Theo tính toán, sáng kiến “Nghiên cứu ứng dụng đồng xử lý chất thải rắn công nghiệp thông thường làm nguyên nhiên liệu thay thế trong lò nung clinker" tại nhà máy Xi măng Lam Thạch khi đưa vào vận hành ứng dụng sẽ góp phần giảm tiêu hao than trong sản xuất clinker từ đó giảm chi phí sản xuất. Lợi ích kinh tế khi triển khai đề tài sẽ làm lợi mỗi năm 13,2 tỷ đồng, sau khi hết thời gian khấu hao khoảng 5 năm, lợi ích kinh tế sẽ được nâng cao hơn.
Nhà máy Xi măng Lam Thạch của Công ty Cổ phần Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh thực hiện sản xuất clinker xi măng. Khi sản xuất có sử dụng than cám cho với mức tiêu hao 160kg/tấn clinker. Trong khi tỉnh Quảng Ninh là một trong những vùng công nghiệp trọng điểm phía Bắc, chất thải công nghiệp thông thường hiện nay được xử lý bằng phương pháp chôn lấp hoặc đốt. Từ thực tế sản xuất, tác giả Ngô Hữu Thế, kỹ sư vật liệu silicat, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh đã cùng các cộng sự nghiên cứu ứng dụng đồng xử lý chất thải rắn công nghiệp thông thường làm nguyên nhiên liệu thay thế trong lò nung clinker tại nhà máy Xi măng Lam Thạch, thay thế một phần nhiên liệu than và các nguyên liệu truyền thống tiêu thụ mỗi ngày, nhằm tiết giảm chi phí sản xuất clinker và góp phần bảo vệ môi trường. Sau khi ý tưởng của anh Ngô Hữu Thế và các cộng sự được đưa ra, HĐQT và lãnh đạo chủ chốt trong Công ty đã tạo mọi điều kiện để chủ đề tài triển khai thực hiện sáng kiến này.
Anh Ngô Hữu Thế cho biết, có thể nói, đây là thuận lợi đầu tiên, tạo động lực bước đầu để cá nhân tôi nhanh chóng cùng anh em triển khai để bảo vệ được đề tài này. Anh Thế cho biết thêm những thông tin về nghiệp vụ, theo nghiên cứu, các chất thải này khi đốt cháy có sinh một lượng nhiệt đáng kể (da giầy vụn từ 3.548 ÷3.600 Cal/g; vải 4.752 Cal/g; meck trắng 5.980 Cal/g). Qua lấy mẫu trung bình các nguồn chất thải cho nhiệt lượng 4.538 Cal/g. Khi tận dụng được sẽ có hiệu quả tốt về nguồn năng lượng, đồng thời giảm phát thải chất thải phải xử lý.
Dự báo, đến năm 2030, nguồn thải chất thải rắn công nghiệp thông thường trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh sẽ lên đến 3.000 tấn/ngày, cung cấp một nguồn nguyên liệu có thể thay thế, hỗ trợ tham cám cho lò nung clinker khá dồi dào. Chất thải rắn công nghiệp thông thường được thu gom từ các nguồn khác nhau về kho chứa, qua máy băm tạo ra các mảnh vụn chất thải, sau đó đưa qua hệ thống máy sấy quay. Máy sấy quay được thu hồi nhiệt dư của lò nung clinker để sấy. Chất thải đi ra khỏi mấy sấy quay có hàm lượng ẩm thấp (chất thải khô) sau đó được đưa lên cyclon rót vào lò nung clinker. Quá trình vận chuyển chất thải từ máy băm, máy sấy đến lò nung đều được thực hiện trong hệ thống băng tải khép kín, không làm ảnh hưởng ra môi trường làm việc bên ngoài.
Từ tháng 3 năm 2020, đề tài nghiên cứu "Ứng dụng đồng xử lý chất thải rắn thông thường làm nguyên nhiên liệu thay thế trong lò nung clinker" tại nhà máy Xi măng Lam Thạch được thử nghiệm. Sau một thời gian, đến tháng 11/2020 Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Ninh có Giấy xác nhận kết quả thực hiện nhiệm vụ khoa học công nghệ không sử dụng ngân sách nhà nước đối với đề tài trên. Giấy xác nhận ghi rõ khuyến nghị kết quả thực hiện nhiệm vụ: Công ty Cổ phần Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh đã hoàn thành quá trình nghiên cứu, ứng dụng thử nghiệm thành công nhiệm vụ, đảm bảo các quy định theo mục tiêu đặt ra, đồng thời cũng khuyến nghị đơn vị bổ sung phương án chống sự cố môi trường, sự cố cháy nổ trong công đoạn đồng xử lý chất thải.
Tháng 4/2021, UBND tỉnh Quảng Ninh đã ra văn bản số 2443/UBND-MT về việc hoạt động đồng xử lý chất thải công nghiệp thông thường tại nhà máy Xi măng Lam Thạch thuộc phường Phương Nam, thành phố Uông Bí. Theo văn bản này, UBND tỉnh đồng ý chủ trương cho phép Công ty Cổ phần Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh được chính thức thực hiện hoạt động đồng xử lý rác thải công nghiệp thông thường tại lò nung sản xuất xi măng tại nhà máy Xi măng Lam Thạch sau khi hoàn thiện các thủ tục pháp lý.
Anh Ngô Hữu Thế cho biết, có thể nói, đây là thuận lợi đầu tiên, tạo động lực bước đầu để cá nhân tôi nhanh chóng cùng anh em triển khai để bảo vệ được đề tài này. Anh Thế cho biết thêm những thông tin về nghiệp vụ, theo nghiên cứu, các chất thải này khi đốt cháy có sinh một lượng nhiệt đáng kể (da giầy vụn từ 3.548 ÷3.600 Cal/g; vải 4.752 Cal/g; meck trắng 5.980 Cal/g). Qua lấy mẫu trung bình các nguồn chất thải cho nhiệt lượng 4.538 Cal/g. Khi tận dụng được sẽ có hiệu quả tốt về nguồn năng lượng, đồng thời giảm phát thải chất thải phải xử lý.
Dự báo, đến năm 2030, nguồn thải chất thải rắn công nghiệp thông thường trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh sẽ lên đến 3.000 tấn/ngày, cung cấp một nguồn nguyên liệu có thể thay thế, hỗ trợ tham cám cho lò nung clinker khá dồi dào. Chất thải rắn công nghiệp thông thường được thu gom từ các nguồn khác nhau về kho chứa, qua máy băm tạo ra các mảnh vụn chất thải, sau đó đưa qua hệ thống máy sấy quay. Máy sấy quay được thu hồi nhiệt dư của lò nung clinker để sấy. Chất thải đi ra khỏi mấy sấy quay có hàm lượng ẩm thấp (chất thải khô) sau đó được đưa lên cyclon rót vào lò nung clinker. Quá trình vận chuyển chất thải từ máy băm, máy sấy đến lò nung đều được thực hiện trong hệ thống băng tải khép kín, không làm ảnh hưởng ra môi trường làm việc bên ngoài.
Từ tháng 3 năm 2020, đề tài nghiên cứu "Ứng dụng đồng xử lý chất thải rắn thông thường làm nguyên nhiên liệu thay thế trong lò nung clinker" tại nhà máy Xi măng Lam Thạch được thử nghiệm. Sau một thời gian, đến tháng 11/2020 Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Ninh có Giấy xác nhận kết quả thực hiện nhiệm vụ khoa học công nghệ không sử dụng ngân sách nhà nước đối với đề tài trên. Giấy xác nhận ghi rõ khuyến nghị kết quả thực hiện nhiệm vụ: Công ty Cổ phần Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh đã hoàn thành quá trình nghiên cứu, ứng dụng thử nghiệm thành công nhiệm vụ, đảm bảo các quy định theo mục tiêu đặt ra, đồng thời cũng khuyến nghị đơn vị bổ sung phương án chống sự cố môi trường, sự cố cháy nổ trong công đoạn đồng xử lý chất thải.
Tháng 4/2021, UBND tỉnh Quảng Ninh đã ra văn bản số 2443/UBND-MT về việc hoạt động đồng xử lý chất thải công nghiệp thông thường tại nhà máy Xi măng Lam Thạch thuộc phường Phương Nam, thành phố Uông Bí. Theo văn bản này, UBND tỉnh đồng ý chủ trương cho phép Công ty Cổ phần Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh được chính thức thực hiện hoạt động đồng xử lý rác thải công nghiệp thông thường tại lò nung sản xuất xi măng tại nhà máy Xi măng Lam Thạch sau khi hoàn thiện các thủ tục pháp lý.
Đồng chí Cao Tường Huy và Đoàn công tác kiểm tra dây chuyền sấy chất thải rắn công nghiệp làm nguyên liệu thay thế.
Có thể nói, từ ý tưởng đến thực tiễn triển khai sáng kiến là con đường dài, không dễ dàng. Đặc biệt, những quy định về tiếp nhận, vận chuyển chất thải công nghiệp thông thường rất khắt khe. Hoạt động sản xuất thử nghiệm và quy trình đồng xử lý chất thải công nghiệp thông thường làm nguyên nhiên liệu thay thế đòi hỏi chủ đề tài phải lập kế hoạch tổ chức đào tạo, nâng cao kiến thức cho đội ngũ cán bộ, công nhân viên trong công tác vận hành sản xuất cả trước mắt và lâu dài phục vụ triển khai mở rộng sau này. Và đến ngày 04/8/2021, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ninh đã có Giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường của Hạng mục đồng xử lý chất thải công nghiệp thông thường làm nguyên, nhiên liệu thay thế (tại dây chuyền 1 và 2 nhà máy xi măng Lam Thạch). Đây là thủ tục pháp lý cuối cùng, giúp cho tác giả và cộng sự yên tâm, tự tin để triển khai chính thức.
Theo tính toán, sáng kiến trên khi đưa vào vận hành ứng dụng góp phần giảm tiêu hao than và các nguyên liệu truyền thống trong sản xuất clinker từ đó giảm chi phí sản xuất. Lợi ích kinh tế khi triển khai đề tài sẽ làm lợi mỗi năm 13,2 tỷ đồng. Sau khi hết thời gian khấu hao 5 năm thì lợi ích kinh tế sẽ được nâng cao hơn.
Theo chủ đề tài Ngô Hữu Thế, sáng kiến còn giải quyết được vấn đề phát thải chất thải nói chung, chất thải công nghiệp nói riêng ngày càng tăng, thay thế các công nghệ xử lý chất thải lạc hậu hiện nay như đốt thông thường, chôn lấp gây ô nhiễm môi trường, tiêu tốn quỹ đất chôn lấp. Tận dụng được nguồn năng lượng do đốt chất thải để lấy năng lượng nung clinker, giảm tiêu hao than khi nung clinker, góp phần bảo vệ môi trường do giảm tiêu hao than là khoáng sản không tái tạo, giảm phát thải khí CO2 khi đốt than…
Đây là hình thức xử lý chất thải tiên tiến do đốt trong lò nung clinker có nhiệt độ cao, chất thải bị phân hủy hoàn toàn không sinh ra chất độc hại, ý nghĩa của sáng kiến là giải quyết được vấn đề phát sinh chất thải công nghiệp thông thường ngày càng tăng. Tận dụng được nhiệt lượng của chất thải để giảm tiêu hao than trong lò nung clinker. Chất thải làm nguyên nhiên liệu thay thế góp phần vào phát triển kinh tế tuần hoàn. Một điều đáng chú ý nữa là từ sáng kiến trên có thể tạo thêm 15 vị trí việc làm mới cho người lao động vận hành dây chuyền thiết bị.
Đề tài nghiên cứu ứng dụng đồng xử lý chất thải rắn công nghiệp thông thường làm nguyên liệu thay thế trong lò nung clinker tại nhà máy Xi măng Lam Thạch có bản chất là sử dụng chất thải rắn công nghiệp thông thường làm nguyên nhiên liệu thay thế, đồng thời cũng là xử lý chất thải. Vì vậy khi triển khai thực hiện phải tuân thủ các quy định của Luật bảo vệ môi trường, phải được cơ quan quản lý cấp Giấy phép xử lý chất thải. Chính vì vậy mà Đề tài đã được nghiên cứu chu đáo, tỷ mỉ, kỹ càng, được UBND tỉnh Quảng Ninh và các Sở ngành của tỉnh quan tâm, cho phép triển khai đề tài ở mức độ thử nghiệm.
Việc đề tài nghiên cứu này được UBND tỉnh, các Sở ngành của tỉnh và UBND thành phố Uông Bí quan tâm và đồng ý cho vận hành là thuận lợi bước đầu cho tác giả và Công ty để tiếp tục hoàn thiện những khâu tiếp theo cho đầy đủ. Đã có nhiều đoàn công tác liên ngành của tỉnh kiểm tra đánh giá. Ngày 11/4/2021, đồng chí Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Cao Tưởng Huy và đoàn công tác của UBND tỉnh kiểm tra trực tiếp.
Tại cuộc kiểm tra đồng chí Cao Tường Huy, nhấn mạnh việc nghiên cứu, thử nghiệm đồng xử lý rác thải công nghiệp thông thường làm nguyên nhiên liệu thay thế của Công ty Cổ phần Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh là giải pháp phù hợp, cụ thể hóa chủ trương của Chính phủ về Chiến lược phát triển vật liệu xây dựng Việt Nam thời kỳ 2021 - 2030, định hướng đến năm 2050; xử lý rác thải, bùn thải và tro, xỉ thay thế nguyên liệu và nhiên liệu trong sản xuất xi măng.
Ngày 28/7/2021, đoàn công tác của tỉnh đã kiểm tra đột xuất các dây chuyền sản xuất, các yếu tố về nước thải, khí thải, bụi… ra môi trường đều đạt tiêu chuẩn cho phép của Việt Nam. Nhân dịp kỷ niệm 92 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam vừa qua, anh Ngô Hữu Thế đã được Liên đoàn Lao động tỉnh Quảng Ninh biểu dương, khen thưởng.
ximang.vn (TH/ CĐ Quảng Ninh)
