» Tình trạng khan hiếm đá xây dựng trên địa bàn TP. Đà Nẵng đang trở thành bài toán nan giải cho các doanh nghiệp xây dựng nhỏ và nhà thầu dân dụng. Dù thành phố đã cho phép tăng công suất khai thác tại một số mỏ, nhưng nguồn cung vẫn không đủ đáp ứng nhu cầu, khiến giá cả leo thang và tiến độ thi công bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Tình trạng thiếu đá xây dựng tại Đà Nẵng đang trở nên nghiêm trọng kể từ đầu năm 2024. Hàng loạt doanh nghiệp xây dựng, nhà thầu nhỏ và đại lý vật liệu trên địa bàn rơi vào cảnh thiếu hụt nguồn cung trầm trọng, khiến tiến độ thi công bị đình trệ và chi phí đội lên từng ngày. Vấn đề không còn là chuyện cục bộ mà đang lan rộng, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động đầu tư xây dựng trên địa bàn thành phố.
Tại các mỏ đá thuộc huyện Hòa Vang như Sơn Phước, Trường Bản, hàng trăm xe ben, xe tải phải xếp hàng từ ngày hôm trước, thậm chí đậu xe qua đêm chỉ để giữ chỗ chờ tới lượt lấy đá. Đại diện một doanh nghiệp cung ứng đá xây dựng dân dụng cho biết đã đặt cọc tiền từ trước nhưng vẫn không lấy được hàng đều. Mỏ ưu tiên cho các dự án lớn, còn đại lý như chúng tôi bị dời lịch liên tục. Doanh nghiệp buộc phải điều tài xế lên nằm xe qua đêm, may ra hôm sau mới lấy được hàng.
Một tài xế chuyên chở vật liệu xây dựng chia sẻ, nhiều hôm phải đánh xe lên từ chiều, thuê xe ôm về nhà, sáng sớm quay lại mỏ mới kịp xếp chỗ. Có ngày chỉ xúc được 10 khối đá sau gần 24 tiếng chờ. Gần một tháng nay, cánh tài xế và nhiều đơn vị xây dựng nhỏ sống trong cảnh vật lộn từng chuyến đá xây dựng.
Nhiều đại lý, doanh nghiệp kinh doanh vật liệu xây dựng trên địa bàn TP. Đà Nẵng cũng xác nhận tình trạng này. Chủ một đại lý vật liệu xây dựng tại Đà Nẵng cho biết, không chỉ giá đá tăng cao mà việc đặt hàng cũng không chủ động được. Nhu cầu đá xây dựng có, tiền có nhưng nguồn cung không có.
Một trong những nguyên nhân chính khiến thị trường thiếu đá xây dựng là do phần lớn sản lượng đang được ưu tiên cho các dự án hạ tầng trọng điểm như cao tốc Hòa Liên - Túy Loan, cảng Liên Chiểu, Quốc lộ 14B, khu tái định cư… Theo đại diện đơn vị khai thác đá tại Hòa Sơn cho hay, dù được phép nâng công suất thêm 15% trong năm 2024, nhưng lượng đá xây dựng còn lại để bán ra thị trường dân dụng vẫn rất hạn chế. Ban điều hành dự án cao tốc Hòa Liên - Túy Loan cũng cho biết họ đang phải chạy đua với thời gian, song vẫn lo thiếu vật liệu, ảnh hưởng đến tiến độ công trình.
Một yếu tố quan trọng khác là số lượng mỏ đá được phép khai thác hiện rất ít. Nhiều mỏ lớn ở Hòa Vang đã đến hạn đóng cửa, trong khi thủ tục xin gia hạn hoặc mở mỏ mới vướng mắc quy định pháp lý và môi trường. Toàn thành phố hiện chỉ còn khoảng 8 mỏ đá xây dựng đang hoạt động, phần lớn đã được phân bổ cho công trình đầu tư công, khiến thị trường tư nhân bị "đói" vật liệu nghiêm trọng. Các nhà thầu dân dụng vì thế buộc phải mua qua trung gian với giá cao, làm đội chi phí, kéo theo nguy cơ vỡ tiến độ.
Để gỡ khó, thành phố đã có động thái tăng cường quản lý và điều tiết nguồn cung. Sở Nông nghiệp và Môi trường cho phép 7 mỏ đá được nâng công suất dưới 15% trong năm 2024, với tổng khối lượng bổ sung hơn 177.000 m³. Tuy nhiên, khối lượng này cũng chỉ đủ đáp ứng một phần cho các dự án trọng điểm. Thành phố đang khuyến khích chủ đầu tư tận dụng đất đá thừa tại công trường để xin phép khai thác làm vật liệu san lấp, đồng thời rà soát năng lực, trữ lượng mỏ để đấu giá công khai, minh bạch.
Trước phản ánh về việc một số mỏ không bán trực tiếp mà qua trung gian khiến giá bị đội lên, Sở Xây dựng đã yêu cầu các đơn vị khai thác báo cáo chi tiết về sản lượng, hình thức phân phối và giá bán. Nhiều trường hợp giá đá thực tế cao hơn giá công bố, chênh lệch lớn do qua trung gian. Sở đã yêu cầu thực hiện nghiêm Luật Giá, niêm yết, kê khai và báo cáo đầy đủ. Các mỏ cũng buộc phải cam kết toàn bộ lượng đá tăng thêm chỉ được dùng cho công trình công như cao tốc, cảng biển, tái định cư, đê chắn sóng…
Theo đó, UBND TP. Đà Nẵng đã có điều chỉnh một số quy định liên quan đến khai thác khoáng sản, cho phép các mỏ đá trên địa bàn được tăng công suất để kịp thời đáp ứng nhu cầu của các dự án trọng điểm. Một số mỏ đang hoạt động cũng được phép khai thác bổ sung mà không cần điều chỉnh giấy phép, nhằm giảm áp lực nguồn cung trên thị trường.
Với loạt biện pháp can thiệp mạnh tay từ chính quyền, người dân và doanh nghiệp kỳ vọng thị trường đá xây dựng tại Đà Nẵng sẽ sớm hạ nhiệt, nguồn cung được cải thiện để không làm gián đoạn các công trình trọng điểm và tạo điều kiện cho doanh nghiệp dân dụng ổn định sản xuất, thi công.
Cem.Info
