» Theo Quyết định số 2595/QĐ-UBND do Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Văn Thi ký ngày 29/07/2025, tỉnh Thanh Hóa hiện có 349 mỏ khoáng sản đang được cấp phép khai thác còn hiệu lực. Trong đó, 332 mỏ do UBND tỉnh cấp, chủ yếu là đất, đá, cát làm vật liệu xây dựng thông thường; 17 mỏ còn lại do Bộ Nông nghiệp và Môi trường cấp, chủ yếu phục vụ sản xuất xi măng. Tuy nhiên, công suất khai thác hiện chỉ đáp ứng khoảng 73,2% nhu cầu về đá, 16,7% về đất và chưa đến 2% nhu cầu về cát, gây ra tình trạng thiếu hụt vật liệu xây dựng nghiêm trọng trên toàn tỉnh.
Tình trạng khan hiếm vật liệu xây dựng đã khiến nhiều công trình trọng điểm trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa bị chậm tiến độ, chi phí đội lên cao. Nguyên nhân không chỉ đến từ việc thiếu quy hoạch hợp lý, mà còn do nhiều mỏ vật liệu bị đình chỉ hoạt động vì vi phạm hoặc chưa hoàn tất các thủ tục pháp lý. Trước thực trạng đó, tỉnh Thanh Hóa đã ban hành kế hoạch hành động toàn diện, yêu cầu các Sở, ngành, địa phương và doanh nghiệp liên quan vào cuộc khẩn trương, với thời hạn xử lý cụ thể nhằm sớm ổn định nguồn cung vật liệu xây dựng.
Tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh cấp phép và nâng công suất khai thác
Kế hoạch nêu rõ nhiệm vụ của Sở Nông nghiệp và Môi trường là chủ trì, phối hợp với Công an tỉnh và các ngành liên quan, làm việc trực tiếp với các chủ mỏ đang hoạt động để hoàn thiện hồ sơ điều chỉnh nâng công suất khai thác, báo cáo kết quả trước ngày 10/08/2025. Đây là giải pháp cấp bách nhằm tăng cường sản lượng đất, đá, cát xây dựng cung ứng cho thị trường.
Đối với các mỏ đã trúng đấu giá nhưng chưa được cấp phép, UBND tỉnh Thanh Hóa chỉ đạo khẩn trương hoàn thiện các thủ tục thuê đất, cấp phép khai thác theo cơ chế “làn xanh” ưu tiên, rút ngắn thời gian xử lý hành chính. Thời hạn hoàn thành và báo cáo kết quả là trước ngày 15/08/2025.
Song song đó, các Sở, ngành và UBND cấp huyện được yêu cầu rà soát lại toàn bộ các khu vực mỏ đã có trong quy hoạch, loại bỏ các mỏ bị chồng lấn quy hoạch hoặc không còn đủ điều kiện; tổng hợp, trình UBND tỉnh báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy làm cơ sở tổ chức đấu giá quyền khai thác.
UBND tỉnh cũng yêu cầu điều chỉnh lại trữ lượng và giấy phép đối với các mỏ có sai lệch địa hình, thu hồi đá khối để xẻ hoặc khoáng sản phụ gia sản xuất xi măng. Việc này nhằm tránh thất thoát tài nguyên và đảm bảo quản lý chặt chẽ ngân sách Nhà nước.
Các doanh nghiệp cũng được yêu cầu rà soát, kê khai bổ sung khối lượng khoáng sản đã khai thác nhưng chưa kê khai; khẩn trương khắc phục sai phạm (nếu có) để sớm đưa mỏ vào hoạt động ổn định, tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật.
Khai thác tận thu, đảm bảo minh bạch
UBND tỉnh giao Sở Xây dựng, các Sở, ngành liên quan phối hợp rà soát trữ lượng còn lại của các mỏ cát đã cấp phép, đồng thời đánh giá khu vực khoáng sản nằm ngoài phạm vi mỏ trong bán kính 500 m để cập nhật vào phương án quản lý địa chất, khoáng sản và hoàn thành trong năm 2025.
Đối với các dự án xây dựng có khả năng phát sinh khoáng sản vật liệu xây dựng trong quá trình san gạt mặt bằng, nạo vét luồng lạch, các đơn vị liên quan cần hướng dẫn chủ đầu tư thực hiện đăng ký thu hồi khoáng sản để bổ sung nguồn cung tại chỗ, giảm áp lực cho thị trường.
UBND các xã, phường phải đẩy nhanh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tại khu vực có mỏ đã cấp phép nhưng chưa có quyết định cho thuê đất hoặc chưa giải phóng mặt bằng. Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cần được thành lập sớm để giao đất, cho thuê đất đúng thẩm quyền.
Sở Tài chính được giao tham mưu bổ sung quy định khung giá tính thuế đối với đá khối chưa phân loại màu sắc, chất lượng, làm căn cứ xác định tiền cấp quyền khai thác cho nhóm đá mỹ nghệ và đá ốp lát.
Đối với các mỏ đang bị điều tra do liên quan tới vi phạm pháp luật, Sở Nông nghiệp và Môi trường sẽ tham mưu UBND tỉnh xử lý theo đúng kết luận điều tra. Những mỏ có sai phạm nhẹ, chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, sẽ được xem xét xử lý hành chính để tạo điều kiện cho doanh nghiệp khắc phục, tiếp tục khai thác hợp pháp.
Công an tỉnh phối hợp với các sở ngành tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm tình trạng doanh nghiệp thao túng thị trường, vi phạm nghĩa vụ thuế và gây thất thoát tài nguyên. Đồng thời, chỉ đạo Chi cục Đăng kiểm số 12 hướng dẫn chủ các mỏ cát hoàn thiện đăng kiểm phương tiện hút cát để sớm đưa vào vận hành.
Cuối cùng, UBND tỉnh yêu cầu các Sở, ngành công bố kịp thời giá vật liệu xây dựng, sát với giá thực tế tại mỏ và thị trường để đảm bảo minh bạch, ngăn chặn việc đẩy giá bất hợp lý.
Cem.Info