» Trong ngành công nghiệp xi măng, nơi mọi sai sót đều có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, an toàn lao động và đổi mới sản phẩm không chỉ là ưu tiên, mà là điều kiện sống còn. Các giải pháp công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo, phân tích dự đoán và vật liệu mới đang giúp doanh nghiệp xi măng vừa giảm thiểu rủi ro, vừa nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh yêu cầu về hiệu quả và tính bền vững ngày càng cao.
•Giải pháp cho ngành Xi măng đối mặt với những thách thức hiện nay (P2)
•Giải pháp cho ngành Xi măng đối mặt với những thách thức hiện nay (P1)
Sự phát triển của ngành Xi măng trong thế kỷ 21 không thể tách rời khỏi hai trụ cột chính: an toàn lao động và đổi mới sản phẩm. Trong khi yếu tố đầu tiên đảm bảo tính liên tục và nhân văn trong sản xuất, yếu tố thứ hai mở ra những cơ hội bứt phá về hiệu suất và sự khác biệt trên thị trường. Những công nghệ như AI, cảm biến thông minh, vật liệu nano hay bê tông siêu tính năng không còn là xu hướng, mà đang trở thành tiêu chuẩn mới trong ngành. Những Tập đoàn tiên phong như Holcim hay Cemex đang chứng minh rằng: bảo vệ con người và phát triển sản phẩm xi măng xanh có thể song hành và là con đường tất yếu để đi xa.
An toàn lao động: Từ nghĩa vụ pháp lý đến giải pháp công nghệ
Trong môi trường sản xuất nhiều rủi ro như ngành Xi măng, đảm bảo an toàn không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là cam kết đạo đức của doanh nghiệp với người lao động. Việc duy trì môi trường làm việc an toàn giúp giảm thiểu tai nạn, thương tích và tử vong, đồng thời tạo dựng văn hóa tôn trọng và trách nhiệm. Theo Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), cứ 15 giây lại có một người lao động tử vong vì tai nạn hoặc bệnh nghề nghiệp trên toàn thế giới.
Tai nạn lao động không chỉ ảnh hưởng đến con người mà còn kéo theo thiệt hại lớn về vận hành và tài chính. Mỗi sự cố có thể làm gián đoạn dây chuyền sản xuất, gây tổn thất và ảnh hưởng tới uy tín doanh nghiệp. Theo Sáng kiến Bền vững ngành Xi măng (CSI), các tai nạn trong ngành này khiến doanh nghiệp mất hơn 20% thời gian xử lý so với các lĩnh vực sản xuất khác.
Để chủ động ngăn ngừa rủi ro, các công ty đang tích cực ứng dụng công nghệ dự đoán và trí tuệ nhân tạo (AI). Bằng cách phân tích dữ liệu lịch sử kết hợp cảm biến thời gian thực, các hệ thống thông minh có thể phát hiện dấu hiệu cảnh báo sớm về thiết bị hỏng, quy trình sai lệch hoặc rủi ro môi trường. Hội đồng An toàn Quốc gia Hoa Kỳ ước tính, các tai nạn lao động có thể phòng tránh đang gây thiệt hại hơn 170 tỷ USD mỗi năm, đây là lý do đủ mạnh để doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ phòng ngừa.
AI cũng đang góp phần tự động hóa giám sát an toàn. Hệ thống nhận diện hành vi nguy hiểm qua camera, cảm biến và thuật toán xử lý hình ảnh cho phép phản ứng kịp thời khi phát hiện rủi ro. Holcim là một ví dụ thành công: sau khi triển khai hệ thống AI giám sát tại nhà máy, họ ghi nhận số vụ tai nạn giảm tới 30% chỉ sau một năm.
Bên cạnh công nghệ, yếu tố con người vẫn đóng vai trò trung tâm. Holcim đã kết hợp đào tạo nhân viên, xây dựng văn hóa “an toàn là ưu tiên hàng đầu” và cải tiến hệ thống quản lý, từ đó giảm 50% số ca tai nạn mất thời gian lao động và cải thiện 25% chỉ số tuân thủ an toàn. Cemex cũng đạt được những kết quả tương tự bằng cách tích hợp công nghệ đeo tay, drone giám sát và thuật toán bảo trì dự đoán, giúp giảm 40% sự cố và tăng 20% điểm đánh giá an toàn.
Đổi mới sản phẩm: Từ vật liệu truyền thống đến công nghệ xây dựng bền vững
Trong khi an toàn lao động đảm bảo sự ổn định cho hoạt động sản xuất, đổi mới sản phẩm là yếu tố tạo ra lợi thế cạnh tranh dài hạn. Đặc biệt, trong bối cảnh ngành Xây dựng đang chuyển mình mạnh mẽ với yêu cầu cao về hiệu suất, độ bền và yếu tố môi trường, việc cải tiến xi măng trở thành yêu cầu tất yếu.
Theo McKinsey, các doanh nghiệp tập trung vào đổi mới có thể đạt mức tăng trưởng doanh thu cao hơn 2,2 lần và lợi tức cổ đông cao hơn 3,2 lần so với đối thủ. Đây là lý do nhiều nhà sản xuất xi măng đang tập trung phát triển các sản phẩm hiệu suất cao, nhẹ, linh hoạt và giảm phát thải.
Một trong những đột phá quan trọng là ứng dụng công nghệ nano trong sản xuất xi măng. Các vật liệu như silica fume, graphene oxide và titanium dioxide giúp tăng độ bền, giảm thấm nước và kháng ăn mòn. CeraTech đã ra mắt sản phẩm Ekkomaxx® - loại xi măng tăng cường bằng nano, đạt cường độ nén tới 30.000 psi, bền hóa chất và chịu điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
Ngoài ra, các dòng bê tông sợi và bê tông siêu tính năng (UHPC) đang được ứng dụng rộng rãi cho những công trình yêu cầu kết cấu bền, nhẹ và thẩm mỹ cao. Holcim phát triển Ductal® - loại UHPC với độ nén vượt trội, giúp xây dựng các kết cấu mảnh hơn nhưng vẫn đảm bảo an toàn và giảm lượng vật liệu sử dụng.
Trước yêu cầu phát triển bền vững, các nhà sản xuất cũng chuyển hướng sang xi măng xanh sử dụng tro bay, xỉ lò cao và đất sét nung thay cho một phần clinker truyền thống. Những giải pháp này không làm giảm chất lượng sản phẩm nhưng lại giúp cắt giảm đáng kể lượng phát thải CO₂. Theo Hiệp hội Xi măng và Bê tông Toàn cầu (GCCA), việc áp dụng các vật liệu thay thế có thể giúp giảm tới 40% lượng khí CO₂ so với công thức xi măng thông thường.
Từ an toàn lao động đến đổi mới sản phẩm, ngành Xi măng đang bước vào thời kỳ chuyển đổi sâu sắc. Công nghệ đang tạo ra những thay đổi lớn, không chỉ giúp bảo vệ con người mà còn mở ra hướng đi mới cho sản phẩm và thị trường. Những doanh nghiệp tiên phong như Holcim, Cemex cho thấy: khi lấy an toàn làm nền tảng và đổi mới làm động lực, ngành Xi măng hoàn toàn có thể phát triển bền vững, hiệu quả và có trách nhiệm hơn với hành tinh.
ximang.vn (TH/ Worldcement)
