» Thời gian tới, các dự án bất động sản, đặc biệt là nhà ở để bán hoặc cho thuê, sẽ phải công bố mức tiêu thụ năng lượng và phát thải tương ứng. Đây là bước đi quan trọng giúp người dân có thể chủ động lựa chọn công trình tiết kiệm năng lượng, thân thiện với môi trường, đồng thời thúc đẩy thị trường phát triển theo hướng bền vững.
Việc chuẩn bị dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng đang được Bộ Xây dựng và các cơ quan liên quan khẩn trương triển khai như một nhiệm vụ trọng tâm nhằm hiện thực hóa mục tiêu phát triển công trình xanh, giảm phát thải và tiết kiệm năng lượng. Dán nhãn năng lượng không chỉ là công cụ nhận diện, mà còn là tiêu chí quản lý, là căn cứ để doanh nghiệp đổi mới công nghệ, đáp ứng yêu cầu thị trường trong nước và quốc tế. Đây cũng sẽ là yếu tố bắt buộc trong tương lai, đặc biệt khi các hàng rào kỹ thuật thương mại toàn cầu đang ngày càng siết chặt tiêu chuẩn về carbon và truy xuất nguồn gốc năng lượng.
Tại Diễn đàn “Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả: Thành quả và mục tiêu trong kỷ nguyên vươn mình” do Bộ Công Thương tổ chức mới đây, nhiều nội dung quan trọng liên quan đến việc sử dụng năng lượng trong lĩnh vực xây dựng đã được công bố. Trong đó, việc dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng và công trình là điểm nhấn đặc biệt. Thông tin tại sự kiện cho thấy Bộ Xây dựng đã xây dựng xong hệ thống tiêu chuẩn kỹ thuật và hoàn toàn sẵn sàng triển khai khi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả chính thức có hiệu lực.
Bà Nguyễn Thị Tâm, đại diện Viện Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng), cho biết ngành Xây dựng hiện chiếm hơn 1/3 tổng tiêu thụ năng lượng và lượng khí thải toàn cầu. Riêng nhu cầu sưởi ấm và làm mát không gian đã chiếm tới 61% tổng mức năng lượng tiêu thụ trong ngành. Việt Nam là quốc gia có khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, lượng điện tiêu thụ cho điều hòa, thông gió và chiếu sáng chiếm tỷ lệ rất lớn trong cơ cấu tiêu thụ điện năng của các công trình.
Theo Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 - 2030, đến năm 2025 dự kiến có ít nhất 80 công trình được chứng nhận công trình xanh và đến năm 2030 là 150 công trình. Đặc biệt, chương trình đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ có ít nhất 50% sản phẩm vật liệu xây dựng có yêu cầu cách nhiệt được dán nhãn năng lượng. Đây sẽ là căn cứ để người tiêu dùng và các nhà đầu tư đánh giá hiệu quả sử dụng năng lượng của vật liệu, từ đó góp phần thúc đẩy các doanh nghiệp đổi mới công nghệ sản xuất.
Ông Nguyễn Công Thịnh, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ, Môi trường và Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng) cho biết, việc dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng là một phần quan trọng trong chiến lược phát triển xanh của ngành Xây dựng. Để đảm bảo tính khả thi, Việt Nam đang khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý và xây dựng định mức tiêu hao năng lượng cho các sản phẩm chủ lực như xi măng, kính, vật liệu xây tường, vật liệu cách nhiệt… Đây sẽ là nền tảng để đánh giá và cấp nhãn năng lượng trong tương lai gần.
Cùng với đó, Bộ Xây dựng đang phối hợp nghiên cứu xây dựng Luật Quản lý và Phát triển đô thị theo hướng xanh, thông minh và bền vững, tích hợp các tiêu chí như cây xanh, mặt nước, chiếu sáng thông minh, hạ tầng giao thông thân thiện môi trường và sử dụng năng lượng hiệu quả. Những tiêu chí này sẽ đóng vai trò bổ trợ cho quá trình dán nhãn năng lượng, từ vật liệu đến công trình hoàn chỉnh.
Về chính sách hỗ trợ, theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, hiện có khoảng 47 tổ chức tín dụng với tổng dư nợ hơn 600.000 tỷ đồng cho vay các dự án xanh. Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đang hoàn thiện danh mục tiêu chí môi trường áp dụng cho các ngành, trong đó có ngành Xây dựng và Vật liệu xây dựng. Các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ tiết kiệm năng lượng, phát thải thấp sẽ có điều kiện tiếp cận nguồn vốn ưu đãi từ các ngân hàng và chương trình hỗ trợ của Nhà nước.
Ông Thịnh cũng thông tin thêm, lĩnh vực kiểm toán năng lượng trong ngành Xây dựng và Vật liệu xây dựngđã có quy trình, tiêu chuẩn cụ thể. Các doanh nghiệp trọng điểm bắt buộc phải kiểm toán năng lượng 3 năm một lần, trong khi các doanh nghiệp thông thường có thể thực hiện tự nguyện. Ông đồng thời đề nghị UBND các tỉnh, thành phố cần tăng cường kiểm tra, thanh tra việc chấp hành quy định về năng lượng, tránh tình trạng luật có nhưng việc thực thi chưa nghiêm túc, chủ yếu mang tính khuyến khích như hiện nay.
Tại diễn đàn, ông Đặng Hải Dũng, Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công thương) nhấn mạnh, rằng trong bối cảnh thương mại toàn cầu thay đổi nhanh chóng, các rào cản phi thuế quan như cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của EU, sẽ bắt đầu áp dụng từ năm 2026. Mỹ và nhiều quốc gia khác cũng đã áp dụng hoặc chuẩn bị áp dụng các chính sách thuế carbon. Điều này đòi hỏi sản phẩm xuất khẩu từ Việt Nam phải chứng minh rõ mức tiêu thụ năng lượng và lượng phát thải trong toàn bộ chuỗi sản xuất. Truy xuất phát thải carbon sẽ là yêu cầu bắt buộc.
Do vậy, việc dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng không chỉ là yêu cầu nội địa, mà còn là yếu tố sống còn để vật liệu xây dựng Việt Nam giữ được chỗ đứng trên thị trường quốc tế. Cùng với việc công khai minh bạch dữ liệu tiêu thụ năng lượng và phát thải CO₂, nhiều nhãn hàng quốc tế đã yêu cầu doanh nghiệp Việt phải cập nhật dữ liệu này theo thời gian thực.
Trong lần sửa đổi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Bộ Công thương đã đề xuất thành lập Quỹ thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Quỹ này sẽ hoạt động theo cơ chế xã hội hóa, bảo toàn vốn và vận hành linh hoạt, nhằm cung cấp các công cụ tài chính như bảo lãnh tín dụng, cho vay lãi suất thấp, trợ cấp chi phí vay vốn cho doanh nghiệp đầu tư công nghệ tiết kiệm năng lượng. Theo ông Dũng, kinh nghiệm thực tiễn từ các tổ chức như Ngân hàng Thế giới, Chính phủ Đan Mạch cho thấy có thể huy động được nguồn vốn ưu đãi lớn, nếu Việt Nam xây dựng được cơ chế tài chính trung gian hiệu quả.
Với những bước chuẩn bị đang được triển khai, việc dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng sẽ là bước khởi động có ý nghĩa quyết định, không chỉ để quản lý hiệu quả tiêu thụ năng lượng trong nước, mà còn là chìa khóa để mở rộng hợp tác quốc tế, nâng cao năng lực cạnh tranh và góp phần thực hiện các cam kết giảm phát thải tại COP26. Đây là thời điểm ngành vật liệu xây dựng cần chuyển mình mạnh mẽ, sẵn sàng bước vào giai đoạn tăng trưởng xanh và bền vững.
Cem.Info
