Tại Việt Nam, amiăng trắng được sử dụng chủ yếu trong sản xuất tấm lợp amiăng xi măng (AC). Hiện nay, cả nước có 41 cơ sở sản xuất tấm lợp AC, năng lực sản xuất khoảng 106 triệu m2/năm và tạo công ăn việc làm cho hơn 5 nghìn lao động. Tìm hiểu về sự ảnh hưởng của amiăng trắng đến người sản xuất, chúng tôi đã đến Công ty CP Bạch Đằng và Công ty CP Đầu tư, Xây lắp và VLXD Đông Anh.
Chưa phát hiện mắc bệnh ung thư trong sản xuất tấm lợp ACChủ tịch HĐQT Công ty CP Bạch Đằng Phạm Văn Miện cho biết: Nhà máy hiện sản xuất 6 triệu m2/năm, trên dây chuyền được cơ giới hóa, tự động hóa cao, hạn chế sự tham gia trực tiếp của người lao động. Nước sản xuất trong nhà máy là nước tuần hoàn nên hoàn toàn không có nước thải. Công nghiệp sản xuất là xeo ướt nên hạn chế tối đa bụi. Hơn nữa bụi cơ học được xử lý nên không khí bảo đảm an toàn. Trong quá trình sản xuất, nhà máy không thải chất thải.
Môi trường làm việc tại Công ty bảo đảm điều kiện sức khỏe cho người lao động. Hàng năm, Công ty đều tổ chức thăm khám ở tuyến tỉnh và trung ương cho toàn bộ CBCNV gồm 120 người, đặc biệt là 50 người trực tiếp sản xuất nhưng chưa phát hiện trường hợp nào nhiễm bệnh do amiăng.
Còn tại Công ty CP Đầu tư, Xây lắp và VLXD Đông Anh, Chủ tịch HĐQT Vũ Văn Tuynh cho biết: Năm 2014 là năm thứ 25 Công ty
sản xuất tấm lợp amiăng xi măng. Quy mô sản xuất 20 triệu m2/năm, chiếm 25 - 27% thị phần toàn miền Bắc. Từ năm 2004, thực hiện nghiêm túc các quyết định của Thủ tướng Chính phủ về quy hoạch phát triển VLXD Việt Nam, ứng dụng khoa học vào quản lý, đầu tư chiều sâu, loại bỏ công nghệ lạc hậu, tiết kiệm năng lượng, bảo đảm vệ sinh môi trường, Công ty đã đầu tư thêm gần 30 tỷ đồng đầu tư thiết bị hiện đại, đồng bộ và tự động hóa cao. Nhà máy tấm lợp AC của Công ty hiện sản xuất theo công nghệ khép kín, xeo cán ướt toàn bộ đầu vào (gồm nạp amiăng, nghiền amiăng, xé vỏ bao amiăng, nạp xi măng). Nước thải tuần hoàn kín, không thải ra ngoài môi trường… Chất lượng sản phẩm đạt tiêu chuẩn VN.44342000, sản phẩm hợp chuẩn, hợp quy theo tiêu chuẩn QCVN 16-04/2011/BXD.
Nhu cầu trong nước về
tấm lợp xi măng còn rất lớn, nếu dừng ngay sản phẩm này sẽ dẫn đến xáo trộn cho các đơn vị sản xuất và cả người tiêu dùng.
Về môi trường làm việc, Giám đốc Công ty CP Đầu tư, Xây lắp và VLXD Đông Anh Lê Văn Nghĩa cho biết: Công ty thực hiện nghiêm các quy định của Nhà nước là cho
sử dụng amiăng trắng trong sản xuất tấm lợp gắn liền với kiểm soát chặt chẽ. Các cơ quan chức năng như cảnh sát môi trường, môi trường sức khỏe, thanh tra môi trường, quan trắc môi trường, y tế… hàng năm định kỳ và đột xuất thường xuyên kiểm tra môi trường, y tế và sức khỏe của người lao động tại đơn vị. Kết quả, các thông số đều đảm bảo tốt, dưới quy định cho phép. Trong khám bệnh nghề nghiệp, suốt 25 năm qua, Công ty chưa có trường hợp nào mắc bệnh nghề nghiệp. Từ năm 2008 đến nay, theo yêu cầu của Hiệp hội Tấm lợp Việt Nam, Công ty chiếu chụp những người trực tiếp tiếp xúc với amiăng trắng để những nhà khoa học hàng đầu Việt Nam đọc phim. Song đến nay chưa thấy công nhân nào mắc bệnh ung thư trung biểu do amiăng gây ra…
Đề xuất tiếp tục sử dụng lâu dài amiăng trắngĐại diện 2 cơ sở sản xuất
tấm lợp xi măng nói trên kiến nghị: Cho phép sử dụng amiăng trắng sản xuất tấm lợp lâu dài với điều kiện tầm soát chặt chẽ về môi trường, sức khỏe y tế.
Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Tấm lợp Việt Nam Võ Quang Diệm ghi nhận: Dây chuyền sản xuất của một số cơ sở, trong đó có Công ty CP Bạch Đằng, Công ty CP Đầu tư, Xây lắp và VLXD Đông Anh được tự động hóa ở mức độ cao. Đặc biệt ở khâu quan trọng là phối trộn. Amiăng trắng được định lượng tự động hoàn toàn và nghiền trong phòng kín, rồi được bơm tự động sang bộ phận trộn xi măng. Dây chuyền hiện đại cho phép giảm sự tiếp xúc trực tiếp của người lao động…
Tuy nhiên, không phải DN sản xuất tấm lợp AC cũng có dây chuyền và môi trường sản xuất hiện đại, chấp hành nghiêm túc, vi phạm các quy định về quản lý sử dụng amiăng trắng trong sản xuất như 2 DN nói trên.
Hiệp hội Tấm lợp Việt Nam kiến nghị Bộ Xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ tiếp tục cho phép sử dụng amiăng trắng có kiểm soát để sản xuất tấm lợp ổn định, lâu dài trong định hướng phát triển ngành VLXD đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030, để DN có điều kiện, an tâm đầu tư hiện đại hóa công nghệ.
Trước những kiến nghị của DN sản xuất tấm lợp AC, Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam nhận định: Cần triệt để ưu tiên vấn đề bảo vệ sức khỏe của người lao động, bảo vệ môi trường. Song nếu chưa có những chứng cứ khoa học rõ ràng về sự ảnh hưởng của amiăng trắng đến sức khỏe người lao động cũng như người sử dụng thì cần cân đối đến lợi ích của DN, trong đó có lợi ích của người lao động. Hiện nay, ngành sản xuất tấm lợp AC, ngoài tổng tải sản gần 4 nghìn tỷ đồng thì còn cung cấp lượng hàng hóa đáp ứng 25 - 30% nhu cầu sử dụng tấm lợp của người dân, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng thường xuyên bị bão lũ...
Quỳnh Trang (TH/ Xây dựng)