Ngày 09/02/2018, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xây dựng với mục tiêu đến năm 2030, hoàn thành biên soạn và ban hành 100% tiêu chuẩn quốc gia ngành Xây dựng theo quy hoạch định hướng mới.
Theo Quyết định phê duyệt Đề án của Thủ tướng, hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xây dựng bao gồm: Quy hoạch xây dựng, vật liệu xây dựng, cơ khí xây dựng và khảo sát, thiết kế, thi công xây dựng, nghiệm thu, kiểm định, bảo trì, sửa chữa các công trình xây dựng (công trình dân dụng, công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình công nghiệp, công trình giao thông, công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn, công trình an ninh, công trình quốc phòng và các công trình xây dựng khác).
Toàn cảnh tọa đàm.
Chiến lược phát triển vật liệu xây dựng Việt Nam thời kỳ 2021 - 2030, định hướng đến năm 2050 đã đặt ra mục tiêu tổng quát là: Phát triển ngành công nghiệp vật liệu xây dựng đạt trình độ tiên tiến, hiện đại; sản phẩm có chất lượng đạt tiêu chuẩn quốc tế, sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, có năng lực cạnh tranh cao trên thị trường quốc tế, đáp ứng nhu cầu của trị trường trong nước; Loại bỏ hoàn toàn công nghệ sản xuất vật liệu xây dựng lạc hậu, tiêu tốn nhiều tài nguyên, gây ô nhiễm môi trường; Xuất khẩu các sản phẩm có giá trị gia tăng cao, có tính cạnh tranh mạnh trên thị trường quốc tế. Hạn chế xuất khẩu những sản phẩm sử dụng nhiều nguyên liệu, nhiên liệu là tài nguyên khoáng sản không tái tạo.
Tại buổi hội thảo, PGS.TS Vũ Ngọc Anh, Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường (Bộ Xây dựng) cho hay, bản dự thảo cuối cùng để phê duyệt chỉ còn 11 quy chuẩn, trong đó, Bộ Xây dựng chủ trì, biên soạn và ban hành 9 quy chuẩn.
Theo quy định, quy chuẩn là bắt buộc áp dụng, tiêu chuẩn là khuyến khích. Khi tiêu chuẩn được đưa vào khung để phê duyệt và bắt buộc các đơn vị thực hiện. Các quy định trong tiêu chuẩn bắt buộc phải tuân thủ để đảm bảo an toàn sinh mạng, an toàn môi trường mới được đưa vào nghiệm thu, sử dụng. Tiêu chuẩn xuất phát từ quy chuẩn, ngưỡng tối thiểu của tiêu chuẩn là tuân thủ.
Trong việc phát triển công trình xanh, tiết kiệm năng lượng... thì vật liệu được sử dụng đó phải được áp dụng theo tiêu chuẩn. Bộ Xây dựng đã có quy chuẩn 09 về sử dụng năng lượng hiệu quả, thiết kế công trình ra sao, tuân thủ các tiêu chí như thế nào, thông số kỹ thuật được quy định cụ thể.
Riêng mảng Vật liệu xây dựng cũng sẽ có những quy định như phải thân thiện môi trường, tiết kiệm tài nguyên... như đề án gạch không nung và nhiều đề án khác nhằm đảm bảo sử dụng trong các công trình.
Thực tế, việc ban hành tiêu chuẩn cho vật liệu, sau đó ban hành tiêu chí đánh giá thân thiện, xanh... vẫn còn thiếu. Vì thế, định hướng mới trong đề án sẽ bổ sung, hoàn thiện.
Trong cơ quan quản lý Nhà nước, có rất nhiều cách để quản lý. Thứ nhất là khâu thiết kế phải đảm bảo tuân thủ tiêu chuẩn quy chuẩn. Thứ hai là khâu thẩm duyệt - cơ quan Nhà nước có trách nhiệm kiểm tra xem chủ đầu tư, đơn vị có tuân thủ tiêu chuẩn quy chuẩn bắt buộc hay không? Thứ ba, khi nghiệm thu công trình, bắt buộc phải tuân thủ xem công trình có áp dụng đủ tiêu chuẩn quy chuẩn hay không. Ngoài ra, thanh tra kiểm tra cũng sẽ phát hiện ra việc vận hành, có đáp ứng đủ tiêu chuẩn quy chuẩn hay không?
Cơ quan quản lý Nhà nước có công cụ cần thiết và quan trọng để các bên tham gia phải tuân thủ quy định bắt buộc.
Về mặt khó khăn khi triển khai thực hiện các tiêu chuẩn, quy chuẩn, theo ông Vũ Ngọc Anh, theo xu hướng các nước trên thế giới, phải xã hội hóa. Bộ quản lý chuyên ngành năng lực và số lượng người có hạn. Hiện giờ, các cơ quan chuyên ngành như các viện nghiên cứu đều theo mô hình tự chủ, nên ngoài chuyên môn còn có các hoạt động khác. Hiện đang thiếu vắng nguồn nhân lực các nhà khoa học, đó là điều khó khăn...
ximang.vn (TH)