Xi măng Kiên Lương- Doanh nghiệp tiên phong tận dụng nhiệt khí thải để phát điện trong nhà máy xi măng.
Vào những năm 1997, 1988 công nghệ tận dụng nhiệt khí thải lò quay để phát điện, sử dụng trong nhà máy xi măng được coi là một công nghệ còn mới lạ ở Việt Nam. Tại thời điểm đó, xi măng Hà Tiên 2 (nay là xi măng Kiên Lương) đã được tổ chức NEDO Nhật Bản lựa chọn để thực hiện dự án mẫu: “Giảm tiêu thụ điện năng trong nhà máy xi măng”.
Thiết bị Hà Tiên 2 đang sử dụng do Công ty Công nghiệp nặng Kawasaki 4-1, Hamamastu- cho 2 Chome, Minato- Ku Nhật (gọi tắt là KHI)- Nhật cung cấp, phần xây dựng và lắp đặt do Hà Tiên 2 thực hiện. Ngày 27/02/2002, hệ thống máy phát điện hòa lưới an toàn bắt đầu giai đoạn chạy thử có tải. Công trình được chính thức khánh thành và đưa vào sử dụng từ ngày 26/3/2002 đến nay.
Tổng chi phí vốn đầu tư thực hiện dự án (bao gồm thiết bị- xây dựng- chi phí kiến trúc cơ bản khác) khoảng trên 45,5 tỷ đồng. Trong đó, phía Việt Nam chi cho kết cấu thép, xây dựng và lắp đặt là 20 tỷ , phía Nhật là 2,5 triệu USD lắp các thiết bị chính. Công suất lắp đặt Turbine là 3200KVA, điện áp 6.6 KV.
Với thiết bị, công nghệ sản xuất xi măng hiện đại thì tận dụng nhiệt khí thải các lò nung lấy nhiệt ở 2 vị trí: Tháp trao đổi nhiệt và đầu cuối làm nguội clinker. Hà Tiên 2 do thiết bị , công nghệ sản xuất xi măng từ những năm 70 nên chỉ lấy được nhiệt tại tháp trao đổi nhiệt. Mặc dù vậy, công suất hòa lưới của hệ thống phát điện NEDO từ khi lắp đặt đến quý I năm nay đạt trên 136,5 triệu Kwh. Sau khi trừ chi phí khấu hao, giá trị làm lợi của hệ thống NEDO đạt trên 139 tỷ đồng. Như vậy, để đầu tư một hệ thống tận dụng nhiệt khí thải mất một số vốn ban đầu không nhỏ đối với 1 nhà máy nhưng chỉ trong thời gian khoảng 4 năm có thể thoái thu nguồn vốn và hệ thống tiếp tục mang lại giá trị cho doanh nghiệp. Thực tế, xi măng Hà Tiên 2 đã làm và đạt được điều đó.
Khi đầu tư lắp đặt hệ thống tận dụng nhiệt khí thải, ngoài lợi ích về mặt kinh tế, Hà Tiên 2 còn đạt được hiệu quả rất lớn về mặt kĩ thuật và môi trường. Hệ thống đã giúp giảm nhiệt ở đầu vào của các thiết bị thuộc công đoạn phía sau nồi hơi giúp các thiết bị hoạt động ổn định hơn, giảm hư hỏng, tăng tuổi thọ máy nghiền bột sống, quạt gió KK15- KM02. Do nhiệt độ hạ thấp làm hiệu suất của lọc bụi điện tăng, góp phần làm giảm ô nhiễm môi trường một cách gián tiếp. Ngoài ra, lượng bụi thu hồi được tại nồi hơi khoảng 10 đến 15 t/h đưa trực tiếp vào silo tồn trữ cũng góp phần vào việc tăng năng suất máy nghiền.
Máy phát tận dụng nhiệt khí thải hoàn toàn không sử dụng dầu làm nguồn năng lượng sinh công, do đó không thải khí đốt ra ngoài môi trường. Đây là hệ thống sạch và xanh, ít ảnh hưởng đến sức khỏe công nhân vận hành. Hệ thống máy phát, như tên gọi của nó là “tận dụng nhiệt khí thải lò quay”, do đó công suất phát được phụ thuộc hoàn toàn vào lượng nhiệt thừa thu được từ lò nung.
Trong thời gian bắt đầu hoạt động đến nay, thiết bị hệ thống NEDO hoạt động ổn định, ít ảnh hưởng đến chế độ vận hành của thiết bị. Vì vậy Nhà máy đã chủ động được 14% lượng điện tiêu thụ mỗi năm. Mặc dù con số này chưa đạt mức yêu cầu đưa ra của Bộ xây dựng và Chính phủ song cũng rất đáng khen ngợi là một doanh nghiệp tiên phong tận dụng nhiệt khí thải để phát điện, góp phần tiết kiệm năng lượng trong bối cảnh thiếu năng lượng như hiện nay.
Tiếp tục phát triển trong thời gian tới để phù hợp với yêu cầu văn bản 400/BXD-VLXD, Hà Tiên 2 không ngừng đổi mới sáng tạo nỗ lực giảm thiểu tiêu hao năng lượng. Dự án Hà Tiên 2.2 có công suất 3000 tấn clinker/ ngày tiếp tục đầu tư hệ thống thiết bị tận dụng nhiệt thừa khí thải để phát điện dự kiến là 5MW.
Tua bin phát điện tận dụng nhiệt thừa tại nhà máy xi măng hà Tiên 2
Tổng chi phí vốn đầu tư thực hiện dự án (bao gồm thiết bị- xây dựng- chi phí kiến trúc cơ bản khác) khoảng trên 45,5 tỷ đồng. Trong đó, phía Việt Nam chi cho kết cấu thép, xây dựng và lắp đặt là 20 tỷ , phía Nhật là 2,5 triệu USD lắp các thiết bị chính. Công suất lắp đặt Turbine là 3200KVA, điện áp 6.6 KV.
Với thiết bị, công nghệ sản xuất xi măng hiện đại thì tận dụng nhiệt khí thải các lò nung lấy nhiệt ở 2 vị trí: Tháp trao đổi nhiệt và đầu cuối làm nguội clinker. Hà Tiên 2 do thiết bị , công nghệ sản xuất xi măng từ những năm 70 nên chỉ lấy được nhiệt tại tháp trao đổi nhiệt. Mặc dù vậy, công suất hòa lưới của hệ thống phát điện NEDO từ khi lắp đặt đến quý I năm nay đạt trên 136,5 triệu Kwh. Sau khi trừ chi phí khấu hao, giá trị làm lợi của hệ thống NEDO đạt trên 139 tỷ đồng. Như vậy, để đầu tư một hệ thống tận dụng nhiệt khí thải mất một số vốn ban đầu không nhỏ đối với 1 nhà máy nhưng chỉ trong thời gian khoảng 4 năm có thể thoái thu nguồn vốn và hệ thống tiếp tục mang lại giá trị cho doanh nghiệp. Thực tế, xi măng Hà Tiên 2 đã làm và đạt được điều đó.
Khi đầu tư lắp đặt hệ thống tận dụng nhiệt khí thải, ngoài lợi ích về mặt kinh tế, Hà Tiên 2 còn đạt được hiệu quả rất lớn về mặt kĩ thuật và môi trường. Hệ thống đã giúp giảm nhiệt ở đầu vào của các thiết bị thuộc công đoạn phía sau nồi hơi giúp các thiết bị hoạt động ổn định hơn, giảm hư hỏng, tăng tuổi thọ máy nghiền bột sống, quạt gió KK15- KM02. Do nhiệt độ hạ thấp làm hiệu suất của lọc bụi điện tăng, góp phần làm giảm ô nhiễm môi trường một cách gián tiếp. Ngoài ra, lượng bụi thu hồi được tại nồi hơi khoảng 10 đến 15 t/h đưa trực tiếp vào silo tồn trữ cũng góp phần vào việc tăng năng suất máy nghiền.
Máy phát tận dụng nhiệt khí thải hoàn toàn không sử dụng dầu làm nguồn năng lượng sinh công, do đó không thải khí đốt ra ngoài môi trường. Đây là hệ thống sạch và xanh, ít ảnh hưởng đến sức khỏe công nhân vận hành. Hệ thống máy phát, như tên gọi của nó là “tận dụng nhiệt khí thải lò quay”, do đó công suất phát được phụ thuộc hoàn toàn vào lượng nhiệt thừa thu được từ lò nung.
Tận dụng nhiệt thừa trong nhà máy xi măng hà Tiên 2
Trong thời gian bắt đầu hoạt động đến nay, thiết bị hệ thống NEDO hoạt động ổn định, ít ảnh hưởng đến chế độ vận hành của thiết bị. Vì vậy Nhà máy đã chủ động được 14% lượng điện tiêu thụ mỗi năm. Mặc dù con số này chưa đạt mức yêu cầu đưa ra của Bộ xây dựng và Chính phủ song cũng rất đáng khen ngợi là một doanh nghiệp tiên phong tận dụng nhiệt khí thải để phát điện, góp phần tiết kiệm năng lượng trong bối cảnh thiếu năng lượng như hiện nay.
Tiếp tục phát triển trong thời gian tới để phù hợp với yêu cầu văn bản 400/BXD-VLXD, Hà Tiên 2 không ngừng đổi mới sáng tạo nỗ lực giảm thiểu tiêu hao năng lượng. Dự án Hà Tiên 2.2 có công suất 3000 tấn clinker/ ngày tiếp tục đầu tư hệ thống thiết bị tận dụng nhiệt thừa khí thải để phát điện dự kiến là 5MW.
Phương Thanh
