» Lĩnh vực xi măng và bê tông của Anh đã cắt giảm được 63% lượng phát thải CO₂ so với năm 1990, trở thành một trong những lĩnh vực giảm phát thải nhanh nhất nền kinh tế. Tuy vậy, Hiệp hội Sản phẩm Khoáng sản (MPA) cảnh báo xu hướng nhập khẩu xi măng tăng mạnh có thể khiến thành quả này bị lu mờ, khi lượng khí thải thực tế bị “chuyển” sang các quốc gia khác.
Xi măng và bê tông đóng vai trò cốt lõi trong xây dựng cơ sở hạ tầng và phát triển kinh tế. Song song với cơ hội chuyển đổi xanh, lĩnh vực này đang đối mặt sức ép lớn từ chi phí năng lượng cao, cạnh tranh quốc tế và nguy cơ mất cân bằng trong chính sách giảm phát thải. Báo cáo mới nhất từ Hiệp hội Sản phẩm Khoáng sản (MPA) cung cấp bức tranh toàn cảnh về thành tựu, thách thức và con đường để ngành này hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Theo báo cáo cập nhật lộ trình “Beyond Net Zero” của MPA, lượng phát thải CO₂ từ ngành Xi măng và Bê tông tại Anh năm 2023 đạt 6,6 triệu tấn, giảm 21% so với năm 2018. Tính từ năm 1990 đến nay, mức giảm đã đạt 63%, vượt xa mức giảm chung của nền kinh tế Anh (54%). Thành quả này đến từ nỗ lực liên tục trong khử carbon của các nhà sản xuất kết hợp với sự sụt giảm sản lượng trong nước.
Lượng khí CO₂ từ ngành công nghiệp xi măng và bê tông của Anh hiện đã giảm 63% so với năm 1990.
Tuy nhiên, MPA cảnh báo rằng xu hướng gia tăng nhập khẩu xi măng, hiện chiếm tới 1/3 thị phần đang làm suy yếu cam kết xây dựng ít carbon của Anh. Việc này đồng nghĩa với phát thải carbon từ hàng nhập khẩu không được ghi nhận trong dữ liệu chính thức, tạo ra hiện tượng “xuất khẩu khí thải”. MPA nhấn mạnh việc lựa chọn nguồn cung vật liệu trong xây dựng cần được cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo đóng góp vào mục tiêu Net Zero vào năm 2050.
Bà Diana Casey, Giám đốc điều hành mảng xi măng và vôi của MPA, cho rằng Anh đang đứng trước cơ hội chuyển đổi xanh trong ngành Xi măng và Bê tông, vừa đảm bảo cung cấp vật liệu thiết yếu cho mục tiêu tăng trưởng của Chính phủ, vừa giữ lại và tạo thêm việc làm chất lượng cao trong nước. Tuy nhiên, quá trình này đang bị đe dọa bởi tình trạng phi công nghiệp hóa. Giá điện công nghiệp tại Anh cao cùng với sự cạnh tranh từ các quốc gia có quy định môi trường lỏng lẻo khiến nhập khẩu ngày càng chiếm ưu thế.
Bà Casey nhấn mạnh, nếu thực sự nghiêm túc với tăng trưởng xanh, Anh cần thúc đẩy nhu cầu đối với sản phẩm ít carbon và ưu tiên sử dụng hàng sản xuất trong nước. Bên cạnh đó, việc triển khai Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) chặt chẽ là cần thiết để đảm bảo hàng nhập khẩu phải trả chi phí carbon tương đương với nhà sản xuất nội địa. Điều này giúp duy trì công ăn việc làm, năng suất và lợi ích kinh tế của một ngành công nghiệp nội địa mạnh mẽ.
Báo cáo của MPA nhấn mạnh, mục tiêu phát thải ròng bằng 0 có thể đạt được thông qua việc sử dụng điện và hệ thống vận tải đã khử carbon, chuyển đổi sang các nguồn nhiên liệu thay thế, tăng cường ứng dụng các loại xi măng và bê tông ít carbon, đồng thời đẩy mạnh công nghệ thu giữ, sử dụng và lưu trữ carbon (CCUS) trong sản xuất xi măng. Trong đó, CCUS được xem là giải pháp then chốt, có khả năng đóng góp tới 61% tổng lượng cắt giảm khí thải so với mốc năm 2018. Ủy ban Biến đổi Khí hậu - Cơ quan tư vấn độc lập của Chính phủ Anh cũng khẳng định CCUS là công nghệ bắt buộc đối với những ngành công nghiệp có phát thải quá trình không thể loại bỏ hoàn toàn như xi măng.
Theo lộ trình, ngành Xi măng và Bê tông Anh có thể đạt trạng thái phát thải âm vào năm 2050. Điều này sẽ được thực hiện thông qua loại bỏ phát thải trong sản xuất, đồng thời tận dụng đặc tính tự nhiên của bê tông như khả năng hấp thụ CO₂ trong suốt vòng đời sử dụng và khả năng cách nhiệt giúp giảm phát thải vận hành liên quan đến sưởi ấm và làm mát công trình.
Cem.Info