Bộ Xây dựng vừa có báo cáo gửi Quốc hội về việc thực hiện một số nghị quyết về giám sát chuyên đề, chất vấn lĩnh vực xây dựng từ đầu nhiệm kỳ đến nay, trong đó có vấn đề phát triển NƠXH. Cụ thể, báo cáo của Bộ Xây dựng cho biết, từ đầu nhiệm kỳ 2021 đến tháng 6/2023 đã hoàn thành 41 dự án NƠXH tại các đô thị với khoảng 19.500 căn; đang triển khai 294 dự án với quy mô hơn 288.000 căn. Trong đó, có 105 dự án được cấp phép xây dựng mới với quy mô xây dựng hơn 85.600 căn.
Đáng chú ý, trong nửa năm 2023, có 9 dự án NƠXH, nhà ở cho công nhân KCN được khởi công, dự kiến khi hoàn thành cung cấp cho thị trường khoảng 18.700 căn.
Theo Bộ Xây dựng, các dự án NƠXH, nhà cho công nhân được đầu tư chủ yếu tại Hải Phòng, Hà Nội, Lâm Đồng, Bình Định và Bắc Giang. Liên quan đến chính sách vay ưu đãi NƠXH, theo báo cáo của NHCSXH, đến nay có khoảng 15.000 người thuộc đối tượng vay, thuê mua NƠXH, công nhân được giải ngân vay vốn, với tổng số tiền 6.200 tỷ đồng.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, báo cáo của Bộ Xây dựng đã đề cập đến các lý do, khó khăn khiến NƠXH chưa phát triển mạnh trong thời gian vừa qua. Theo đó, thủ tục đầu tư xây dựng, mua, bán NƠXH còn phức tạp và kéo dài. Đồng thời, chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư dự án NƠXH, nhà ở công nhân chưa đủ hấp dẫn, chưa thực chất nên không thu hút, khuyến khích chủ đầu tư. Bên cạnh đó, giá bán NƠXH được đầu tư xây dựng bằng vốn của doanh nghiệp, phải được cơ quan Nhà nước cấp tỉnh thẩm định trước khi bán, cho thuê, vì thế làm kéo dài thời gian, gây tốn kém cho doanh nghiệp.
Theo Bộ Xây dựng, các dự án NƠXH, nhà cho công nhân được đầu tư chủ yếu tại Hải Phòng, Hà Nội, Lâm Đồng, Bình Định và Bắc Giang. Liên quan đến chính sách vay ưu đãi NƠXH, theo báo cáo của NHCSXH, đến nay có khoảng 15.000 người thuộc đối tượng vay, thuê mua NƠXH, công nhân được giải ngân vay vốn, với tổng số tiền 6.200 tỷ đồng.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, báo cáo của Bộ Xây dựng đã đề cập đến các lý do, khó khăn khiến NƠXH chưa phát triển mạnh trong thời gian vừa qua. Theo đó, thủ tục đầu tư xây dựng, mua, bán NƠXH còn phức tạp và kéo dài. Đồng thời, chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư dự án NƠXH, nhà ở công nhân chưa đủ hấp dẫn, chưa thực chất nên không thu hút, khuyến khích chủ đầu tư. Bên cạnh đó, giá bán NƠXH được đầu tư xây dựng bằng vốn của doanh nghiệp, phải được cơ quan Nhà nước cấp tỉnh thẩm định trước khi bán, cho thuê, vì thế làm kéo dài thời gian, gây tốn kém cho doanh nghiệp.
Mặt khác, Luật Nhà ở hiện hành chưa có quy định cho phép doanh nghiệp, HTX thuộc đối tượng được mua, thuê, thuê mua NƠXH, trong khi họ có nhu cầu thuê cho người lao động ở. Một lý do khác khiến NƠXH phát triển chưa mạnh đó là, theo quy định hiện hành, các dự án NƠXH phải dành tối thiểu 20% diện tích NƠXH trong dự án để cho thuê và chủ đầu tư chỉ được bán sau 5 năm đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, nhiều dự án không cho thuê được phần diện tích này, dẫn tới lãng phí. Trong khi đó, chủ đầu tư không được bán nên không thể thu hồi vốn.
Đối với nguồn vốn phát triển NƠXH, Bộ Xây dựng cho biết, ngân sách chưa bố trí đủ vốn ưu đãi để thực hiện chính sách NƠXH, nhà ở công nhân. Nguồn vốn cấp bù lãi suất cho các tổ chức tín dụng được chỉ định cho vay NƠXH (theo Nghị định 100/2015) đến nay vẫn chưa được bố trí.
Ngoài ra, rất ít địa phương bố trí các quỹ đất độc lập để phát triển NƠXH. Đặc biệt, thủ tục hành chính rườm rà; thời gian chuẩn bị đầu tư, bồi thường giải phóng mặt bằng, giao đất, phê duyệt quy hoạch kéo dài.
Để giải quyết vấn đề trên, Bộ Xây dựng cho biết, sẽ tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách, trong đó, bổ sung cơ chế cho nhóm đối tượng thu nhập thấp được mua NƠXH; quy hoạch, dành quỹ đất phát triển NƠXH; chọn chủ đầu tư dự án; rà soát, bổ sung quy hoạch và bố trí quỹ đất để phát triển NƠXH khu vực đô thị, nhà ở cho công nhân; dành quỹ đất 20% làm NƠXH trong các dự án nhà ở, khu đô thị...
Đối với nguồn vốn phát triển NƠXH, Bộ Xây dựng cho biết, ngân sách chưa bố trí đủ vốn ưu đãi để thực hiện chính sách NƠXH, nhà ở công nhân. Nguồn vốn cấp bù lãi suất cho các tổ chức tín dụng được chỉ định cho vay NƠXH (theo Nghị định 100/2015) đến nay vẫn chưa được bố trí.
Ngoài ra, rất ít địa phương bố trí các quỹ đất độc lập để phát triển NƠXH. Đặc biệt, thủ tục hành chính rườm rà; thời gian chuẩn bị đầu tư, bồi thường giải phóng mặt bằng, giao đất, phê duyệt quy hoạch kéo dài.
Để giải quyết vấn đề trên, Bộ Xây dựng cho biết, sẽ tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách, trong đó, bổ sung cơ chế cho nhóm đối tượng thu nhập thấp được mua NƠXH; quy hoạch, dành quỹ đất phát triển NƠXH; chọn chủ đầu tư dự án; rà soát, bổ sung quy hoạch và bố trí quỹ đất để phát triển NƠXH khu vực đô thị, nhà ở cho công nhân; dành quỹ đất 20% làm NƠXH trong các dự án nhà ở, khu đô thị...
ximang.vn (TH/ TC Xây dựng)
