» Mới đây, Hoa Kỳ chính thức ban hành sắc lệnh thuế nhập khẩu nhôm, thép vào Hoa Kỳ, thể hiện lập trường bảo hộ cứng rắn đối với các ngành công nghiệp trọng yếu. Động thái này lập tức tạo ra làn sóng ảnh hưởng trên thị trường toàn cầu và buộc các quốc gia xuất khẩu, trong đó có Việt Nam phải nhanh chóng tìm hướng thích nghi.
Không nằm ngoài xu hướng gia tăng chủ nghĩa bảo hộ thương mại, Hoa Kỳ đã áp dụng mức thuế nhập khẩu thép và nhôm cao hơn đáng kể. Chính sách này được lý giải là nhằm bảo vệ sản xuất trong nước trước áp lực từ tình trạng dư thừa nguồn cung toàn cầu và bán phá giá. Trong bối cảnh ngành Thép thế giới đang phục hồi chậm sau những biến động lớn, quyết định từ Washington có thể gây ra thay đổi sâu rộng trong chuỗi cung ứng và định hình lại bản đồ thương mại kim loại toàn cầu.
Tác động đến thị trường toàn cầu
Việc Hoa Kỳ nâng thuế nhập khẩu thép và nhôm lên tới 50% có khả năng gây ra hiệu ứng dây chuyền, kéo theo làn sóng biến động giá và tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu. Theo Bộ Thương mại Hoa Kỳ, năm ngoái nước này nhập khẩu hơn 26 triệu tấn thép, tương đương khoảng 30% nhu cầu tiêu thụ trong nước. Các quốc gia như Canada, Brazil và Mexico... vốn là những nhà cung ứng chính sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp từ sắc lệnh mới.
Ngay sau thông báo tăng thuế, giá thép và nhôm tại Hoa Kỳ đã tăng đáng kể, phản ánh kỳ vọng thị trường về nguồn cung thu hẹp và chi phí đầu vào gia tăng. Mặc dù Anh được miễn trừ, các đối tác khác đang rơi vào thế bị động, buộc phải cân nhắc lại chiến lược thương mại và khả năng tìm thị trường thay thế.
Sắc lệnh lần này cũng cho thấy xu hướng ngày càng gia tăng của chủ nghĩa bảo hộ, điều có thể làm đảo lộn cán cân thương mại quốc tế và gây áp lực lớn lên các quốc gia phụ thuộc vào xuất khẩu kim loại, trong đó có Việt Nam.
Ảnh hưởng đến ngành Thép Việt Nam
Hoa Kỳ là một trong những thị trường xuất khẩu thép quan trọng của Việt Nam, nhưng tác động từ sắc lệnh thuế mới được đánh giá là không quá lớn. Thực tế, xuất khẩu thép sang Hoa Kỳ đã giảm mạnh từ đầu năm. Trong quý 1/2025, lượng thép xuất khẩu sang Hoa Kỳ chỉ đạt 349.000 tấn, giảm 24% so với cùng kỳ, kim ngạch giảm đến 47% Nguyên nhân là các doanh nghiệp sản xuất thép trong nước đã chủ động điều chỉnh từ trước khi thuế mới có hiệu lực. Tập đoàn Hoa Sen cho biết họ đã ngừng xuất khẩu sang Hoa Kỳ từ cuối quý 3/2024, chuẩn bị từ sớm để không bị ảnh hưởng bởi chính sách thuế. Báo cáo tài chính 7 tháng đầu niên độ 2024 - 2025 của Hoa Sen vẫn ghi nhận kết quả tích cực, cho thấy khả năng thích ứng nhanh.
Tập đoàn Hòa Phát, một ông lớn trong ngành Thép cũng xác nhận thị trường Hoa Kỳ hiện chỉ chiếm chưa tới 1% sản lượng xuất khẩu. Với chiến lược tập trung vào thị trường nội địa (hơn 80% sản lượng tiêu thụ) và đa dạng hóa xuất khẩu sang hơn 40 quốc gia, Hòa Phát gần như không bị tổn hại bởi thay đổi chính sách thuế quan từ Hoa Kỳ.
Tương tự, Công ty CP Thép Nam Kim đã chủ động ngừng xuất khẩu sang Hoa Kỳ từ tháng 10/2024, ngay sau khi Hoa Kỳ khởi xướng điều tra chống bán phá giá. Theo lãnh đạo doanh nghiệp này cho biết, thị trường Hoa Kỳ chỉ chiếm khoảng 10% sản lượng trước đó, nên tác động hiện tại không đáng kể.
Tuy vậy, chính sách thuế của Hoa Kỳ vẫn là lời cảnh báo rõ ràng cho ngành Thép Việt Nam về sự cần thiết của việc đa dạng hóa thị trường và giảm phụ thuộc vào các thị trường có rủi ro cao. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để tái cơ cấu, chuyển trọng tâm về thị trường nội địa.
Việc Hoa Kỳ tăng thuế nhập khẩu thép và nhôm là lời nhắc nhở rõ ràng về sự bất ổn của thị trường toàn cầu. Với chiến lược thích ứng linh hoạt, tăng nội lực trong nước và mở rộng thị trường xuất khẩu mới, ngành Thép trong nước đang cho thấy dấu hiệu vững vàng trước làn sóng bảo hộ ngày càng mạnh từ các cường quốc kinh tế.
ximang.vn (TH)
