(ximang.vn) Xuất khẩu xi măng của Việt Nam trong thời gian qua có mục đích điều tiết khủng hoảng thừa của thị trường trong nước chứ chưa phải là một chiến lược phát triển, thông qua xuất khẩu để bền vững. Lĩnh vực xuất khẩu xi măng lệ thuộc rất lớn vào mạng lưới phân phối và giá thành. Song ở hai lĩnh vực này, Việt Nam còn thiếu và yếu.
Theo số liệu thống kê từ Bộ Công Thương, trong tháng 8 toàn ngành xi măng sản xuất đạt 5,9 triệu tấn sản phẩm các loại, tăng 2,8% so với tháng 7 và tăng 16,9% so với cùng kỳ năm trước.
Tình hình xuất khẩu xi măng trong tháng 8 đạt 1,4 triệu tấn sản phẩm, ước tính khoảng 58 triệu USD về mặt giá trị. Tính chung 8 tháng đầu năm 2015, xuất khẩu được khoảng 10,9 triệu tấn sản phẩm, giảm 3,7 triệu tấn so với cùng kỳ năm 2014, giá trị thu về xấp xỉ 471 triệu USD cũng giảm 159 triệu USD so với năm trước.
![]()
Thị trường xuất khẩu xi măng kém khởi sắc trong năm 2015.
Những năm gần đây ngành xi măng định hướng thị trường tiêu thụ chính là thị trường trong nước, nên tình hình xuất khẩu xi măng giảm từ đầu năm đến nay không gây ảnh hưởng nhiều đến sản xuất kinh doanh toàn ngành. Lượng tồn kho trung bình 1 tháng toàn ngành vào khoảng 500.000 tấn xi măng và 2 triệu tấn clinker. Con số này so với lượng tồn kho của Thế giới là 40 triệu tấn/ tháng, xem ra không đáng kể.
Nhiều ý kiến cho rằng, dự kiến đến năm 2018, áp lực cung cầu ngành xi măng sẽ tăng lên do thời điểm đó sẽ có nhiều dây chuyền sản xuất xi măng đi vào hoạt động. Theo Chủ tịch Hiệp hội Xi măng Việt Nam, ông Nguyễn Quang Cung cho biết, thời điểm hiện tại các dây chuyền này đang ở giai đoạn dự án nên áp lực chưa lớn, dự kiến khoảng thời gian từ cuối năm 2017 đến năm 2018, áp lực cung cầu ngành xi măng sẽ tăng lên do nhiều dây chuyền sản xuất cùng đi vào hoạt động.
Trong khi, một số thị trường xuất khẩu xi măng truyền thống của Việt Nam hiện nay đã tự sản xuất xi măng, không có nhu cầu nhập khẩu mặt hàng này, khiến cho thị trường xuất khẩu của Việt Nam bị thu hẹp, nên các doanh nghiệp bị đại lý trung gian ép giá. Khi giá thị trường tăng thêm 1 USD/tấn, doanh nghiệp xuất khẩu Việt chỉ lên giá 0,5 USD/tấn. Song khi thị trường giảm 2 USD/tấn, các doanh nghiệp giảm tới 4 USD/tấn. Xuất khẩu xi măng luôn ở chiếu dưới, một phần bởi chưa có chiến lược lâu dài, một phần bởi sự điều tiết của cơ quan quản lý chưa sát với thực tế.
Thêm 1 nguyên nhân tác động đến tình hình xuất khẩu xi măng là do hiện nay giá xi măng của Trung Quốc và Thái Lan đang để ở mức giá rẻ hơn rất nhiều. Nếu như trước đây, clinker Thái Lan có ưu thế cạnh tranh về chất lượng và vận chuyển nhanh, thì Trung Quốc đánh ngay vào giá. Hiện giá bán của clinker Trung Quốc vào khoảng 31 - 34 USD/tấn, thấp hơn giá bán của các doanh nghiệp Việt Nam từ 2 - 6 USD/tấn.
Hiệp hội Xi măng Việt Nam cho biết, giá đàm phán xuất khẩu clinker của Việt Nam trung bình ở mức 38 - 39 USD/tấn trong năm 2014, nhưng từ đầu năm 2015 đến nay, không ít đối tác của Việt Nam đã chuyển sang Trung Quốc đặt hàng, do giá clinker của Trung Quốc chỉ khoảng 31 USD/tấn. Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu đã hạ giá, nhưng vẫn không giữ nổi khách hàng do mức chênh lệch giá quá lớn. Trên thực tế, suất đầu tư xi măng của Việt Nam thường cao hơn các nước trong khu vực, khiến các doanh nghiệp Việt lép vế sức cạnh tranh.
Tình hình xuất khẩu xi măng trong tháng 8 đạt 1,4 triệu tấn sản phẩm, ước tính khoảng 58 triệu USD về mặt giá trị. Tính chung 8 tháng đầu năm 2015, xuất khẩu được khoảng 10,9 triệu tấn sản phẩm, giảm 3,7 triệu tấn so với cùng kỳ năm 2014, giá trị thu về xấp xỉ 471 triệu USD cũng giảm 159 triệu USD so với năm trước.
Thị trường xuất khẩu xi măng kém khởi sắc trong năm 2015.
Những năm gần đây ngành xi măng định hướng thị trường tiêu thụ chính là thị trường trong nước, nên tình hình xuất khẩu xi măng giảm từ đầu năm đến nay không gây ảnh hưởng nhiều đến sản xuất kinh doanh toàn ngành. Lượng tồn kho trung bình 1 tháng toàn ngành vào khoảng 500.000 tấn xi măng và 2 triệu tấn clinker. Con số này so với lượng tồn kho của Thế giới là 40 triệu tấn/ tháng, xem ra không đáng kể.
Nhiều ý kiến cho rằng, dự kiến đến năm 2018, áp lực cung cầu ngành xi măng sẽ tăng lên do thời điểm đó sẽ có nhiều dây chuyền sản xuất xi măng đi vào hoạt động. Theo Chủ tịch Hiệp hội Xi măng Việt Nam, ông Nguyễn Quang Cung cho biết, thời điểm hiện tại các dây chuyền này đang ở giai đoạn dự án nên áp lực chưa lớn, dự kiến khoảng thời gian từ cuối năm 2017 đến năm 2018, áp lực cung cầu ngành xi măng sẽ tăng lên do nhiều dây chuyền sản xuất cùng đi vào hoạt động.
Trong khi, một số thị trường xuất khẩu xi măng truyền thống của Việt Nam hiện nay đã tự sản xuất xi măng, không có nhu cầu nhập khẩu mặt hàng này, khiến cho thị trường xuất khẩu của Việt Nam bị thu hẹp, nên các doanh nghiệp bị đại lý trung gian ép giá. Khi giá thị trường tăng thêm 1 USD/tấn, doanh nghiệp xuất khẩu Việt chỉ lên giá 0,5 USD/tấn. Song khi thị trường giảm 2 USD/tấn, các doanh nghiệp giảm tới 4 USD/tấn. Xuất khẩu xi măng luôn ở chiếu dưới, một phần bởi chưa có chiến lược lâu dài, một phần bởi sự điều tiết của cơ quan quản lý chưa sát với thực tế.
Thêm 1 nguyên nhân tác động đến tình hình xuất khẩu xi măng là do hiện nay giá xi măng của Trung Quốc và Thái Lan đang để ở mức giá rẻ hơn rất nhiều. Nếu như trước đây, clinker Thái Lan có ưu thế cạnh tranh về chất lượng và vận chuyển nhanh, thì Trung Quốc đánh ngay vào giá. Hiện giá bán của clinker Trung Quốc vào khoảng 31 - 34 USD/tấn, thấp hơn giá bán của các doanh nghiệp Việt Nam từ 2 - 6 USD/tấn.
Hiệp hội Xi măng Việt Nam cho biết, giá đàm phán xuất khẩu clinker của Việt Nam trung bình ở mức 38 - 39 USD/tấn trong năm 2014, nhưng từ đầu năm 2015 đến nay, không ít đối tác của Việt Nam đã chuyển sang Trung Quốc đặt hàng, do giá clinker của Trung Quốc chỉ khoảng 31 USD/tấn. Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu đã hạ giá, nhưng vẫn không giữ nổi khách hàng do mức chênh lệch giá quá lớn. Trên thực tế, suất đầu tư xi măng của Việt Nam thường cao hơn các nước trong khu vực, khiến các doanh nghiệp Việt lép vế sức cạnh tranh.
Quỳnh Trang (ximang.vn)
