» Khai thác vật liệu xây dựng thông thường đảm bảo hiệu quả kinh tế, hiệu quả xã hội, bảo vệ môi trường là mục tiêu mà Bắc Kạn hướng tới. Vì vậy, bên cạnh việc tập trung quy hoạch các điểm mỏ để khai thác phục vụ nhu cầu vật liệu xây dựng, Bắc Kạn đề ra nhiều giải pháp tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động này.
Nhà máy sản xuất gạch tuynel thuộc xã Quân Hà, huyện Bạch Thông đầu tư máy móc công nghệ cao để nâng cao hiệu quả sản xuất, bảo vệ môi trường.
Những năm qua, công tác quản lý Nhà nước về khoáng sản nói chung và khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường nói riêng trên địa bàn tỉnh dần đi vào nền nếp. Để tăng cường công tác quản lý, tỉnh ban hành nhiều văn bản về quy hoạch mỏ, điểm mỏ, cấp giấy phép thăm dò, khai thác...; hàng năm, các ngành chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác vật liệu xây dựng thông thường cũng như tập trung bảo vệ và ngăn chặn hoạt động khai thác trái phép.
Trong quá trình xây dựng Quy hoạch tỉnh Bắc Kạn thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, UBND tỉnh đã giao Sở Tài nguyên và Môi trường thực nhiệm vụ khảo sát, đánh giá chất lượng khoáng sản, dự tính quy mô tài nguyên khoáng sản đối với 30 khu vực khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn (trong đó có 7 khu vực đá vôi, 14 khu vực cát sỏi lòng sông, 3 khu vực cát đồi, 1 khu vực cát đồi và đất san lấp, 3 khu vực đất san lấp, 2 khu vực đất sét làm gạch).
UBND tỉnh cũng quan tâm công tác cấp phép cho các doanh nghiệp có đủ điều kiện theo quy định. Từ năm 2019 đến nay, tỉnh Bắc Kạn cấp 13 Giấy phép thăm dò khoáng sản vật liệu xây dựng thông thường, trong đó 10 mỏ đã hoàn thành công tác thăm dò; cấp 12 giấy phép khai thác khoáng sản. Các mỏ vật liệu xây dựng thông thường cấp phép chủ yếu là các mỏ có diện tích, quy mô nhỏ đến rất nhỏ, không có mỏ có diện tích lớn.
Công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động khai thác khoáng sản nói chung và khoáng sản thuộc nhóm vật liệu xây dựng thông thường đã được tỉnh chỉ đạo các cấp, ngành thực hiện đồng bộ. Trên địa bàn tỉnh, việc khai thác đá vôi chủ yếu phục vụ cho các công trình dân dụng nên công suất các mỏ thấp, thường từ 8.500 m3/năm đến 55.000 m³/năm.
Thành phố Bắc Kạn là một trong những địa phương có hoạt động khai thác đá vôi làm vật liệu xây dựng thông thường diễn ra khá sôi động; các mỏ, điểm mỏ được tỉnh cấp phép khai thác còn hiệu lực tập trung chủ yếu tại các phường Xuất Hóa, Huyền Tụng, nơi đây có mỏ đá Suối Viền, phường Xuất Hóa, thành phố Bắc Kạn là mỏ duy nhất của tỉnh có công suất 100.000 m³/năm. Để quản lý cũng như tăng cường kiểm tra, giám sát các mỏ khai thác đá vôi, cát sỏi, hằng năm, thành phố xây dựng kế hoạch kiểm tra có sự tham gia của chính quyền các địa phương có mỏ đang hoạt động. Qua kiểm tra phát hiện, chỉ ra những tồn tại, bất cập trong hoạt động khai thác đá xây dựng và yêu cầu các doanh nghiệp khai thác phải khắc phục.
Mặc dù nhu cầu cát sỏi của thị trường rất lớn, tuy nhiên, tiềm năng cát sỏi của tỉnh không nhiều. Các mỏ cát sỏi trên địa bàn tỉnh có trữ lượng rất thấp nên việc cấp phép phải gắn với việc khai thác tiết kiệm nguồn tài nguyên. Các mỏ cát có công suất cấp phép trung bình từ 4.000 m³/năm đến 10.000 m³/năm, chỉ có 2 mỏ tại huyện Ba Bể có công suất cấp phép là 48.000 m³/năm. Tuy vậy, công suất khai thác thực tế của các mỏ cũng không đạt công suất thiết kế do địa hình đồi núi; các sông, suối trên địa bàn tỉnh thường nhỏ, lượng cát thu được không lớn, lẫn nhiều tạp chất nên không thu hút được các doanh nghiệp lớn đầu tư; các đơn vị được cấp phép chủ yếu là các doanh nghiệp nhỏ, năng lực tài chính còn hạn chế nên việc đầu tư máy móc, thiết bị, công nghệ khai thác hiện đại còn khó khăn, việc khai thác còn nhiều khâu thủ công dẫn đến chi phí đầu tư lớn, từ đó kéo theo giá thành sản phẩm cao, khó cạnh tranh với cát sỏi của các tỉnh lân cận. Các công trình chủ yếu vẫn mua cát từ tỉnh ngoài vận chuyển về. Hiện nay, tỉnh cũng đã khuyến khích các đơn vị khai thác cát đầu tư công nghệ, thiết bị, máy móc để sản xuất cát nghiền (cát nhân tạo) từ sản phẩm cuội, sỏi.
Theo đánh giá của Sở Tài nguyên và Môi trường, về cơ bản, các mỏ khoáng sản vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn tỉnh thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật, nghĩa vụ tài chính đối với ngân sách Nhà nước, quá trình khai thác đảm bảo an toàn.
Công tác quản lý Nhà nước về khoáng sản làm vật liệu xây dựng tại Bắc Kạn từng bước đi vào nề nếp đã cơ bản đáp ứng một phần nhu cầu phát triển ngày càng tăng của ngành vật liệu xây dựng. Các doanh nghiệp hoạt động khoáng sản làm vật liệu xây dựng đã chú trọng đầu tư công nghệ khai thác, chế biến, làm tăng giá trị khoáng sản. Công tác bảo vệ môi trường trong hoạt động khoáng sản tiếp tục được đẩy mạnh.
Thời gian tới, tỉnh tiếp tục chỉ đạo các cấp, ngành nâng cao năng lực, hiệu quả công tác quản lý hoạt động khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, tạo thuận lợi phát triển ngành công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng theo hướng bền vững, đảm bảo hài hòa các yếu tố về hiệu quả kinh tế, hiệu quả xã hội, bảo vệ môi trường.
ximang.vn (TH/ CTT Bắc Kạn)
