» Ngành Xi măng là một trong những nguồn phát thải khí nhà kính lớn nhất trong lĩnh vực công nghiệp, đồng thời giữ vai trò quan trọng trong phát triển hạ tầng tại các nền kinh tế đang tăng trưởng. Tại Thái Lan, 2 nhà sản xuất xi măng hàng đầu là Tập đoàn Xi măng Siam (SCG) và Xi măng Siam City (SCCC) đang triển khai các biện pháp cắt giảm phát thải theo định hướng riêng.
Ngành Xi măng là một trong những lĩnh vực phát thải CO₂ nhiều nhất trong công nghiệp nặng, đặc biệt ở các nền kinh tế đang phát triển. Thái Lan là một trong những quốc gia sản xuất xi măng lớn tại khu vực Đông Nam Á đã bắt đầu áp dụng các giải pháp giảm phát thải khí nhà kính nhằm cân bằng giữa tăng trưởng xây dựng và mục tiêu phát triển bền vững. Bài viết này sẽ phân tích cách tiếp cận khác nhau của 2 nhà sản xuất xi măng lớn nhất Thái Lan là Tập đoàn Xi măng Siam (SCG) và Xi măng Siam City (SCCC).
Lộ trình giảm phát thải theo 3 giai đoạn của SCG
Tập đoàn SCG đang hướng đến mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 thông qua một kế hoạch gồm 3 giai đoạn. Trọng tâm của lộ trình là giảm phát thải trực tiếp từ sản xuất, chuyển đổi năng lượng và phát triển sản phẩm mới có lượng khí thải thấp hơn.
- Trong giai đoạn đầu (2020 - 2030), SCG đặt mục tiêu cắt giảm 25% lượng phát thải CO₂ thuộc phạm vi 1 và 2 so với năm 2020. Để đạt được điều này, doanh nghiệp đã triển khai hàng loạt giải pháp như sử dụng nhiên liệu sinh khối và rác thải tái chế (RDF) thay thế than đá, đầu tư điện mặt trời, lưới điện thông minh và hệ thống lưu trữ điện. Đồng thời, SCG cũng tham gia thị trường điện tái tạo qua hợp đồng mua bán điện (PPA), giúp gia tăng lượng điện xanh tiêu thụ trong sản xuất.
Tuy nhiên, một số chỉ tiêu vẫn đang trong quá trình cải thiện. Tỷ lệ thay thế nhiệt (TSR) là chỉ số phản ánh mức sử dụng nhiên liệu thay thế hiện đạt 28,55% vào năm 2024, còn thấp hơn mục tiêu 40% mà SCG đặt ra cho năm 2030.
Lộ trình Net-Zero của SCG (Ảnh:SCG)
- Từ năm 2031 - 2049 (giai đoạn 2), SCG dự kiến tập trung vào các công nghệ chuyên sâu như thu giữ và lưu trữ carbon (CCUS), sản xuất hydro, đốt oxy và biochar.
- Đến năm 2050 (giai đoạn 3), mục tiêu của SCG là hoàn tất quá trình chuyển đổi sang sản xuất xanh hoàn toàn, kết hợp sử dụng công nghệ phát thải âm dựa trên sinh học.
Song song với lộ trình này, SCG cũng đang cải tiến sản phẩm xi măng thế hệ thứ hai đã giúp giảm 15 - 20% lượng CO₂ so với xi măng thông thường. Thế hệ thứ ba đang được nghiên cứu được kỳ vọng có thể giảm tới 40 - 50%. Ngoài ra, loại bê tông UHPC (Ultra-High Performance Concrete) mà SCG phát triển cũng cho thấy hiệu quả khi giúp giảm từ 20 - 60% phát thải, tùy vào ứng dụng cụ thể.
SCCC tập trung vào hiệu quả và điều chỉnh tỷ lệ clinker
Dữ liệu môi trường quan trọng của Xi măng Siam City vào năm 2024. (Ảnh: SCCC)
Khác với SCG, Tập đoàn SCCC không công bố lộ trình phát thải ròng bằng 0, nhưng vẫn đang thực hiện các bước cụ thể để giảm phát thải đến năm 2030. 3 mục tiêu chính được đặt ra gồm: giảm phát thải CO₂ xuống dưới 470 kg mỗi tấn xi măng, giảm 10% tiêu thụ điện và đạt 20% tỷ lệ điện năng đến từ các nguồn thay thế.
Tính đến năm 2024, SCCC đã đạt một số kết quả tích cực. Lượng phát thải CO₂ hiện ghi nhận ở mức 562 kg/tấn xi măng. Dù chưa đạt mục tiêu, con số này cho thấy tiến độ khả quan. Hệ số clinker là yếu tố chính ảnh hưởng đến phát thải đang ở mức 69,2%, cần giảm thêm để chạm mốc mục tiêu <65%. Trong khi đó, TSR đạt 28,55%, đang tiến gần đến chỉ tiêu >40%.
SCCC đạt được kết quả này nhờ cải thiện khâu tiền xử lý rác công nghiệp là nguồn nguyên liệu được sử dụng làm nhiên liệu thay thế. Quá trình xử lý tốt hơn giúp nâng hiệu suất nhiệt, đồng thời giảm phụ thuộc vào than đá. Việc mở rộng sử dụng sinh khối cũng là một trong những nhân tố hỗ trợ doanh nghiệp cải thiện kết quả TSR trong năm vừa qua.
Dù khác nhau về cách tiếp cận và quy mô, cả SCG và SCCC đều đang hướng đến mục tiêu chung là giảm thiểu phát thải trong sản xuất xi măng tại Thái Lan. Trong khi SCG đi theo hướng tích hợp công nghệ sâu và đầu tư dài hạn thì SCCC tập trung vào các chỉ số hiệu quả và cải tiến thực tế trong ngắn hạn. Những bước đi này cho thấy xu hướng giảm carbon trong ngành Xi măng đang được hiện thực hóa qua nhiều mô hình phù hợp với điều kiện từng doanh nghiệp.
Cem.Info
