» Hiện nay, nhiều doanh nghiệp trong ngành xi măng đang triển khai các giải pháp giảm phát thải theo yêu cầu về kiểm kê khí nhà kính và mục tiêu tăng trưởng xanh. Trong số đó, Công ty CP Xi măng Sông Gianh thuộc Tập đoàn SCG đã đưa vào vận hành một số giải pháp kỹ thuật và quản lý nhằm giảm lượng phát thải trong sản xuất.
Việc giảm phát thải khí nhà kính đang trở thành nhiệm vụ bắt buộc với doanh nghiệp xi măng đang thúc đẩy các nhà máy thay đổi cách vận hành. Việc theo dõi dữ liệu phát thải, đánh giá khả năng giảm nhẹ và lựa chọn giải pháp phù hợp giúp Xi măng Sông Gianh dần đáp ứng được yêu cầu môi trường, đồng thời làm rõ những bước cần thiết trong quá trình chuyển đổi.
Kiểm kê và lập kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính là yêu cầu quan trọng đối với doanh nghiệp theo lộ trình thực hiện cam kết khí hậu quốc gia. Quy trình thường gồm 5 bước: tổng hợp kiểm kê khí nhà kính, xác định mức phát thải nếu không có biện pháp giảm nhẹ, thiết lập mục tiêu, đề xuất giải pháp công nghệ và xây dựng phương án giám sát kết quả.
Theo Trung tâm Thích ứng với Biến đổi khí hậu và Trung hòa carbon (Cục Biến đổi khí hậu), nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu tìm hiểu chính sách và bắt đầu tiếp cận quy trình kiểm kê. Tuy nhiên, triển khai thực tế vẫn gặp khó khăn do thiếu bộ phận chuyên trách, hạn chế về nguồn lực tài chính, dữ liệu phát thải chưa hoàn chỉnh và yêu cầu đầu tư công nghệ. Cơ quan chuyên môn thời gian qua đã tổ chức tập huấn, tư vấn và hỗ trợ thu thập dữ liệu. Một số doanh nghiệp sau khi được hướng dẫn đã nắm chắc hơn quy trình kiểm kê và có khả năng tự triển khai.
Lộ trình giảm phát thải hướng tới mục tiêu Net Zero của Xi măng Sông Gianh.
Trong quá trình thực hiện các yêu cầu giảm phát thải, nhà máy Xi măng Sông Gianh đã ghi nhận những thay đổi đáng kể về số liệu phát thải theo từng năm. Tổng phát thải CO₂ lần lượt ở mức 2,61 triệu tấn năm 2020, 2,62 triệu tấn năm 2021 và 2,47 triệu tấn năm 2022. Năm 2023 giảm còn 1,51 triệu tấn, trong khi kế hoạch năm 2024 đặt mục tiêu đạt khoảng 1,03 triệu tấn. Dự kiến năm 2025, lượng phát thải trở lại mức 2,46 triệu tấn trước khi giảm còn khoảng 1,81 triệu tấn vào năm 2030. Mục tiêu cuối cùng hướng tới đạt mức phát thải ròng bằng không vào năm 2050. Theo lộ trình đã công bố, doanh nghiệp xi măng này đặt mục tiêu giảm 18% tổng phát thải và 31% phát thải trên một đơn vị sản phẩm vào năm 2030 so với năm 2020.
Theo địa diện doanh nghiệp, hiện nhà máy Xi măng Sông Gianh đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp kỹ thuật trong quá trình sản xuất. Lượng nhiên liệu thay thế hiện chiếm khoảng 25 - 30% và mục tiêu dài hạn hướng đến 70%. Tỷ lệ năng lượng tái tạo cũng đang ở mức 25 - 30% với định hướng tăng lên 100% khi các công nghệ lưu trữ và lưới điện quy mô nhỏ phù hợp hơn.
Trong sản phẩm xi măng, tỷ lệ clinker ở nhóm sản phẩm carbon thấp hiện ở mức khoảng 70%, mục tiêu giảm còn 55%. Bên cạnh đó, Xi măng Sông Gianh sử dụng tro bay nghiền mịn để giảm tỷ lệ clinker và vận hành hệ thống thu hồi nhiệt thải công suất 16 MW giúp giảm tới 35% điện năng tiêu thụ. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cho ra đời dòng sản phẩm SCG Low Carbon đạt các chứng nhận xanh quốc tế như ISO 14021 và EPD.
Tuy nhiên quá trình chuyển đổi xuất hiện không ít khó khăn như nguồn cung nhiên liệu thay thế chưa ổn định, chi phí cao, sinh khối có độ ẩm lớn ảnh hưởng đến hiệu suất lò nung, trong khi chi phí đầu tư cho công nghệ mới tương đối lớn. Để tháo gỡ các vướng mắc, Tập đoàn SCG cũng đưa ra các giải pháp như tăng cường hợp tác công - tư, chuẩn hóa các vật liệu thay thế (SCM) như tro bay, xỉ, silica fume; đồng thời đề xuất các cơ chế hỗ trợ về thuế, tài chính và xem xét vai trò của lò nung xi măng trong xử lý rác thải.
Những thông tin trên cho thấy nỗ lực giảm phát thải trong ngành xi măng đòi hỏi sự kết hợp giữa yêu cầu pháp lý, khả năng của doanh nghiệp và các giải pháp công nghệ phù hợp. Trường hợp của Xi măng Sông Gianh góp thêm dữ liệu thực tế về cách các doanh nghiệp trong ngành đang triển khai lộ trình giảm phát thải theo từng giai đoạn.
Cem.Info
