» Một vật liệu sinh học thay thế bê tông đang cho thấy triển vọng lớn trong các dự án phục hồi ven biển, nhờ khả năng giữ carbon và tạo điều kiện cho sinh vật biển phát triển trở lại.
Nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Biển Hoàng gia Hà Lan (NIOZ), được công bố trên tạp chí Frontiers in Marine Science, giới thiệu Xiriton là loại vật liệu sinh học được tạo từ các thành phần tự nhiên như cỏ, vỏ sò, cát, tro núi lửa pozzolan, vôi tôi và nước biển. Đây là loại vật liệu sinh học có nguồn gốc từ tự nhiên (biobased material), không cần nung và không dùng nước sạch trong sản xuất. Kết quả thử nghiệm cho thấy vật liệu này có thể thay thế bê tông ứng dụng trong một số công trình ven biển và hỗ trợ phục hồi hệ sinh thái thủy triều.
Nhóm nghiên cứu tại NIOZ đã thử nghiệm các phiên bản của Xiriton tại Yerseke (Hà Lan). Các khối vật liệu được đặt trên bãi bùn và theo dõi qua thủy triều mỗi ngày. Sau một năm, bề mặt vật liệu thu hút mật độ sinh vật biển cao. Theo nghiên cứu sinh Victoria Mason, khoảng 70% diện tích mỗi khối được bao phủ bởi hàu, vẹm và tảo. Kết quả này cho thấy Xiriton có thể hỗ trợ việc định cư của sinh vật và góp phần phục hồi đa dạng sinh học.
Các khối Xiriton được bao phủ bởi sinh vật biển sau một năm.
Mason cho biết vật liệu có thể phân rã tự nhiên khi rạn sinh vật ổn định. Nhóm cũng thử nghiệm nhiều loại cỏ làm thành phần chính, gồm cỏ lác địa phương và cỏ voi. Thời gian phơi khô và tỷ lệ chất kết dính ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền của vật liệu và Xiriton đạt độ cứng cao nhất sau năm tuần phơi. Với mức pH từ 8 - 9, Xiriton trung tính hơn bê tông thông thường và phù hợp cho sinh vật biển bám vào.
Để đánh giá độ bền, các mẫu Xiriton đúc trong khuôn cốc được đặt trong hệ thống Fast Flow Fume, nơi dòng chảy mạnh tác động trực tiếp vào vật liệu. Sau 63 ngày chịu tác động liên tục, Xiriton giữ được độ bền tương đương các vật liệu xi măng kiểu La Mã hiện đại. Mason nhấn mạnh rằng, vật liệu dùng trong phục hồi vùng gian triều cần không gây hại môi trường, có khả năng tạo hình linh hoạt, thời gian tồn tại phù hợp và chi phí thấp để có thể triển khai rộng rãi.
Nghiên cứu tiếp theo sẽ đánh giá khả năng sử dụng Xiriton cho các cấu trúc giảm sóng quy mô lớn và tìm cách điều chỉnh thời gian phân rã cho mục đích tạo giàn đỡ bán cố định hỗ trợ hình thành rạn.
Xiriton được phát triển bởi nhà phát minh Thụy Sĩ Frank Bucher từ năm 2009. Ông cho biết, vật liệu này có thể thay thế gạch trong nhiều ứng dụng xây dựng, đặc biệt với công trình cao tối đa 3 tầng. Quy trình sản xuất không cần nung và không yêu cầu nước sạch. Bucher cũng cho rằng, sự kết hợp giữa gỗ và Xiriton có thể mở ra giải pháp xây dựng mới khi gỗ tăng độ bền và Xiriton bảo vệ được gỗ.
Nhà nghiên cứu cao cấp Jim van Belzen nhận định rằng, vật liệu sinh học đóng vai trò quan trọng trong việc hướng đến các giải pháp xây dựng tuần hoàn và tái tạo tự nhiên. Ông cho rằng những lựa chọn vật liệu xanh có thể góp phần định hình lại phương pháp bảo vệ bờ biển trong tương lai.
