Rào cản vật liệu xây dựng xanh trong các công trinhg vốn Nhà nước

Tốc độ tăng trưởng khá, thị trường rộng mở

Theo ông Phạm Văn Bắc, Phó Vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng, trong những năm gần đây, tốc độ đầu tư sản xuất các sản phẩm vật liệu xây dựng tại Việt Nam tăng trưởng với tốc độ cao. Do đó, Việt Nam từ nước phải nhập khẩu hầu hết các sản phẩm vật liệu xây dựng đã đáp ứng nhu cầu và còn dư tới 30% công suất để phục vụ cho xuất khẩu. Nhiều sản phẩm như gạch ốp lát, sứ vệ sinh đã xuất khẩu đi gần 40 quốc gia trên thế giới. Trong năm 2016, giá trị xuất khẩu vật liệu xây dựng vượt con số 1 tỷ USD.

Ông Phạm Văn Bắc, Phó Vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng.

Đề cập về vấn đề công nghệ sản xuất, ông Bắc cho rằng, Việt Nam là nước đầu tư phát triển vật liệu xây dựng muộn nên được đầu tư công nghệ sản xuất tiên tiến, hiện đại hơn so với các nước trong khu vực. Trong ngành xi măng, gần như công nghệ sản xuất clinker bằng lò đứng đã dừng sản xuất, thay vào đó là công nghệ lò quay hiện đại theo phương pháp khô có xiclon trao đổi nhiệt. Lĩnh vực kính phẳng hiện có 5 nhà máy sản xuất kính nổi với công suất 140 triệu m²/năm; 3 nhà máy kính cán công suất 55 triệu m²/năm… đều sử dụng công nghệ tiên tiến, tiết kiệm năng lượng.

Đặc biệt, ở lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng thân thiện môi trường, ông Bắc cho biết, thời gian qua, Chính phủ đã có nhiều chính sách để khuyến khích doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng ứng dụng các công nghệ, thiết bị tiên tiến vào sản xuất vật liệu xanh, tiết kiệm năng lượng.

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, nhà máy hóa chất, phân bón làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong các công trình xây dựng. Đề án đã tạo hành lang pháp lý cho việc sản xuất vật liệu xây dựng từ nguồn nguyên liệu thứ sinh thay thế cho nguyên liệu nguyên sinh để giảm bớt phế thải cũng như ô nhiễm môi trường.

Dự kiến tình hình Đầu tư, sản xuất và tiêu thụ VLXD năm 2017

Dự báo về tình hình tiêu thụ, sản xuất vật liệu xây dựng năm 2017, ông Bắc nhận định, sản lượng sẽ tiếp tục tăng mạnh trong thời gian tới, cơ hội cho doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng xanh, tiết kiệm năng lượng là rất lớn. 

Nhưng doanh nghiệp vẫn gặp khó

Dù tình hình đầu tư, sản xuất và tiêu thụ vật liệu xây dựng những năm gần đây có những bước tiến lớn, song trao đổi với Báo Đấu thầu, ông Tống Văn Nga, Chủ tịch Hội Vật liệu xây dựng Việt Nam vẫn trăn trở, còn rất nhiều sản phẩm vật liệu xây dựng do doanh nghiệp Việt Nam sản xuất có chất lượng và giá cả phù hợp nhưng vẫn khó chen chân vào các gói thầu/dự án đầu tư sử dụng vốn nhà nước. Lý do được ông Nga chỉ ra là vẫn còn không ít chủ đầu tư/bên mời thầu cũng như các bên liên quan chưa thực sự “mở lòng” với các loại sản phẩm này vì nhiều nguyên nhân khác nhau. “Thực tế vẫn còn nhiều chủ đầu tư/bên mời thầu vì lợi ích cá nhân mà chưa thực sự quan tâm đến lợi ích của đất nước”, ông Nga nhấn mạnh.

Ông Vũ Đức Quyển, Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty CP Tập đoàn Công nghệ Gạch không nung Việt Nam chia sẻ, sản phẩm gạch không nung xi măng cốt liệu mịn sản xuất trên dây chuyền công nghệ ép tĩnh thủy lực của Công ty được giới chuyên môn đánh giá chất lượng rất tốt, giá cả hợp lý. Mặc dù vậy, doanh nghiệp vẫn gặp rất nhiều khó khăn trong việc đưa sản phẩm này vào các công trình sử dụng vốn nhà nước.

Theo ông Quyển, hầu hết các nhà thầu tư vấn thiết kế chưa biết được hết những tính năng ưu việt của các sản phẩm mới. Trong khi đó, các nhà cung cấp thì cứ âm thầm sản xuất mà không có chương trình quảng bá thương hiệu, sản phẩm. Bên cạnh đó, trên thị trường hiện nay cũng xuất hiện nhiều sản phẩm gạch không nung, nhưng chất lượng vẫn còn nhiều vấn đề gây tâm lý bất an cho người tiêu dùng. Chung quan điểm này, đại diện Công ty CP Cơ khí và Vật liệu xây dựng Thanh Phúc - doanh nghiệp chuyên sản xuất gạch ngói không nung thông tin, trên thị trường vẫn xuất hiện một số sản phẩm có chất lượng thấp đã làm ảnh hưởng ít nhiều đến hoạt động của doanh nghiệp làm ăn chân chính.

Nhằm thúc đẩy sử dụng vật liệu không nung tại các công trình xây dựng, đại diện Hội Vật liệu xây dựng Việt Nam đề xuất, các ngành, các cấp cần quán triệt nghiêm túc thực hiện Chỉ thị của Thủ tướng về việc tăng cường sử dụng vật liệu xây không nung cũng như các văn bản hướng dẫn về vấn đề này.

Ông Nga nhấn mạnh, doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng muốn khách hàng tin dùng thì điều đầu tiên và quan trọng nhất là cung ứng ra thị trường những sản phẩm chất lượng. Các chủ đầu tư/bên mời thầu cũng cần quan tâm hơn trong việc sử dụng các sản phẩm vật liệu xây dựng trong nước sản xuất được mà có chất lượng tốt nhằm thúc đẩy doanh nghiệp, đất nước phát triển.

Tán thành quan điểm này, ông Quyển cho rằng, cơ quan có thẩm quyền nên có đánh giá về thực trạng công nghệ cũng như chất lượng sản phẩm của từng nhà máy, từ đó công khai danh sách những doanh nghiệp có sản phẩm có chất lượng để khách hàng biết và chọn lựa. Nếu không, nghiễm nhiên các nhà thầu cứ thấy vật liệu rẻ thì mua mà chất lượng sản phẩm không đáp ứng sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng công trình.