» Ngành Xi măng Việt Nam đang đứng trước cơ hội quan trọng để giảm chi phí sản xuất, nâng cao hiệu suất và tiến tới phát triển bền vững nhờ sự hỗ trợ từ Cơ quan Hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA). Thông qua chương trình hợp tác với Bộ Công Thương, nhiều doanh nghiệp được kiểm toán năng lượng, xây dựng định mức tiêu hao phù hợp, ứng dụng công nghệ hiện đại và triển khai các mô hình thu hồi nhiệt, góp phần giảm gánh nặng tài chính, hạn chế phát thải và gia tăng sức cạnh tranh trên thị trường.
Việc thúc đẩy tiết kiệm năng lượng không chỉ mang lại lợi ích trước mắt cho doanh nghiệp xi măng trong việc cắt giảm chi phí, mà còn tạo nền tảng cho sự phát triển dài hạn của toàn ngành. Thông qua đổi mới công nghệ, áp dụng định mức tiên tiến và tiếp cận cơ chế tài chính xanh, ngành Xi măng đang dần khẳng định hướng đi bền vững, đồng thời góp phần vào mục tiêu tăng trưởng xanh của quốc gia.
Ngày 25/9 tại Hà Nội, Bộ Công thương phối hợp với Cơ quan Hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA) tổ chức hội thảo tổng kết dự án “Thúc đẩy thị trường đầu tư tiết kiệm và hiệu quả năng lượng trong lĩnh vực công nghiệp và hỗ trợ thực hiện kế hoạch hành động tăng trưởng xanh Việt Nam”. Ngành Xi măng được đánh giá là một trong những lĩnh vực có tiềm năng lớn để cải thiện hiệu quả năng lượng, góp phần giảm chi phí sản xuất và nâng cao sức cạnh tranh.
Theo đại diện Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Tiết kiệm năng lượng (Enterteam), việc đánh giá định mức năng lượng dựa trên dữ liệu thực tế là cơ sở để thiết lập mục tiêu khả thi cho từng nhà máy xi măng. Quá trình này phải tập trung vào dây chuyền sản xuất chính, khâu phụ trợ và xử lý chất thải. Kết quả cho thấy nếu áp dụng các giải pháp khả thi, doanh nghiệp có thể tiết kiệm 5 - 7% năng lượng; cải thiện vận hành và quản lý có thể tiết kiệm thêm 8 - 10%; còn nếu đạt hiệu suất ngang với nhóm 25% nhà máy dẫn đầu, mức tiết kiệm có thể lên tới 12 - 15%.
Một lộ trình cũng được đề xuất, bao gồm chẩn đoán và nâng cấp đường cơ sở, áp dụng định mức tiên tiến, sau đó mở rộng thành định mức ngành theo chu kỳ 5 năm, gắn liền với đào tạo, hỗ trợ chính sách, tài chính và giám sát tuân thủ. Doanh nghiệp được khuyến nghị đầu tư hệ thống đồng hồ và giám sát kỹ thuật số để tăng minh bạch dữ liệu, đồng thời áp dụng công nghệ tiên tiến, phát triển thị trường ESCO nhằm bổ sung nguồn vốn đầu tư cho tiết kiệm năng lượng.
Thông qua kiểm toán năng lượng định kỳ giúp Xi măng Quán Triều đánh giá và tìm kiếm được các giải pháp công nghệ nhằm sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
Công ty CP Xi măng Quán Triều - VVMI là một ví dụ điển hình cho nỗ lực tiết kiệm năng lượng. Với công suất hơn 700.000 tấn/năm, doanh nghiệp xi măng này đã duy trì mức tiêu hao nhiệt thấp hơn nhiều nhà máy cùng ngành nhờ tận dụng hiệu quả nguồn nguyên liệu sẵn có. Nếu như mức tiêu hao trung bình tại các nhà máy xi măng thuộc Tổng Công ty Xi măng Việt Nam (VICEM) khoảng 720 - 750 kCal/kg clinker, thì tại Xi măng Quán Triều chỉ ở mức 600 kCal/kg clinker, tiết kiệm từ 120 - 150 kCal cho mỗi kg clinker. Tuy vậy, qua kiểm toán năng lượng của chương trình, nhiều hạn chế trong sử dụng điện năng đã được chỉ ra. Doanh nghiệp xi măng này hiện đang triển khai các giải pháp như lắp đặt biến tần, cải tiến dây chuyền sản xuất, đồng thời xúc tiến dự án thu hồi nhiệt thải để phát điện, dự kiến đáp ứng 30% nhu cầu điện vào năm 2028. Song song với đó, Xi măng Quán Triều cũng đang tiếp tục nghiên cứu sử dụng nguyên liệu thay thế như rác thải nhựa công nghiệp, nhằm giảm phụ thuộc nhiên liệu hóa thạch.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp xi măng đều thừa nhận khó khăn lớn nhất vẫn là vốn đầu tư. Những dự án tiết kiệm năng lượng quy mô lớn thường đòi hỏi sự hỗ trợ tài chính, cơ chế ưu đãi, thậm chí phương án BOT hoặc huy động vốn xã hội hóa mới có thể triển khai thành công.
Tại hội thảo, ông Lee Byung Hwa, Giám đốc quốc gia KOICA tại Việt Nam khẳng định, Hàn Quốc sẽ tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam, chia sẻ kinh nghiệm xây dựng định mức tiêu hao năng lượng, hướng dẫn kỹ thuật và phát triển cơ chế tài chính xanh. Chương trình không chỉ hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi công nghệ, mà còn đặt nền móng cho sự phát triển thị trường năng lượng hiệu quả và bền vững.
Đánh giá kết quả sau 3 năm triển khai, bà Nguyễn Thị Lâm Giang, Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công thương) nhấn mạnh, dự án đã góp phần nâng cao năng lực cho cơ quan quản lý, doanh nghiệp và tổ chức tài chính trong việc tiếp cận, thẩm định và triển khai các dự án tiết kiệm năng lượng. Thành công này được kỳ vọng sẽ tạo nền tảng để nhân rộng mô hình, xây dựng chính sách khuyến khích đầu tư, thúc đẩy doanh nghiệp xi măng giảm phát thải, tối ưu chi phí và phát triển bền vững trong thời gian tới.
Cem.Info
