Theo tài liệu của Bộ Công thương cung cấp, dự án nhà máy Xi măng Quang Sơn được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 140/QĐ-TTg ngày 8/2/2002, do Tổng Công ty Cổ phần Xây dựng Công nghiệp Việt Nam (Vinaincon) làm chủ đầu tư, đặt tại xã Quang Sơn, H.Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên.

Dự án có công suất 1,51 triệu tấn xi măng/năm, tổng mức đầu tư 3.791 tỷ đồng. Dự án khởi công từ năm năm 2003, dự kiến đi vào hoạt động năm 2005 nhưng do khó khăn về vốn, giải phóng mặt bằng nên tháng 10/2010 mới đi vào hoạt động. 

Để quản lý, vận hành dự án, Vinaincon đã thành lập Công ty TNHH MTV Xi măng Quang Sơn với vốn điều lệ 200 tỷ đồng, bắt đầu hoạt động từ tháng 7/2011. Nhưng từ khi hoạt động đến nay, Công ty Xi măng Quang Sơn liên tiếp thua lỗ. Thống kê từ năm 2011 đến ngày 31/12/2022, doanh nghiệp này lỗ lũy kế 1.944 tỷ đồng.

Cũng theo Bộ Công thương, từ năm 2017 đến nay, Vinaincon đã tổ chức, sắp xếp lại bộ máy, nhân sự tại Công ty Xi măng Quang Sơn theo hướng tinh gọn, hiệu quả hơn nên hoạt động sản xuất, kinh doanh có hiệu quả hơn. Nhưng do chi phí tài chính lớn nên mặc dù có lãi trong 3 năm từ năm 2019 (lãi 200,1 tỷ đồng), năm 2020 (lãi 2020 tỷ đồng), năm 2021 (lãi 123,4 tỷ đồng) nhưng vẫn không đủ trả lãi cho các tổ chức tín dụng và Bộ Tài chính, chưa tính đến nợ gốc. Hiện nay Công ty Xi măng Quang Sơn có dư vợ vay dài hạn 3.597 tỷ đồng, lỗ lũy kế 1.944 tỷ đồng và nợ quá hạn các tổ chức tín dụng 917 tỷ đồng.

Báo cáo với đoàn thanh tra của Tổng Thanh tra Chính phủ, Bộ Công thương cho rằng Công ty Xi măng Quang Sơn đang gặp rất nhiều khó khăn khi thiết bị đã xuống cấp, phải sửa chữa lớn, cải tạo, nâng cấp một cách toàn diện; giá cả vật tư, nguyên nhiên liệu đầu vào cho sản xuất (than, thạch cao, phụ gia…) có xu hướng tăng cao. Đặc biệt là nguồn than và giá than cao hơn nhiều so với niêm yết của Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam dẫn tới chi phí sản xuất tăng cao; thị trường tiêu thụ suy giảm chung theo thực trạng nền kinh tế trong nước và thế giới; nguồn cung xi măng cho thị trường lớn hơn nhu cầu, thị trường tiêu thụ sản phẩm bị thu hẹp, không tăng được giá bán.

Đặc biệt, theo Bộ Công thương, Công ty Xi măng Quang Sơn hiện không đủ vốn lưu động để sản xuất kinh doanh và việc tiếp cận vốn từ các tổ chức tín dụng gặp nhiều khó khăn do tình hình tài chính mất cân đối, toàn bộ tài sản đã thế chấp cho các khoản vay dài hạn…

Để cải thiện tình hình tài chính, thoát lỗ và có đủ nguồn trả nợ cho Bộ Tài chính và các tổ chức tín dụng và việc tiếp tục duy trì sản xuất nhà máy Xi măng Quang Sơn, Bộ Công thương kiến nghị cho phép điều chỉnh giấy phép khai thác mỏ đá vôi La Hiên, bổ sung thêm sản lượng khoảng 5 triệu tấn/năm để sản xuất, kinh doanh đá xây dựng. Theo Bộ Công thương, việc được cấp phép khai thác và tiêu thụ đá phục vụ sản xuất vật liệu xây dựng với sản lượng khoảng 5 triệu tấn/năm sẽ hỗ trợ tích cực cho việc tạo nguồn trả nợ cho nhà máy Xi măng Quang Sơn.

ximang.vn (TH)