Dự án “Đầu tư xây dựng công trình hệ thống làm kín lò nung bằng Graphit” được Vicem phê duyệt tại QĐ số 01995/QĐ-XMVN ngày 29/11/2010. Tổng mức đầu tư dự án theo QĐ này là 77.768.260.000 đồng (hơn 77,76 tỷ đồng). Ngày 12/01/2011, Vicem đã phê duyệt kế hoạch và thông qua đấu thầu, Công ty ITECA SOCADEI SES (Cộng hòa Pháp) đã thắng thầu với số tiền: 77.767.259.767 đồng.
Căn cứ HĐ số 008-48/XMVN – ITECA , từ tháng 7-9/2012, ITECA thi công dự án này tại 6 công ty: Vicem Bỉm Sơn; Vicem Hải Phòng; Vicem Hoàng Mai; Vicem Hoàng Thạch; Vicem Kiên Lương và Vicem Tam Điệp. Phương thức lợi nhuận được Vicem đưa ra mức tỷ lệ: XMVN 60%, các đơn vị thành viên: 40%.
Sau khi hoàn thành và sử dụng gần hai năm qua, ngày 19/2/2014, TGĐ Vicem có văn bản số 286 gửi Hội đồng thành viên Tổng Công ty về việc chuyển đổi hình thức thu hồi vốn dự án. Ngày 21/2/2014, Chủ tịch HĐTV Lương Quang Khải đã ban hành văn bản số 307 phê duyệt phương án thay cho hình thức thu hồi vốn và lợi nhuận thu được từ việc đầu tư dự án phân chia theo tỷ lệ, chuyển sang hình thức chuyển nhượng cho từng đơn vị thành viên tham gia dự án.
Số tiền mà 6 đơn vị thành viên phải chuyển trả về cho Vicem căn cứ trên quyết toán vốn đầu tư xây dựng của từng hạng mục dự án được kiểm toán độc lập xác nhận. Trong đó, Vicem Kiên Lương phải thánh toán số tiền hơn 6,4 tỷ đồng. 5 đơn vị còn lại phải thanh toán từ 12,3 – 12,64 tỷ đồng.
Quyết định thay đổi hình thức thu hồi vốn và lợi nhuận của Vicem đã khiến nhiều đơn vị thành viên rơi vào thế bị động. Hơn thế, đối với những doanh nghiệp gặp khó khăn thì chi phí tăng thêm ngoài kế hoạch này khiến họ thêm bị động và gánh nặng, nhiều doanh nghiệp đã nghĩ đến việc đi vay ngân hàng.
Theo phương án ban đầu, chi phí lắp đặt hệ thống này sẽ được phân chia theo tỷ lệ 60 - 40%. Căn cứ để phân chia dựa trên tiêu chí “tiết kiệm, giảm tiêu hao năng lượng”. Tuy nhiên, theo các chuyên gia trong ngành, đây là một tiêu chí rất khó định lượng. Hơn thế nữa, dự án chưa được đánh giá hiệu quả sau hai năm hoạt động thì chưa đủ căn cứ nào để tính toàn và thay đổi phương thức phân chia giữa Vicem và các doanh nghiệp con. Điều này đã đẩy các doanh nghiệp vào thế bị động và thêm gánh nặng với các chi phí tài chính tăng thêm ngoài kế hoạch.
Quỳnh Trang (TH/ Vef.vn)