Chương trình môi trường của Liên hiệp
quốc (UNEP) định nghĩa: “kinh tế xanh” là một nền kinh tế nhằm cải thiện
hạnh phúc con người, công bằng xã hội và giảm thiểu đáng kể những nguy
cơ kiệt quệ về môi sinh... nền kinh tế xanh sẽ làm chậm lại sự gia tăng
của hàm lượng cácbon và ngăn chặn biến đổi khí hậu, có lợi cho sức khỏe
con người, bảo đảm tính chịu đựng của hành tinh và sự sống còn của nhân
loại”.
BÀI HỌC KINH NGHIỆM TỪ HÀN QUỐC
Trong
nỗ lực thức đẩy quá trình tăng trưởng xanh ở phạm vi thế giới, Hàn Quốc
đã hỗ trợ nhiều quốc gia lựa chọn con đường này. Năm 2011, Hàn Quốc đã
hỗ trợ 1,3 tỷ đô-la, tăng 6,5 lần so với năm 2000 cho tăng trưởng xanh
và dự định sẽ tăng 30% tổng số viện trợ đến năm 2020 cho những dự án
phát triển về năng lượng tái tạo... Cơ quan phát triển Hàn Quốc (KOICA)
đã có những dự án hỗ trợ tăng trưởng xanh ở Sri Lanka. Đó là dự án tăng
cường khả năng sẵn sàng ứng phó với biến đổi khí hậu ở nước này. Ở
Phi-lip-pin, KOICA đã cam kết xây dựng hồ chứa, kênh thủy lợi, hệ thống
xử lý nước để quản lý nguồn nước phục vụ phát triển nông nghiệp bền
vững.
Hàn Quốc là một trong những quốc gia không có nhiều tài
nguyên thiên nhiên, mà 97% tổng nhu cầu năng lượng lệ thuộc vào nhiên
liệu hóa thạch nhập khẩu. Quốc gia này cũng phải đối mặt với vấn đề
thiếu nước sạch trong thời gian dài, đặc biệt là trong điều kiện tác
động của biến đổi khí hậu ngày nay.
Tháng 5 năm 2008, Hàn Quốc đã
công bố Tầm nhìn mới với mô hình phát triển: Carbon thấp, tăng trưởng
xanh, trong đó tập trung giải quyết ba mấu chốt đó là thách thức của
biến đổi khí hậu, kinh tế suy giảm và thách thức về năng lượng.
Những
thành quả thiết thực về kinh tế thu được từ việc thực hiện chính sách
tăng trưởng xanh bước đầu đã cho thấy chính sách tăng trưởng xanh của
Hàn Quốc mang tính khả thi. Từ năm 2007 đến nay, ở Hàn Quốc, riêng ngành
sản xuất năng lượng tái sinh mới, số doanh nghiệp đã tăng lên 2,2 lần,
số việc làm tăng lên 3,6 lần, kim ngạch xuất khẩu tăng 5,9 lần, đầu tư
tư nhân tăng năm lần. Mua sắm công cộng xanh năm 2005 mới chỉ đạt một
nghìn tỷ won đến năm 2009 đã đạt tới hai nghìn tỷ won. Đèn hình LED, LED
TV, pin thế hệ 2, thiết bị điện mặt trời, điện gió, điện hạt nhân...
tăng về số lượng sản xuất và xuất khẩu. Những kết quả thiết thực này
đang đem lại hy vọng về một động lực tăng trưởng mới cho Hàn Quốc cũng
như hợp tác quốc tế về tăng trưởng xanh.
Hàn Quốc quyết liệt để
có được những thành quả đó. Thứ nhất: Cần sự tham gia của hệ thống chính
trị để giải pháp quyết những vấn đề liên quan tới sự chuyển đổi và cải
cách về thể chế, hệ thống ưu đãi, tổ chức và có thể tổng hợp được sức
mạnh để phối hợp những quan điểm và lợi ích khác nhau.
Thứ hai:
Có sự can thiệp chủ động của Chính phủ để xây dựng khung thể chế và pháp
lý bền vững cho tăng trưởng xanh, giới thiệu những chính sách, kế hoạch
điều tiết thống nhất, thúc đẩy sự thay đổi trong thực tế.
Tuy
nhiên, những vấn đề như biến đổi khí hậu không nằm ở một quốc gia và một
quốc gia không thể giải quyết được. Vì vậy, cần có sự huy động nguồn
lực từ các đối tác khác nhau ở nước ngoài, chia sẻ kiến thức giữa các
quốc gia láng giềng và các nhà lãnh đạo toàn cầu, phổ biến những bài học
kinh nghiệm tốt tới nhiều quốc gia.
HIỆN THỰC HÓA CHIẾN LƯỢC TĂNG TRƯỞNG XANH Ở VIỆT NAM
Tháng
9 năm 2012, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược quốc gia về
Tăng trưởng xanh. Tăng trưởng xanh ở Việt nam là mô hình tăng trưởng dựa
vào quá trình thay đổi các mô hình tăng trưởng, tái cơ cấu nền kinh tế,
nhằm khai thác tối đa lợi thế cạnh tranh, tăng hiệu quả kinh tế và khả
năng cạnh tranh thông qua nghiên cứu và ứng dụng công nghệ tiên tiến,
phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng hiện đại, nhằm sử dụng hiệu quả tài
nguyên thiên nhiên, giảm khí thải nhà kính, đối phó biến đổi khí hậu,
góp phần giảm nạn đói nghèo, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế
bền vững.
Chiến lược tăng trưởng xanh của Việt Nam cũng đề ra ba
nhiệm vụ quan trọng là: 1) giảm cường độ phát thải khí nhà kính và thúc
đẩy sử dụng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo. 2) xanh hóa sản xuất.
3) xanh hóa lối sống và thúc đẩy tiêu dùng bền vững.
Ta có thể thấy rõ với chiến lược này, Việt Nam đang đi theo xu hướng chung của thế giới.
Để chiến lược tăng trưởng xanh thành công ở nước ta cần có sự kết hợp hài hòa và hiệu quả từ trên xuống cũng như từ dưới lên.
Tại
Việt Nam, Viện Tăng trưởng xanh Toàn cầu (GGGI) đã phối hợp với Chương
trình Định cư Con người Liên hợp quốc (UN-Habitat) mở một số khóa tập
huấn cho cán bộ ở Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Hồ Chí Minh,
Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế Xã hội Đà Nẵng... chia sẻ kiến thức
về tăng trưởng xanh, nhằm tăng cường năng lực cho lãnh đạo địa phương và
tăng vai trò làm chủ của họ trong quá trình lập kế hoạch, triển khai
các chính sách và những chương trình phát triển...
Cuối tháng 6
tới, GGGI, UN-Habitat và Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Nam sẽ tổ chức Diễn
đàn đầu tư Tăng trưởng xanh Quảng Nam. Đây là cầu nối giới thiệu mô hình
thành phố sinh thái Hội An, các sáng kiến và dự án đầu tư trọng điểm
hướng tới tăng trưởng xanh tại Quảng Nam. Hy vọng thông qua diễn đàn
này, các nhà đầu tư sẽ có cơ hội hiểu rõ hơn về môi trường đầu tư, những
lợi thế khi đầu tư vào Quảng Nam và sẽ bước gần hơn tới việc hiện thực
hóa chiến lược phát triển của tỉnh theo hướng tới tăng trưởng xanh.
...
Kết luận Hội nghị T.Ư 3 khóa XI khẳng định: “Ðổi mới mô hình tăng
trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng nâng cao chất lượng, bảo đảm
phúc lợi và an sinh xã hội, bảo vệ tài nguyên và môi trường”. Như vậy,
những định hướng tăng trưởng, phát triển mà Ðảng ta lựa chọn trùng khớp
với những tiêu chí của tăng trưởng xanh và mô hình kinh tế xanh mà thế
giới đang triển khai rầm rộ.
Theo Nhân dân *