Với công trình Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam, Trung tâm ATEK (thuộc Cty Tư vấn Thiết kế xây dựng - CDC) gồm các KTS Nguyễn Tuấn Anh, Phan Duy Đông, Vũ Sỹ Lợi, Nguyễn Huy Hải, Nguyễn Chí Công đã đồng thời đoạt giải nhất và giải KTS trẻ Giải thưởng Kiến trúc Quốc gia năm 2010. Câu hỏi đặt ra là công trình trường học có tổng giá trị đầu tư trên 400 tỷ đồng này có gì đặc biệt để vượt lên qua khá nhiều những công trình quy mô và tầm cỡ lớn hơn để giành giải nhất?
Những ý tưởng khác biệt
Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam (được biết đến với tên gọi quen thuộc “trường Ams”) được xây dựng mới trên đường Hoàng Minh Giám (Hà Nội) trong khu đất hình chữ nhật, vuông vắn, rộng xấp xỉ 5 ha. Điểm nổi bật của trường Ams mới là có một trục không gian xuyên suốt chạy dọc từ cổng trường đến hết giới hạn khu đất. Trục này là không gian chức năng kết hợp với giao thông và các khoảng trống tầng, tổ chức dạng tuyến dài, có mái che, lấy sáng tự nhiên 2 chiều, là khu vực để học sinh ùa ra chơi sau mỗi tiết học và cũng là không gian để nhà trường tổ chức các sự kiện cộng đồng mà không bị phụ thuộc vào thời tiết.
Trục không gian đa năng này đồng thời chia trường Ams thành 2 phần tách biệt. Một bên là không gian tĩnh với các dãy lớp học 5 tầng, phòng thư viện và sân chơi nội bộ để học sinh hoặc ôn bài hoặc chơi theo nhóm nhỏ… Một bên là không gian động, ồn ào với nhà tập luyện thể chất, sân vận động, hội trường…
Một điều khác biệt nữa là các khu chức năng chính của trường Ams được tiếp cận theo tuyến bậc dẫn đến một mặt phẳng tiếp cận cao hơn mặt đường Hoàng Minh Giám và các không gian sân, vườn của trường hẳn một tầng nhằm tạo cho công trình (cao 5 tầng) có vẻ bề thế hơn khi nằm lọt giữa các công trình cao tầng ở xung quanh. Giống như sân vận động, khu vực dưới của tầng 1 bố trí nhà để xe, phòng thí nghiệm, phòng ăn và có các cửa mở sang sân bóng, sân chơi ở bên cạnh. Từ tầng trệt ở mặt đường, học sinh theo hệ thống bậc thang rộng, giống như quảng trường đi lên trục không gian đa năng rồi từ đây vào các lớp học…
“Khi người ta trẻ”…
KTS chủ trì thiết kế Trường THPT chuyên Hà Nội – Amsterdam Nguyễn Tuấn Anh cho biết: Trong cuộc thi phương án kiến trúc trường Ams – một trong những công trình 1.000 năm Thăng Long – Hà Nội do chủ đầu tư là Sở GD&ĐT Hà Nội chủ trì năm 2005, nhóm ATEK đã giành giải nhất tuyệt đối. Khi đó, với ý tưởng thiết kế trường Ams hiện đại, khác lạ, đặc biệt chú trọng các không gian mà các trường học hoặc ít chú ý hoặc không có điều kiện chú ý là không gian chơi, giao lưu cho học sinh, nhóm ATEK nhận được sự ủng hộ rất cao của hội đồng chuyên môn.
Tuy nhiên việc triển khai phương án ban đầu thành các bản vẽ thiết kế kỹ thuật để đưa công trình vào thi công thì là cả một quá trình gian nan. Sau những lần báo cáo lãnh đạo TP, nhóm nhận được nhiều ý kiến yêu cầu phải chỉnh sửa chi tiết này, chi tiết kia. Hơn thế, nhóm nhận được cả sự “nghi ngờ” của các bên khi thấy các KTS quá trẻ (Nguyễn Tuấn Anh lớn tuổi nhất, sinh năm 1977, còn thành viên trẻ nhất sinh năm 1983), chưa nhiều kinh nghiệm…
Giờ đây nhớ lại thời điểm đó, KTS Nguyễn Tuấn Anh thấy may mắn vì… các thành viên ATEK quá trẻ. Vì trẻ nên nhóm mới vẽ ra các ý tưởng thiết kế bay bổng, táo bạo. Vì trẻ, chưa chịu áp lực kiếm tiền, quyết tâm thực hiện dự án bằng mọi giá, nên nhóm ATEK tự tin và… bướng. Lấy chỗ dựa là sự ủng hộ của hội đồng chuyên môn, nhóm bảo vệ quyết liệt ý tưởng thiết kế ban đầu và dành toàn bộ thời gian, tâm huyết cho bản thiết kế công trình…
Đầu năm 2008, công trình được khởi công xây dựng, khi đó, nhóm ATEK có thêm kinh nghiệm triển khai kỹ thuật và càng “cố sống cố chết” tìm hiểu, học hỏi thêm kỹ thuật. Công trình được thi công với nhiều nỗ lực đã tiệm cận được với ý tưởng thiết kế ban đầu. Sau này, chính nhóm cũng ít nhiều ngạc nhiên khi chứng kiến những ý tưởng bay bổng của tuổi trẻ đã được hiện thực hóa.
KTS Nguyễn Tuấn Anh nhận định: Rất hiếm công trình trường học nào có được thuận lợi như trường Ams bởi công trình được bố trí ở khu đất đẹp, rộng và có sự đầu tư tốt. Là một trong những công trình kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long – Hà Nội nên trường Ams có sự cộng hưởng nỗ lực, quyết tâm của tất cả các bên từ lãnh đạo TP, Sở GD&ĐT, Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội… đến các nhà thầu tư vấn, nhà thầu thi công. Nhóm ATEK đã may mắn khi tất cả các ý tưởng thiết kế đều được thể hiện trong công trình. “Lúc biết công trình trường THPT chuyên Hà Nội – Amsterdam đoạt Giải nhất Giải thưởng Kiến trúc Quốc gia năm 2010, chúng tôi bất ngờ nhưng thú thực là không quá ngạc nhiên vì đó là thành quả của bản lĩnh, sáng tạo cùng với lao động tâm huyết của tuổi trẻ. Giải thưởng lần này đã mở cho giới KTS trẻ một cái nhìn lạc quan rằng với một công trình quy mô không quá lớn nhưng KTS cũng vẫn có thể làm cho nó nổi bật và có hiệu ứng xã hội tốt” - KTS Nguyễn Tuấn Anh nói.
NQ_Theo,baoxaydung
