Clinker là sản phẩm trung gian trong quá trình sản xuất xi măng và từ lò nung đến máy nghiền xi măng, nó phải được vận chuyển liên tục với khối lượng lớn. Các nhà máy xi măng có 3 công đoạn quá trình chính:

• Vận chuyển từ máy làm nguội tại đầu ra lò, đến đỉnh các silo chứa clinker để tồn trữ.

• Rút clinker bên dưới các silo chứa và vận chuyển đến máy nghiền xi măng để nghiền.

• Phân phối đến nhiều silo chứa.

Bài viết này sẽ tập trung vào 2 công đoạn đầu. Trước tiên sẽ trình bày các loại băng tải khác nhau có thể được sử dụng để vận chuyển clinker. Sau đó, sẽ bàn luận về các nhu cầu khác nhau mà mỗi khu vực quá trình này yêu cầu từ thiết bị vận chuyển, tập trung vào các tiêu chí lựa chọn tốt nhất đối với thiết bị này.

Băng tải đa năng

Ngày nay, các máy móc đa năng đã trở nên không thể thiếu trong các nhà máy hiện đại vì chúng góp phần làm giảm bớt chi phí sản xuất. Đối với việc vận chuyển nguyên vật liệu nóng, có tính mài mòn như clinker, thì các loại băng tải khác nhau đã được phát triển. Các băng tải này rất đa năng, vì chúng có thể thay đổi hướng vận chuyển từ chiều nang sang chiều nghiêng và khi cần thiết, trở lại chiều ngang. Do đó, chúng có thể được xử lý như là máy móc đa năng, trong nhiều trường hợp một trong số các máy móc này có thể thực hiện các chức năng của một số máy móc vận chuyển.

Căn cứ vào tốc độ vận chuyển thấp của các máy này, tốc độ mài mòn của tất cả các chi tiết di động được duy trì ở mức tối thiểu. Điều này dẫn đến tuổi thọ hoạt động của các hệ thống băng tải vận chuyển Gambarotta kéo dài hơn rất nhiều.

Gambarotta Gschwendt có 5 băng tải tấm chính vận chuyển clinker, có thể chia ra làm 2 loại:

Loại 1: Băng tải với điểm tháo/xả trung gian

Các băng tải này vận chuyển clinker và tháo/xả clinker vào nhiều đầu ra, có thể di chuyển hoặc cố định. Thường thì, các băng tải này được sử dụng để phân phối clinker cho nhiều silo chứa.

Loại 2: Băng tải không có điểm tháo/xả trung gian

Các băng tải này vận chuyển clinker từ một hoặc nhiều điểm chất tải tới một điểm tháo/xả đơn lẻ. 3 loại băng tải vận chuyển clinker thuộc về loại này.

Băng tải tấm

Davide Gambarotta Tổng Giám đốc Công ty và máy cấp liệu tấm của Gambarotta Gschwendt.

Được sử dụng để vận chuyển clinker theo chiều ngang hoặc hơi nghiêng một chút (nhìn chung lên đến 45°), các băng tải tấm chủ yếu được sử dụng trong các nhà máy hiện đại. Chúng thường có một hoặc nhiều điểm đầu vào và được chất tải trực tiếp bởi một máy phía trên hoặc được cấp liệu qua một cửa chụp được đặt ở đáy silo chứa. Thành phần chính của các băng tải này là các tấm được thiết kế dành riêng cho đảm bảo tính liên tục của đai băng kim loại. Khi độ nghiêng của băng tải vượt quá góc nghỉ động của liệu được vận chuyển, có thể sẽ phải lắp một gờ chắn ngang lên các tấm, để ngăn liệu trượt trở lại.

Các tấm băng (pans) Gambarotta Gschwendt được lắp cố định vào đáy các dây xích đôi bằng các mắt xích dẹt và một bạc lót cố định và tạo thành một dải kim loại liên tục được thiết kế dành riêng cho vận chuyển nguyên liệu. Một trong 4 hoặc 5 tấm được đỡ bởi 2 con lăn thép đã tôi cứng cùng các ổ trục được bôi trơn suốt vòng đời. Các tấm lăn trên đường ray, nhờ đó giảm thiểu được điện năng bị hấp thụ bởi các máy này, tiết kiệm được năng lượng. Chiều cao của các cạnh tấm có thể điều chỉnh phù hợp với chiều cao lớp liệu, do vậy ở tốc độ thấp năng suất băng tải có thể đạt mức cao đáng kể (nghĩa là một số băng tải vận chuyển clinker Gambarotta Gschwendt hiện đang vận chuyển 2.000 tấn/giờ với tốc độ 0,3 m/giây. Các dây xích của công ty được truyền động bởi 2 bánh xe dẫn động được trang bị với các cung răng có thể thay thế, được chế tạo bằng thép hợp kim được tôi cảm ứng.

Băng tải hình hộp

Được thiết kế dành riêng cho vận chuyển clinker trên các sườn dốc đứng, nhìn chung là trong khoảng 40° - 60°, băng tải hình hộp tương tự như băng tải tấm, ngoại trừ việc nguyên liệu được vận chuyển trong các hộp được lắp cố định ở đáy các dây xích chốt mắt dẹt.

Các hộp Gambarotta Gschwendt nghiêng theo hướng vận chuyển, để tăng năng suất của chúng trên các sườn dốc. Cứ mỗi hộp thứ 2 được đỡ bởi 2 con lăn thép đã tôi cứng và chồng lên hộp sau để ngăn ngừa liệu thoát ra ở giữa 2 hộp liền kề nhau khi được nạp tải vào băng tải. So với băng tải tấm, băng tải hình hộp có thể đạt năng suất vận chuyển hiệu quả hơn ở những góc nghiêng cao, thường mang lại năng suất vận chuyển tương tự với độ rộng máy nhỏ hơn. Mặt khác, kích thước theo chiều thẳng đứng của băng tải hình hộp có thể lớn hơn so với băng tải tấm tương đương. Năng suất vận chuyển thường đạt khoảng từ 90 - 800 tấn/giờ.

Hệ thống gầu tải

Hệ thống gầu tải Gambarotta Gschwendt đã được phát triển đặc biệt cho lắp đặt bên dưới máy làm nguội clinker tại đầu ra của lò. Hệ thống gầu tải này vận chuyển liệu bằng các gầu, được tạo dạng để tối ưu hóa năng suất của chúng ở những góc nghiêng khoảng từ 40° - 65°. Các dây xích được lắp cố định tại các cạnh gầu và các con lăn đỡ được lắp lên mỗi gầu và được tích hợp vào dây xích. Hệ thống Gambarotta này được thiết kế dành riêng cho vận chuyển liệu nóng ở những góc nghiêng cao với kích thước theo chiều thẳng đứng nhỏ nhất có thể. Các dây xích được lắp cố định ở các phía tiết kiệm không gian theo chiều dọc (có thể tiết kiệm được chi phí liên quan, băng tải nên được lắp bên dưới máy làm nguội clinker); vị trí của dây xích bảo vệ chúng và các con lăn khỏi bị nóng lên. Các con lăn có thể tiếp cận được và thay thế được khi cần thiết mà không cần phải tháo dỡ bất kỳ chi tiết nào, nhờ đó giảm thiểu thời gian dừng hoạt động. Năng suất thường đạt từ 100 - 1.000 tấn/giờ.

Vệ sinh băng tải vân chuyển clinker

Nếu băng tải được lắp đặt tốt sẽ không xảy ra hiện tượng rò liệu giữa các tấm (hoặc các hộp); tuy nhiên, vẫn sẽ có một ít bụi bám vào bề mặt băng tải và sẽ bong tróc ra gần bánh xe truyền động và bánh răng trung gian. Bột clinker này sẽ dần tích tụ tăng lên ở đáy máy và sẽ cần phải được dọn sạch.

Có 3 cách cơ bản để dọn sạch bụi khỏi máy:

Đối với băng tải tấm chỉ cần:

• Vệ sinh thủ công: Dừng máy và dọn sạch bụi khỏi đáy máy.

• Vệ sinh tự động trên toàn bộ chiều dài băng bằng các thanh gạt kiểu trọng lực (có thể chỉ áp dụng đối với các góc nghiên dưới 30°). Thanh gạt làm sạch được bắt bản lề vào tổ hợp tấm ở các khoảng cách đều nhau, ví dụ cứ mỗi 20 m hoặc hơn. Thanh gạt nằm trên các tấm ở phía vận chuyển, bị lấp vùi trong dòng liệu. Khi thanh gạt quay xung quanh bánh xe truyền động, thanh gạt chạm vào đáy máy và thu gom bụi đưa nó về phía trạm hồi lưu. Khi thanh gạt quay xung quanh bánh răng quay về, nó đảo chiều bụi từ đáy máy trở lại dòng chảy chính phía trên.

Đối với tất cả các loại băng tải vận chuyển clinker

• Hệ thống làm sạch tự động của Gambarotta Gschwendt thông qua băng tải gạt hồi lưu: Đây là giải pháp hiệu quả nhất để làm sạch băng tải vận chuyển clinker và có thể áp dụng đối với tất cả các loại băng tải. Băng tải gạt hình chữ C thu gom bụi từ bên dưới máy và đưa nó trở lại dòng clinker chính. Một giải pháp lựa chọn ít tốn kém hơn là lắp đặt 1 băng tải gạt song song bên dưới 5 m cuối cùng của băng tải trước trạm truyền động. Băng tải gạt thu gom bụi rơi xuống từ các tấm đảo chiều ở phía quay về và rót nó vào ống tháo/xả chính.

Theo Gambarotta Gschwendt
Nguyễn Thị Kim Lan dịch từ World Cement Magazine​​ số tháng 7/2024
ximang.vn