» Ngành xi măng Bangladesh đang trải qua giai đoạn khủng hoảng nghiêm trọng. Hầu hết nhà máy chỉ vận hành dưới 30% công suất do sản lượng dư thừa, nhu cầu yếu và chi phí tài chính tăng cao, khiến doanh nghiệp lao đao trong tình cảnh thua lỗ kéo dài.
Sau thời kỳ tăng trưởng nóng nhờ các dự án hạ tầng quy mô lớn, ngành xi măng Bangladesh đang phải đối diện giai đoạn suy giảm sâu chưa từng có. Nhu cầu tiêu thụ sụt giảm, hàng tồn kho chất đống và giá bán liên tục giảm, trong khi chi phí nguyên liệu nhập khẩu cùng lãi suất ngân hàng tăng mạnh. Bức tranh toàn ngành vì thế trở nên ảm đạm, với nhiều nhà sản xuất xi măng lớn phải thu hẹp quy mô hoặc tạm ngừng hoạt động để cắt lỗ.
Lượng xi măng tồn kho của Bangladesh hiện ở mức rất cao dù giá bán xi măng đã giảm đáng kể. Doanh thu sụt giảm trong khi chi phí tài chính và nguyên liệu tăng mạnh khiến nhiều nhà máy xi măng chỉ còn đủ duy trì hoạt động cầm chừng. Trong vòng 10 năm qua, ngành xi măng Bangladesh đã thu hút hơn 45.000 crore Taka đầu tư, chủ yếu để mở rộng công suất đón đầu nhu cầu từ các dự án hạ tầng quốc gia. Nhờ đó, tổng công suất thiết kế toàn ngành đạt khoảng 100 triệu tấn/năm. Tuy nhiên, nhu cầu thực tế hiện chưa đến một nửa. Năm 2024, nhu cầu tiêu thụ xi măng tại quốc gia này chỉ đạt 38 triệu tấn và tiếp tục giảm trong năm nay.
Nhiều nhà máy xi măng của Bangladesh phải thu hẹp hoặc dừng sản xuất.
Ông Amirul Haque, Chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất xi măng Bangladesh (BCMA) cho biết, kể từ sau đại dịch, ngành xi măng nước này kỳ vọng thị trường sẽ phục hồi nhưng từ năm 2023, hoạt động xây dựng gần như đình trệ. Việc nhiều dự án của Chính phủ tạm ngưng đã khiến dòng tiền bị nghẽn, tạo áp lực lớn lên doanh nghiệp.
Nhà máy Basundhara Cement có công suất 7,3 triệu tấn/năm, hiện chỉ vận hành 20%. Mir Cement, dù vừa mở rộng sản xuất năm 2023, đến nay cũng chỉ chạy 25% công suất. Nhiều doanh nghiệp như Bengal Cement, Aramit Cement và Mustafa Hakim Cement đã ngừng hoạt động. Ngay cả Shah Cement là nhà sản xuất lớn nhất Bangladesh cũng chỉ vận hành 50% công suất, Premier Cement khoảng 40%, còn Crown Cement bỏ trống tới 60%. Meghna Group’s MGI duy trì được khoảng 65% công suất, song vẫn chịu áp lực tài chính lớn.
Giá xi măng bán lẻ tiếp tục giảm, với bao 50 kg hiện chỉ còn 470 - 500 Taka, thấp hơn 25 - 30 Taka so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, chi phí nhập khẩu clinker, thạch cao và lãi suất ngân hàng tăng mạnh khiến chi phí sản xuất đội lên, làm biên lợi nhuận sụt giảm nghiêm trọng.
Ông Shahidullah, Ủy viên Ban chấp hành BCMA cho biết, 70% trong tổng vốn đầu tư của ngành đến từ nguồn vay ngân hàng. Doanh thu giảm nhưng gánh nặng trả nợ và lãi vay tăng, khiến nhiều doanh nghiệp khó duy trì dòng tiền ổn định. Việc nhiều nhà máy thu hẹp hoặc dừng sản xuất đang khiến hàng nghìn người mất việc, tạo thêm sức ép xã hội.
Các doanh nghiệp cho rằng cần sớm khôi phục các dự án đầu tư công và nới lỏng quy định nhập khẩu nguyên liệu để vực dậy ngành. Đồng thời, họ kiến nghị Chính phủ hỗ trợ gói tín dụng lãi suất thấp giúp doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay.
Chủ tịch BCMA cảnh báo, nếu không có giải pháp về vốn và tín dụng linh hoạt hơn, Bangladesh có thể chứng kiến làn sóng nợ xấu và đóng cửa hàng loạt nhà máy xi măng. Tuy vậy, ông vẫn tin rằng nhu cầu xi măng dài hạn của Bangladesh sẽ phục hồi khi kinh tế ổn định trở lại, dù nhiều doanh nghiệp nhỏ khó có thể trụ được đến thời điểm đó.
Cem.Info
