Hệ thống phát điện nhiệt khí dư là giải pháp công nghệ mới tiên tiến của châu Âu được Tập đoàn Xi măng The Vissai ứng dụng và lắp đặt đồng bộ với quá trình xây dựng nhà máy Xi măng Đô Lương và hoạt động ổn định từ đầu năm 2017.
Lượng điện năng tiêu thụ trung bình tại nhà máy Xi măng Đô lương khoảng 268.770.410 kWh tương đương 412 tỷ đồng, chiếm 35% giá thành sản xuất của mỗi sản phẩm. Theo thống kê, mỗi năm hệ thống này sản xuất được trên 100 triệu kWh, cung cấp đến 39% tổng lượng điện năng tiêu thụ của nhà máy Xi măng Đô Lương.
Hệ thống phát điện nhiệt khí dư hoạt động dựa trên nguyên lý thu nhiệt từ khí thải và khí dư của dây chuyền sản xuất clinker để lấy hơi nước chạy turbine máy phát và phát điện lên hệ thống lưới điện của nhà máy phục vụ quá trình sản xuất, góp phần làm giảm giá thành sản phẩm và bảo vệ môi trường. Khí thải và khí dư sau khi đi qua hệ thống phát điện khí dư sẽ sạch bụi và được làm nguội trước khi thải ra môi trường. Đây là giải pháp bảo vệ môi trường tốt nhất, hiện đại nhất trong công nghệ
sản xuất xi măng hiện nay.
Để giảm điện năng tiêu thụ, hệ thống nhiệt dư được lắp đặt và vận hành nhằm mục đích thu hồi lượng nhiệt thải ra của hệ thống lò nung để phát điện năng phục vụ lại cho nhà máy. Qua đó, thu hồi nhiệt tại hai vị trí, khí nóng thải ra khi làm mát clinker (lò AQC) và gió nóng từ tháp trao đổi nhiệt (lò SP) trên cả hai dây chuyền. Với giải pháp này, năm 2023, hệ thống nhiệt dư đã tiết kiệm được 159 tỷ đồng cho doanh nghiệp.
Nhà máy cũng lắp biến tần điều khiển động cơ 2 quạt hút ID (6.0 kV - 3150 kW). Điều khiển lưu lượng hút gió của quạt bằng cách thay đổi tốc độ quay của quạt gió so với cách thay đổi van tiết lưu và khớp nối thủy lực như trước. Điện năng tiêu thụ của quạt nghiền liệu sau khi lắp biến tần giảm 25%.
Theo tính toán, trong năm 2024 với sản lượng clinker dự kiến là 4,46 triệu tấn thì lượng điện năng tiết kiệm được (so với không lắp biến tần) là 8,92 triệu kWh, tương đương 26,7 tỷ đồng. Ngoài ra, điện năng tiêu thụ của quạt nghiền than sau khi lắp biến tần giảm 41%.
Cùng với đầu tư công nghệ phát điện nhiệt dư, tháng 5/2024, nhà máy Xi măng Đô Lương đưa vào khai thác hệ thống phát điện năng lượng mặt trời, tận dụng lắp đặt trên các mái kho nguyên liệu. Nhờ đó, bình quân 1 tháng phát được 170 MWh, chiếm khoảng 0,8% tổng điện năng sử dụng của nhà máy.
Theo ông Phạm Xuân Khánh, Phó Giám đốc sản xuất, Công ty CP Xi măng Sông Lam cho biết, doanh nghiệp tối ưu hóa vận hành thiết bị, dừng luân phiên các thiết bị trong giờ cao điểm… Nhờ đó,
giảm chi phí sản xuất, đồng thời giảm tải điện năng ở giờ cao điểm cho điện lưới quốc gia, tiết kiệm chi phí 14,5 tỷ đồng. Kiểm soát hoạt động các thiết bị chiếu sáng, thay thế các bóng đèn có hiệu suất làm việc thấp bằng các bóng đèn có hiệu suất làm việc cao hơn. Về giải pháp kiểm soát hoạt động của điều hòa không khí, các trạm điện và khu vực hành chính quy định mức nhiệt độ điều hòa cài đặt ở mức từ 26 - 28°C. Bằng cách áp dụng công nghệ và phương pháp quản lý mới, năm 2023 đến nay, nhà máy đã tiết kiệm được 131.533.255 kWh, tương đương 195 tỷ đồng.