Ban hành Quy chuẩn kỹ thuật mới về đồng xử lý chất thải trong lò nung xi măng

Đồng xử lý chất thải trong lò nung xi măng đang được coi là hướng đi hiệu quả giúp ngành công nghiệp giảm thiểu chất thải, tiết kiệm nguyên liệu và giảm phát thải khí nhà kính. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn môi trường và nâng cao hiệu quả vận hành, cần có một hệ thống quy chuẩn kỹ thuật đồng bộ, cập nhật. Sự ra đời của Quy chuẩn QCVN 41:2025/BNNMT là bước khởi đầu cho việc chuẩn hóa toàn diện công nghệ này, góp phần nâng cao năng lực quản lý chất thải và thúc đẩy phát triển bền vững ngành Xi măng.

Chuẩn hóa công nghệ đồng xử lý chất thải

Quy chuẩn QCVN 41:2025/BNNMT được xây dựng dựa trên Luật Bảo vệ môi trường 2020 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Quy chuẩn mới áp dụng cho các tổ chức, cá nhân có hoạt động liên quan đến đồng xử lý chất thải trong lò nung xi măng. Mục tiêu là nâng cao tiêu chuẩn kỹ thuật, đảm bảo an toàn môi trường và thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn trong lĩnh vực công nghiệp nặng.

Theo quy định, lò nung được sử dụng để đồng xử lý chất thải phải là lò quay phương pháp khô, có áp suất âm nhằm hạn chế khí thải thoát ra ngoài qua cửa nạp. Hệ thống xử lý khí thải phải xử lý triệt để các thông số ô nhiễm độc hại, đồng thời không được pha loãng khí thải bằng không khí bên ngoài sau hệ thống xử lý.

Một số loại chất thải cấm tuyệt đối nạp vào lò nung, bao gồm: chất thải phóng xạ; thiết bị có chứa thủy ngân đã qua sử dụng (mã 13 03 02); bóng đèn huỳnh quang (mã 16 01 06); chất thải y tế lây nhiễm (mã 13 01 01)... Ngoài ra, chất thải phải được xử lý tiền kiểm tra kỹ về chủng loại, kích thước, khối lượng, vị trí nạp để đảm bảo không ảnh hưởng đến vận hành, chất lượng sản phẩm và khả năng xử lý khí thải. Khu vực lưu giữ, tiền xử lý và nạp chất thải phải có biện pháp thu gom, xử lý mùi phát tán.

Trong quá trình vận hành, không được nạp chất thải nguy hại khi lò đang khởi động (chế độ sấy) hoặc khi mức nạp liệu dưới 75% định mức vận hành. Chất thải hữu cơ dễ bay hơi không được đưa vào tháp trao đổi nhiệt. Chất thải nguy hại chứa halogen hữu cơ (ký hiệu "NH") phải được đưa vào vòi đốt chính ở cuối lò.

Khi dừng lò khẩn cấp, việc nạp chất thải phải dừng trước khi ngừng nguyên liệu và nhiên liệu. Nếu dừng lò có kế hoạch, phải ngừng nạp chất thải ít nhất 2 giờ trước đó. Nhật ký vận hành phải ghi rõ thông tin người vận hành, thời gian, loại và khối lượng chất thải và được lưu giữ tối thiểu 2 năm.

Lộ trình áp dụng quy chuẩn mới và khuyến nghị

Từ ngày 09/02/2026, Quy chuẩn QCVN 41:2025/BNNMT bắt đầu có hiệu lực. Các dự án đầu tư mới, mở rộng hoặc nâng công suất có hoạt động đồng xử lý chất thải phải tuân thủ hoàn toàn quy định tại quy chuẩn mới.

Đối với các cơ sở đang vận hành hoặc dự án đã nộp hồ sơ đầy đủ trước thời điểm Thông tư có hiệu lực, vẫn được phép áp dụng QCVN 41:2011/BTNMT đến hết ngày 31/12/2031. Tuy nhiên, các cơ sở này phải đảm bảo giới hạn khí thải theo QCVN 19:2024/BTNMT (ban hành theo Thông tư số 45/2024/TT-BTNMT).

Từ ngày 01/01/2032, tất cả các cơ sở có hoạt động đồng xử lý chất thải trong lò nung xi măng bắt buộc phải chuyển sang áp dụng QCVN 41:2025/BNNMT. Đồng thời, Bộ khuyến khích các đơn vị chủ động áp dụng sớm để nâng cao hiệu quả vận hành và tăng khả năng hội nhập quốc tế.

Việc giám sát hiệu quả xử lý chất thải sẽ được thực hiện thông qua quan trắc khí thải định kỳ, theo đúng quy định pháp luật. Lò nung chỉ được đưa vào vận hành sau khi đã được cấp giấy phép môi trường hợp lệ. Khu vực lò phải công khai các thông tin liên quan đến công suất thiết kế, loại chất thải được xử lý và tóm tắt quy trình vận hành.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị các bộ, ngành, địa phương và các tổ chức, cá nhân liên quan triển khai nghiêm túc Thông tư, đồng thời phản ánh kịp thời bằng văn bản về Bộ nếu có khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện để được hướng dẫn xử lý đúng quy định pháp luật.

Cem.Info