» Nhiều công trình xây dựng trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đang rơi vào tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng cát xây dựng. Giá cát tăng cao, doanh nghiệp và người dân gặp khó trong triển khai dự án, tiến độ các công trình xây dựng bị ảnh hưởng nặng nề.
Từ đầu năm 2025 đến nay, nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk phản ánh tình trạng nguồn cung cát xây dựng khan hiếm. Một số nhà thầu thi công các dự án quy mô lớn không thể tiếp cận được nguồn vật liệu. Đối với công trình dân sinh, người dân phải mua cát với giá cao gấp nhiều lần so với thời điểm trước. Tại huyện Krông Bông, dù có nhiều đơn vị khai thác hoạt động, nhưng vẫn không đủ đáp ứng nhu cầu thị trường. Ông Nguyễn Ngọc Pháp, Phó Chủ tịch UBND huyện, cho biết nhiều nhà thầu, doanh nghiệp và người dân đều lâm vào thế bị động vì không có cát để thi công. Thậm chí, dự án thành phần 2 thuộc cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột đoạn qua địa bàn huyện cũng bị ảnh hưởng tiến độ do thiếu vật liệu.
Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh xác nhận giá cát xây dựng trên thị trường đã tăng gần 20%, trong đó có hiện tượng găm hàng, đẩy giá khiến nhiều nhà thầu không mua được vật liệu dù chấp nhận giá cao.
Một điểm tập kết cát trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.
Để ứng phó tình trạng này, UBND tỉnh Đắk Lắk đã ban hành Công văn số 4943/UBND-NNMT ngày 16/5/2025, chỉ đạo tăng cường kiểm soát hoạt động khai thác, sử dụng và kinh doanh khoáng sản. Theo chỉ đạo, Sở Xây dựng chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan kiểm tra việc niêm yết và bán giá tại các mỏ vật liệu xây dựng thông thường. Đồng thời, yêu cầu kiểm tra hoạt động đăng ký, đăng kiểm các phương tiện thủy nội địa đang khai thác cát trên sông, đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật.
Kết quả kiểm tra bước đầu cho thấy 13/14 doanh nghiệp khai thác, kinh doanh vật liệu xây dựng đã thực hiện niêm yết giá tại cơ sở. Tuy nhiên, chỉ có 4 trong số 24 phương tiện khai thác cát còn hiệu lực đăng kiểm. Phần lớn còn lại đã hết hạn hoặc không đủ điều kiện hoạt động, khiến nhiều doanh nghiệp phải tạm ngưng khai thác. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến việc nguồn cung cát trở nên khan hiếm, đẩy giá lên cao.
Một doanh nghiệp tại huyện Krông Ana cho biết, trên địa bàn tỉnh chưa có cơ sở đăng kiểm phương tiện thủy nội địa, buộc doanh nghiệp phải đưa phương tiện đi tỉnh khác, gây chậm trễ cho quá trình khai thác và vận chuyển. Thêm vào đó, quá trình kiểm tra cũng phát hiện nhiều phương tiện bị hoán cải, thay đổi thông số kỹ thuật so với hồ sơ đăng ký, gây khó khăn cho công tác kiểm định.
Đoàn kiểm tra cũng ghi nhận tình trạng giá bán tại các đại lý cao hơn nhiều so với giá tại mỏ. Một số hóa đơn đầu vào có cộng thêm chi phí vận chuyển, nhưng lại không thể hiện rõ cự ly vận chuyển, dẫn đến việc đội giá không minh bạch. Tình trạng này khiến giá cát xây dựng trên thị trường biến động bất thường, ảnh hưởng trực tiếp đến mặt bằng giá chung, gây khó khăn cho hoạt động đầu tư xây dựng trên toàn tỉnh.
Trước thực trạng đó, Sở Xây dựng kiến nghị UBND tỉnh yêu cầu các doanh nghiệp khai thác, kinh doanh vật liệu xây dựng phải thực hiện nghiêm quy định về niêm yết và bán theo giá niêm yết. Các phương tiện khai thác, vận chuyển cát chưa được đăng kiểm hoặc đã hết hạn đăng kiểm phải dừng hoạt động cho đến khi hoàn thành các thủ tục theo quy định.
Bên cạnh đó, Sở cũng đề xuất tỉnh giao cho đơn vị chuyên môn làm việc với cơ quan đăng kiểm phương tiện thủy nội địa để nghiên cứu xây dựng cơ sở đăng kiểm tại chỗ, giảm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp. Để kiểm soát giá vật liệu xây dựng, Sở Xây dựng kiến nghị UBND tỉnh giao Sở Tài chính kiểm tra chi tiết yếu tố hình thành giá cát tại các đơn vị khai thác và cung ứng. Đồng thời, xem xét thành lập đoàn kiểm tra liên ngành để rà soát toàn diện hoạt động kinh doanh vật liệu xây dựng trên địa bàn, đảm bảo minh bạch và ổn định thị trường.
ximang.vn (TH/ Báo Đắk Lắk)
