» Theo quy hoạch phát triển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, tỉnh Bắc Ninh đặt mục tiêu trở thành đô thị xanh, hiện đại và đáng sống. Một trong những yếu tố then chốt để đạt được mục tiêu này là đẩy mạnh ứng dụng vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường, góp phần tiết kiệm tài nguyên và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Phát triển đô thị xanh đang trở thành xu hướng tất yếu trên toàn cầu và Bắc Ninh cũng không nằm ngoài dòng chảy đó. Tỉnh đang đẩy mạnh sử dụng vật liệu xây dựng xanh như gạch không nung, bê tông nhẹ, xi măng xanh hay vật liệu tái chế nhằm giảm phát thải, bảo vệ môi trường và xây dựng hình ảnh đô thị hiện đại, bền vững. Đây được coi là giải pháp quan trọng để địa phương đạt tiêu chí công trình xanh, nâng cao chất lượng sống cho người dân và khẳng định vị thế một đô thị đáng sống trong tương lai.
Nhiều năm qua, Bắc Ninh đã chủ động đưa vật liệu thân thiện môi trường vào thực tế xây dựng. 100% công trình sử dụng vốn ngân sách đều áp dụng gạch không nung, trong khi với các công trình ngoài ngân sách, cơ quan chức năng khi thẩm định, cấp phép cũng khuyến khích chủ đầu tư lựa chọn vật liệu xanh. Theo các chuyên gia, việc áp dụng vật liệu mới không chỉ giúp tiết kiệm năng lượng mà còn bảo vệ hệ sinh thái, cải thiện sức khỏe cộng đồng.
100% công trình ngân sách Nhà nước sử dụng gạch không nung.
Tuy nhiên, theo đánh giá của Sở Xây dựng Bắc Ninh, hiện vẫn chưa có quy định cụ thể bắt buộc sử dụng vật liệu xanh, chủ yếu mới dừng lại ở mức khuyến khích. Trong quá trình thẩm định, cơ quan chức năng thường tư vấn, định hướng chủ đầu tư chọn gạch không nung, vật liệu cách nhiệt, tiết kiệm năng lượng nhằm góp phần giảm phát thải khí nhà kính. Ngoài ra, việc đánh giá công trình còn tính đến yếu tố hiệu quả năng lượng, sử dụng nước, chất lượng môi trường để đề xuất thêm các giải pháp như áp dụng năng lượng tái tạo, hệ thống chiếu sáng tiết kiệm, quản lý chất thải hiệu quả.
Ông Hoàng Đức Hiếu, PGĐ Ban Quản lý dự án Dân dụng và Phát triển đô thị tỉnh Bắc Ninh số 1 cho biết, ngoài việc bắt buộc dùng gạch không nung, các dự án đều cố gắng lồng ghép tiêu chí xanh như tăng mật độ cây xanh, lắp đặt đèn LED, sử dụng điều hòa tiết kiệm điện và vật liệu thay thế gỗ, đá tự nhiên. Tương tự, tại Ban Quản lý dự án số 2, ngay từ khâu thiết kế Trung tâm Y tế Quế Võ và Trung tâm Y tế Tiên Du, đơn vị đã phối hợp với tư vấn để tận dụng thông gió, ánh sáng tự nhiên, trồng cây xanh tập trung và sử dụng vật liệu thấm hút, thay thế gỗ, đá tự nhiên.
Dù đã đạt được những kết quả tích cực, việc triển khai vật liệu xanh vẫn gặp một số rào cản. Chi phí đầu tư cho công trình xanh hiện cao hơn công trình thông thường, khiến nhiều chủ đầu tư, đặc biệt là khu vực tư nhân, còn e dè. Bên cạnh đó, hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn, định mức kinh tế kỹ thuật chưa đồng bộ, nguồn vốn ngân sách hạn chế và nhận thức chưa đầy đủ của một bộ phận chủ đầu tư cũng là nguyên nhân khiến vật liệu thân thiện môi trường chưa được áp dụng rộng rãi.
Để thúc đẩy ứng dụng vật liệu xanh, Sở Xây dựng Bắc Ninh đề xuất tăng cường đào tạo chuyên môn cho cán bộ thẩm định, đặc biệt là kiến thức về công nghệ và vật liệu mới. Đồng thời yêu cầu chủ đầu tư, đơn vị tư vấn nghiên cứu áp dụng các giải pháp tiết kiệm năng lượng, tận dụng ánh sáng và thông gió tự nhiên, tăng cường hệ thống chiếu sáng cảm biến, tái tạo năng lượng mặt trời, năng lượng gió, cũng như sử dụng thiết bị tiết kiệm nước, vật liệu tái chế và giải pháp quản lý chất thải hiệu quả.
Theo ông Đỗ Xuân Thủy, PGĐ Ban Quản lý dự án Dân dụng và Phát triển đô thị tỉnh Bắc Ninh số 2, tỉnh cần sớm ban hành chính sách và chế tài cụ thể để đưa vật liệu xanh trở thành tiêu chuẩn bắt buộc với các công trình công ích, đồng thời có cơ chế khuyến khích mạnh mẽ hơn với khu vực tư nhân. Ông cũng nhấn mạnh vai trò của truyền thông trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng và đề xuất xây dựng cơ chế khen thưởng, tôn vinh các công trình xanh tiêu biểu.
Bắc Ninh đang trên lộ trình trở thành đô thị xanh, hiện đại. Việc ứng dụng vật liệu xây dựng thân thiện môi trường không chỉ là yêu cầu kỹ thuật, mà còn là bước đi tất yếu để bảo vệ môi trường, tiết kiệm tài nguyên và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. Với sự đồng hành của cơ quan quản lý, quyết tâm của các chủ đầu tư và sự ủng hộ của cộng đồng, mục tiêu xây dựng đô thị xanh ở Bắc Ninh hứa hẹn sẽ sớm trở thành hiện thực.
