Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh có gần 200 dự án khai thác khoáng sản và đều được thực hiện trên cơ sở các Quy hoạch mà Thủ tướng Chính phủ phê duyệt như: Quy hoạch thăm dò, khai thác và sử dụng khoáng sản làm xi măng ở Việt Nam đến năm 2020; Quy hoạch (điều chỉnh, bổ sung) thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng ở Việt Nam đến năm 2020; Quy hoạch phát triển ngành than Việt Nam đến năm 2020, có xét triển vọng đến năm 2030; Quy hoạch thăm dò khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường và khoáng sản có phân tán nhỏ lẻ tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, có xét đến năm 2025.
Các đơn vị khai thác khoáng sản đa số đã thực hiện lập dự án cải tạo phục hồi môi trường trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, trong đó đã đưa ra các giải pháp cải tạo phục hồi môi trường khi kết thúc quá trình khai thác mỏ. Đến nay, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã hoàn thành trồng cây phủ xanh được khoảng 1,360 ha. Riêng 5 tháng đầu năm 2018, đã trồng cây cải tạo phục hồi môi tường được 60 ha bãi thải trên tổng số 100 ha theo kế hoạch năm 2018. Tổng Công ty Đông Bắc cũng đã chỉ đạo 4 mỏ khai thác lộ thiên kết thúc khai thác, triển khai cải tạo, phục hồi môi trường theo đúng các nội dung dự án được duyệt.
Ngành than cũng đang tích cực triển khai đề án đảm bảo môi trường cấp bách và được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 222/QĐ-UBND ngày 25/1/2018. Bên cạnh đó, các đơn vị ngành than đều đã triển khai thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường không khí, chống bụi, chống ồn. Đặc biệt, TKV đã chỉ đạo các đơn vị không vận chuyển than trên Quốc lộ 18, Quốc lộ 10 và các tuyến tỉnh lộ; hoàn thành băng tải Lép Mỹ - cảng KM 6 và đang triển khai tuyến băng tải Khe Ngát – Điền Công thay thế việc vận chuyển than bằng ô tô chủ yếu trên tuyến đường kho G9 - cảng Khe Dây và một phần than cục, than bùn trên tuyến đường Vàng Danh – Điền Công. Song song với đó, Tập đoàn cũng đang đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện dự án Trung tâm chế biến và kho than tập trung vùng Hòn Gai, tiến tới chấm dứt hoạt động của Nhà máy tuyển than Nam Cầu Trắng…
Ngoài ra, các đơn vị khai thác khoáng sản ngoài than trên địa bàn đã có hệ thống rãnh, hố lắng thu gom nước mưa chảy tràn để lắng cặn trước khi thải ra môi trường. Một số đơn vị tận dụng nước mưa chảy tràn sau khi lắng cặn để tuần hoàn tưới nước dập bụi, phục vụ sản xuất, tạo cảnh quan môi trường.
Nhằm từng bước khắc phục, hạn chế vấn đề ô nhiễm môi trường trong khai thác, chế biến khoáng sản, đồng thời nâng cao hơn nữa công tác quản lý nhà nước, kể từ năm 2009, toàn bộ các dự án đầu tư khai thác khoáng sản mới trên địa bàn tỉnh đều phải lập và được phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc cam kết bảo vệ môi trường thì mới được tỉnh xem xét làm thủ tục giao đất, cho thuê đất. Các hồ sơ ĐTM, Đề án bảo vệ môi trường, đăng ký đạt tiêu chuẩn môi trường được xem xét thẩm định nghiêm túc, đảm bảo chất lượng, đúng thời hạn quy định.
Thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh cũng đã ban hành các văn bản chỉ đạo về công tác bảo vệ trong hoạt động khai thác khoáng sản như: Quyết định số 130/QĐ-UBND về việc phê duyệt Đề án quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường trong hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh; Chỉ thị số 21/2008/CT-UBND về việc tăng cường công tác quản lý bảo vệ môi trường đối với hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh; Quyết định số 2061/QĐ-UBND về việc thành lập Quỹ bảo vệ môi trường tỉnh Quảng Ninh; Quyết định số 2222/QĐ-UBND về việc phê duyệt Đề án đảm bảo môi trường cấp bách ngành than trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2016 - 2020...
Ngoài ra, tỉnh thường xuyên chỉ đạo các sở, ngành và UBND các địa phương có liên quan tăng cường công tác kiểm soát môi trường đối với các dự án khai thác khoáng sản trên địa bàn, đảm bảo trước khi đi vào vận hành các dự án phải thực hiện đầy đủ các thủ tục pháp lý và hoàn thành các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường, xử lý chất thải đảm bảo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về bảo vệ môi trường.
Bên cạnh đó, tỉnh thường xuyên tổ chức họp, kiểm điểm với Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam và Tổng Công ty Đông Bắc về thực hiện các nội dung bảo vệ môi trường; định kỳ hàng năm trước mùa mưa bão đôn đốc các đơn vị khai thác than, quặng trên địa bàn tỉnh; đồng thời, rà soát hồ sơ kỹ thuật trong công tác lập kế hoạch, thiết kế bãi thải mỏ, hồ chứa bùn thải và kiểm tra các vị trí xung yếu cũng như thực hiện các biện pháp xử lý.
Với việc thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp trong việc quản lý, khai thác và bảo vệ tài nguyên khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường, tin tưởng rằng, hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh sẽ đảm bảo sự ổn định bền vững, góp phần tích cực vào công cuộc phát triển kinh tế - xã hội chung của tỉnh.
Bích Ngọc (TH/ CTT Quảng Ninh)