» Khánh Hòa đang tìm hướng xử lý lượng tro xỉ khổng lồ phát sinh từ nhà máy nhiệt điện BOT Vân Phong 1, trong đó việc nghiên cứu sử dụng xỉ than làm vật liệu san lấp và vật liệu xây dựng được xem là giải pháp khả thi nhưng đòi hỏi đánh giá khách quan, đầy đủ và tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu môi trường, kỹ thuật.
Việc tái sử dụng tro xỉ từ các nhà máy nhiệt điện và cơ sở công nghiệp đang trở thành vấn đề cấp thiết khi nhu cầu về vật liệu xây dựng và vật liệu san lấp ngày càng tăng, còn diện tích bãi chứa chất thải tiếp tục thu hẹp. Nhiều địa phương trên cả nước, trong đó có Khánh Hòa, đứng trước yêu cầu vừa bảo đảm an toàn môi trường, vừa tận dụng nguồn phụ phẩm xỉ than công nghiệp phục vụ phát triển hạ tầng theo hướng kinh tế tuần hoàn.
Tại cuộc họp bàn về việc sử dụng xỉ than làm vật liệu san lấp, Sở Xây dựng tỉnh Khánh Hòa cho biết, một số địa phương đã thí điểm đưa xỉ than vào các dự án, tuy nhiên đến nay vẫn chưa có báo cáo tổng hợp, đánh giá đầy đủ về hiệu quả sử dụng cũng như các nguy cơ môi trường. Dù việc tái sử dụng xỉ than phù hợp với chủ trương phát triển kinh tế tuần hoàn và được Bộ Xây dựng khuyến khích, quá trình triển khai phải đáp ứng đầy đủ quy định kỹ thuật, đặc biệt là hệ thống quan trắc môi trường, đánh giá phóng xạ, kiểm tra an toàn bức xạ và phân tích chất lượng nước tại khu vực san lấp. Các yêu cầu này đòi hỏi đơn vị thực hiện phải có năng lực chuyên môn và trang thiết bị phù hợp, được bố trí và tổ chức theo đúng quy định.
Việc nghiên cứu sử dụng xỉ than nhà máy nhiệt điện làm vật liệu san lấp và vật liệu xây dựng được xem là giải pháp khả thi.
Theo Sở Khoa học và Công nghệ Khánh Hòa, những nghiên cứu trước đây chưa đưa ra các căn cứ đủ mạnh để khẳng định mức độ phù hợp của việc dùng xỉ than làm vật liệu san lấp. Bối cảnh khu kinh tế và hệ thống hạ tầng của tỉnh đang phát triển đòi hỏi các đánh giá nghiêm ngặt hơn nhằm bảo đảm an toàn môi trường, hiệu quả kinh tế và hài hòa lợi ích cộng đồng. Tại cuộc họp, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Lê Huyền nhấn mạnh việc nghiên cứu phải khách quan, dựa trên số liệu quan trắc tin cậy và tuân thủ đầy đủ quy định bảo vệ môi trường.
UBND tỉnh đã giao Sở Xây dựng chủ trì hoàn thiện hồ sơ nghiên cứu sử dụng tro xỉ làm vật liệu san lấp; phối hợp các sở, ngành liên quan để rà soát mô hình đánh giá môi trường, cập nhật số liệu quan trắc, tổng hợp khó khăn và tham mưu phương án phù hợp trình tỉnh xem xét.
Trên địa bàn Khánh Hòa hiện có Nhà máy nhiệt điện BOT Vân Phong 1, công suất 1.320 MW, cung cấp khoảng 8,5 tỷ kWh điện/năm, tương đương gần 3% tổng sản lượng điện cả nước. Theo báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án, nhà máy thải ra khoảng 1.412 tấn tro xỉ khô/ngày và cần xây dựng bãi chứa xỉ quy mô 52 ha với công suất chứa 7 triệu m³. Lượng chất thải này được vận chuyển bằng xe tải đến bãi thải, đặt ra yêu cầu cấp thiết về phương án xử lý và tái sử dụng lâu dài.
Vấn đề tiêu thụ và tái sử dụng tro xỉ không chỉ được Khánh Hòa quan tâm mà còn là nhiệm vụ chung trên phạm vi toàn quốc. Từ năm 2017, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong các công trình xây dựng theo Quyết định 452/QĐ-TTg. Đề án đặt mục tiêu đến năm 2020 xử lý và sử dụng được khoảng 52% tổng lượng tro xỉ, thạch cao tích lũy (75 triệu tấn). Tuy nhiên, nhiều quy định vẫn đang gặp vướng mắc trong thực tế triển khai.
Năm 2018, Thủ tướng tiếp tục yêu cầu Bộ Công thương hướng dẫn các chủ cơ sở phát thải lập đề án xử lý, tiêu thụ tro xỉ; giảm dần diện tích bãi xỉ của các dự án nhiệt điện và tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện. Bộ Xây dựng cùng Bộ Khoa học và Công nghệ được giao hoàn thiện tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về sử dụng tro xỉ, thạch cao trong vật liệu san nền, đường giao thông; đồng thời nghiên cứu chính sách khuyến khích vật liệu xây dựng không nung. Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm hướng dẫn các cơ sở phát thải xử lý, sử dụng tro xỉ theo quy định môi trường.
Những chỉ đạo này cho thấy việc xử lý và tái sử dụng tro xỉ đã trở thành nhiệm vụ quan trọng của nhiều ngành, trong đó có ngành xi măng là lĩnh vực có khả năng tiêu thụ lượng lớn phụ phẩm nhiệt điện thông qua sản xuất vật liệu xây dựng và vật liệu không nung. Trường hợp của Khánh Hòa góp thêm một minh chứng cho nhu cầu cấp thiết về hệ thống đánh giá, giám sát đạt chuẩn, cũng như các giải pháp đồng bộ để biến tro xỉ từ gánh nặng môi trường thành nguồn tài nguyên phục vụ phát triển hạ tầng bền vững.
Cem.Info
