Hiện tượng Kính cường lực tự nổ: Sơ sài đầu ra, qua loa thiết kế

Kính cường lực còn có thể gọi là kính an toàn, theo nghĩa khi vỡ sẽ tạo ra những mảnh vỡ rất nhỏ (như hạt lựu). Rõ nhất là kính ôtô, khi bị va đập thì vỡ vụn ra, người ngồi sẽ không bị gây thương tích nghiêm trọng; trong khi kính thường nếu vỡ tạo ra các mảnh thuỷ tinh có khả năng sát thương. Nếu kính bình thường khi qua giai đoạn ủ người ta làm nguội chậm, ứng suất trong thuỷ tinh không quá lớn thì kính cường lực được làm nguội rất nhanh để tăng ứng suất lớn, lực này phân bố đồng đều trong thuỷ tinh.

Về chuyện tại sao kính vỡ trong khi chẳng cần con người tác động gì vào có thể lý giải: kính thường có thể cắt, chỉnh rồi lắp vào vị trí nào đó mà người thiết kế mong muốn, trong khi kính cường lực phải căn, đo chính xác sau đó mới đem tôi. Kỹ thuật tôi đòi hỏi các tiêu chuẩn nghiêm ngặt, nên như kính ôtô ở ta không dám làm. Còn chất lượng đầu ra kính xây dựng ở ta, các xí nghiệp chỉ nói là tốt còn cụ thể bao nhiêu thì không khống chế được, kiểm soát chất lượng từng tấm kính khi ra lò có lẽ chả ai làm nổi. Kính được tôi tốt thì chịu được lực cao, còn tôi kém thì ngược lại, thậm chí tự vỡ như đã xảy ra (dĩ nhiên ở đây cũng phải tính đến tác động của gió, rung lắc do địa chấn, xe tải chạy…)

Trên thực tế, thử tìm xem các nhà máy, xưởng làm kính cường lực có kỹ sư nào về silicat hay vật liệu không, chắc chắn là không. Hiện nay nhiều công ty ở ta cũng nhập thiết bị hiện đại, cứ giao công nghệ ấy thì người trực máy làm. Mức độ tôi trước khi xuất xưởng do vậy không được kiểm soát. Có thể hàng trăm hàng ngàn tấm xảy ra một trường hợp, lại không may xảy ra ở những toà nhà cao tầng mang tính chất biểu tượng… Tôi có đi xử lý ở một số công trình nên nắm tương đối rõ chuyện này.


Từ những chuyến giám định ấy, ông phát hiện điều gì?

Những trường hợp tôi tham gia luôn là tình trạng người ta đã tranh luận rất nhiều rồi mà không đi đến kết quả nên mới mời một chuyên gia trung gian để có ý kiến khách quan. Tôi phát hiện có những tấm kính vỡ không vụn, chỉ nứt rạn cho thấy quá trình tôi không đồng đều, đó cũng là bằng chứng chất lượng kém.

Theo ông, bài học cần đặt ra ở đây là gì?

Muốn an toàn thì nhà sản xuất phải cung cấp cho thị trường loại kính đảm bảo chất lượng, có chỉ số tiêu chuẩn đàng hoàng. Ngày xưa, một thời người ta phải đối diện tình trạng ly thuỷ tinh đổ nước sôi vào bị nứt, vỡ. Đó là do kỹ thuật kém, toàn làm thủ công, ủ không đảm bảo tiêu chuẩn. Bây giờ khâu ủ tốt nên sản phẩm chất lượng đều. Kính cường lực cũng thế, máy bây giờ tốt, có thể làm những tấm kính có diện tích rộng, tiếc là khâu kiểm tra xuất xưởng lại yếu. Có những sản phẩm phải có chất lượng cao mới được xuất xưởng. Máy móc hiện đại nhưng cần con người đủ trình độ làm chủ công nghệ ấy, đặc biệt là tiêu chuẩn cho mỗi mẻ hàng. Đừng để tình trạng người tiêu dùng không biết thì nhà sản xuất cũng chẳng lo.

Trong khi đó, người sử dụng, trước tiên là kiến trúc sư khi thiết kế phải tính được yêu cầu cụ thể cho vị trí kính, yêu cầu kính cường lực là loại kính nào, chất lượng ra sao mới đảm bảo. Bởi, kính đặt ở ngoài phải tính đến gió bão, bão cấp bao nhiêu, địa chấn cấp mấy, nhiệt độ thế nào... Bản thân trong kính cường lực đã có ứng lực lớn, chỉ cần tác động lực bên ngoài vào những vị trí nào đó là vỡ ngay. Ngoài ra, bản thân người tiêu dùng phải biết chọn những địa chỉ tin cậy để mua hàng, không nên ham rẻ bởi tiền nào thì của đó.

Kính tên là an toàn nhưng phải khai thác tính an toàn của nó cao nhất có thể. Vừa rồi tôi xem tivi thấy Singapore thiết kế xây dựng sân bay, các kỹ sư của họ phải đo, mô phỏng lỡ như có bom khủng bố phát nổ thì kính cường lực sẽ chịu đựng ra sao. Điều đó cho thấy kiến trúc sư và kỹ sư xây dựng của họ làm kỹ đến chừng nào. Có an toàn thì từ đấy mới thuyết phục được nhà đầu tư. Không phải cứ mua kính ráp lên vừa vặn, thẩm mỹ là xong việc.