» Ngày 10/06/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành Công điện số 85/CĐ-TTg về việc tăng cường các giải pháp quản lý, bình ổn giá vật liệu xây dựng. Đây là động thái quyết liệt trong bối cảnh nhiều loại vật liệu xây dựng tăng giá bất thường, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ thi công và chi phí đầu tư của hàng loạt công trình trọng điểm.
Giá vật liệu xây dựng tăng cao đang làm chi phí đầu tư đội lên và gây ảnh hưởng đến tiến độ cũng như chất lượng nhiều dự án lớn trên cả nước. Trước tình hình đó, Chính phủ ban hành Công điện số 85/CĐ-TTg nhằm kịp thời ổn định nguồn cung, tháo gỡ các vướng mắc về thủ tục và kiểm soát thị trường. Công điện tập trung vào 3 nhiệm vụ chính: giữ ổn định giá cả, cải cách thủ tục cấp phép khai thác và tăng cường kiểm tra, xử lý sai phạm.
Hiện nay, hàng loạt dự án hạ tầng giao thông trọng điểm cùng các công trình dân sinh, nhà ở, dự án bất động sản đang được triển khai đồng loạt, góp phần quan trọng vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% năm 2025. Tuy nhiên, giá nhiều loại vật liệu xây dựng chủ lực như cát, đá, sỏi, gạch, vật liệu san lấp... đang leo thang, gây áp lực lớn lên chi phí xây dựng và ảnh hưởng đến tiến độ thi công. Nguyên nhân chủ yếu là do mất cân đối cung - cầu, chậm trễ trong cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, cùng với đó là hiện tượng đầu cơ, găm hàng và thao túng thị trường vật liệu xây dựng.
Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp chặt chẽ với UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo dõi sát diễn biến giá vật liệu xây dựng; chủ động đề xuất giải pháp giảm giá kịp thời, đặc biệt với các nhóm vật liệu có biến động mạnh. Bộ Xây dựng cũng được yêu cầu tổng hợp nhu cầu sử dụng vật liệu xây dựng tại các địa phương, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường hướng dẫn quy hoạch, xác định mỏ, nguồn cung, công suất và khả năng khai thác, đảm bảo cân đối cung - cầu toàn quốc, hoàn thành trước ngày 20/6/2025.
Đồng thời, Bộ Xây dựng cần tăng cường hướng dẫn các địa phương cập nhật, công bố giá vật liệu xây dựng và chỉ số giá xây dựng phù hợp với thị trường, phản ánh đúng chi phí cấu thành sản phẩm. Bộ cũng có trách nhiệm kiểm tra, đôn đốc các doanh nghiệp sản xuất vật liệu tiết giảm chi phí, đổi mới công nghệ, sử dụng nguyên liệu thay thế và thúc đẩy phát triển các loại vật liệu mới, thân thiện môi trường. Việc phát triển vật liệu xây không nung cũng cần được triển khai mạnh mẽ theo đúng lộ trình tại Quyết định số 2171/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, phấn đấu đến năm 2025 đạt tỷ lệ thay thế 35 - 40%, giảm phát thải khí CO₂ trên 2,5 triệu tấn mỗi năm.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao khẩn trương hoàn thiện và trình ban hành Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Địa chất và Khoáng sản theo trình tự rút gọn trước ngày 01/7/2025. Nghị định này phải tập trung phân cấp triệt để theo đúng tinh thần Kết luận số 115-KL/TW của Bộ Chính trị, đồng thời cắt giảm tối đa thủ tục hành chính và điều kiện kinh doanh liên quan đến cấp phép khai thác khoáng sản thông thường làm vật liệu xây dựng. Bộ cũng cần chỉ đạo rà soát, đơn giản hóa thủ tục về đất đai, đánh giá tác động môi trường liên quan đến hoạt động khai thác khoáng sản, với mục tiêu cắt giảm tối thiểu 30% thời gian, chi phí thực hiện 515 thủ tục hành chính và 859 điều kiện kinh doanh thuộc phạm vi quản lý, hoàn thành trước ngày 15/6/2025.
Ngoài ra, Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường sớm sửa đổi quy định theo hướng mở rộng đối tượng được cấp phép khai thác khoáng sản nhóm IV cho các nhà thầu thi công dự án trọng điểm, đặc biệt tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, nhằm giảm bớt các khâu trung gian và xử lý dứt điểm tình trạng đầu cơ, trục lợi. Các địa phương cần được hướng dẫn hoàn thiện quy hoạch mỏ, đánh giá trữ lượng, bổ sung các mỏ mới và điều chỉnh công suất khai thác để đáp ứng nhu cầu thực tế.
Bộ Công thương được giao tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi đầu cơ, găm hàng, tăng giá bất hợp lý, buôn bán vật liệu không rõ nguồn gốc, hàng giả, hàng kém chất lượng. Bộ Công an phối hợp với các đơn vị liên quan điều tra, xử lý nghiêm các hành vi thao túng thị trường, bao che, bảo kê, trục lợi trong sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng. Thanh tra Chính phủ sẽ tiến hành thanh tra nguồn cung vật liệu xây dựng thông thường tại các địa bàn trọng điểm và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định pháp luật.
Thủ tướng cũng giao Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chịu trách nhiệm toàn diện trong việc rà soát, tổng hợp nhu cầu vật liệu xây dựng trên địa bàn; khẩn trương hoàn thiện quy hoạch mỏ, đẩy nhanh cấp phép, điều chỉnh công suất, giao mỏ trực tiếp cho nhà thầu với các dự án đang thiếu hụt vật liệu. Các địa phương cần cập nhật kịp thời bảng giá vật liệu xây dựng, kiểm soát việc kê khai, niêm yết giá công khai, minh bạch để ngăn chặn tình trạng đầu cơ, thổi giá.
Chính quyền địa phương cũng cần tăng cường kiểm tra thực tế tại các bến bãi, cơ sở kinh doanh vật liệu xây dựng; xử lý nghiêm hành vi vi phạm trong khai thác, vận chuyển, kinh doanh trái phép; dẹp bỏ các điểm tập kết trái phép. Chủ tịch UBND các tỉnh, thành chịu trách nhiệm trước Thủ tướng nếu để xảy ra vi phạm tái diễn, không xử lý triệt để hoặc thiếu trách nhiệm trong chỉ đạo, kiểm tra, điều hành.
Công điện cũng khuyến khích địa phương chủ động hỗ trợ, thu hút doanh nghiệp đầu tư sản xuất và sử dụng cát nhân tạo, chế biến tuyển rửa cát biển, tái chế chất thải thành vật liệu xây dựng và phát triển vật liệu mới. Những mô hình sản xuất sáng tạo, hiệu quả cần được nhân rộng để tăng nguồn cung và bình ổn thị trường vật liệu xây dựng trong dài hạn.
Thủ tướng giao Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà trực tiếp chỉ đạo, kiểm tra, xử lý các vấn đề phát sinh theo thẩm quyền; các nội dung vượt thẩm quyền sẽ được báo cáo Thủ tướng xem xét, quyết định. Văn phòng Chính phủ có trách nhiệm thường xuyên theo dõi, đôn đốc việc triển khai các nhiệm vụ nêu tại Công điện này.
ximang.vn (TH/ Chính phủ)
