Thông tin chuyên ngành Xi măng Việt Nam

Qua tham khảo trường hợp của nhà máy tại Ấn Độ đã nêu ở phần trước, cùng với một số ví dụ khác nữa, có thể hình dung các bước cơ bản cần thực hiện khi đánh giá một hệ thống máy nghiền (bi) xi măng như sau:

• Thu thập các thông tin về thiết bị chính trong công đoạn nghiền;

• Tìm hiểu chế độ vận hành của máy nghiền và các thiết bị, cụm thiết bị phụ trợ quan trọng liên quan như quạt thông gió, phân ly, gầu nâng, lọc bụi…;

• Kiểm tra bên trong các thiết bị chính, lấy mẫu các đối tượng nghiên cứu;

• Nhận xét các vấn đề tồn tại của hệ thống;

• Đưa ra các khuyến cáo để giải quyết những vấn đề đã phát hiện được;

• Thực thi các khuyến cáo, có sự theo dõi, tái đánh giá để xác định hiệu quả thu được.

Thu thập các thông tin về thiết bị chính trong công đoạn nghiền

Trước  khi tiến hành đánh giá tại hiện trường, cần phải thu thập được các thông tin về các thiết bị trong công đoạn, đặc biệt là các thiết bị chính như máy nghiền, máy phân ly, gầu nâng, cyclone lắng, quạt thông gió máy nghiền, lọc bụi… Với mỗi thiết bị cụ thể, các thông số càng đầy đủ sẽ giúp việc đánh giá hoạt động của chúng càng chính xác; Dưới đây là bảng đề xuất cho một công đoạn nghiền xi măng bằng máy nghiền bi theo chu trình kín với phân ly hiệu suất cao:


Ngoài ra, cần chú ý đến các cải tạo, cải tiến kỹ thuật (nếu có) đã từng áp dụng đối với các thiết bị chính kể trên của công đoạn nghiền để có thể cập nhật chính xác  nhất tình trạng thực tế của từng thiết bị, nhằm có được đánh giá chính xác nhất.

Tìm hiểu chế độ vận hành của máy nghiền và các thiết bị, cụm thiết bị phụ trợ quan trọng liên quan

Đây là khâu có vai trò then chốt trong việc đánh giá hệ thống máy nghiền; Các thông số vận hành từ phòng điều khiển trung tâm, các trạm điện, trạm PLC, kết quả phân tích chất lượng sản phẩm… cần được thu thập đầy đủ, liên tục trong một thời gian vận hành dài. Ngoài các giá trị ở chế độ làm việc ổn định của thiết bị, cũng cần tìm hiểu về các sự  cố, các giai đoạn hoạt động bất thường của công đoạn, để có thể biết được những đặc điểm riêng mà ở chế độ hoạt động bình thường không thể hiện, hoặc thể hiện không rõ ràng. Điều này sẽ giúp người đánh giá biết được các đặc điểm làm việc đặc trưng của từng thiết bị, ưu nhược điểm của hệ thống, các sự cố thường hay xảy ra…cũng như dự đoán được các nguy cơ tiềm ẩn có thể xảy ra, từ đó đưa ra được các khuyến cáo hữu ích về việc phòng ngừa, khắc phục cho nhà sản xuất.

Kiểm tra bên trong các thiết bị chính, lấy mẫu các đối tượng nghiên cứu

Khi đánh giá một công đoạn nghiền, không thể bỏ qua việc khảo sát trực tiếp bên trong các thiết bị chính như máy nghiền, máy phân ly; Nhờ việc quan sát bằng mắt thường và lấy mẫu các  đối tượng nghiên cứu về phân tích, có thể biết được tình trạng hoạt động của thiết bị đang ở mức độ tối ưu đến đâu, hoặc đang gặp vấn đề bất ổn gì. Đối với máy nghiền, cần kiểm tra tình trạng của các tấm lót, bi nghiền, và lấy mẫu vật liệu nghiền dọc theo không gian (chiều dài) của máy nghiền. Dưới đây là bảng đề xuất các công việc cơ bản cần làm khi tiến hành khảo sát bên trong một máy nghiền bi và máy phân ly:


Nhận xét các vấn đề tồn tại của hệ thống

Đây là khâu quan trọng giúp chỉ ra những nhược điểm của hệ thống để có biện pháp xử lý, tiến tới tối ưu hóa quá trình nghiền; Dựa trên các thông số cấu tạo, tình trạng thực tế của thiết bị và thông số vận hành thu thập được, kết hợp với những quan sát trực tiếp tại hiện trường và kinh nghiệm đánh giá tích lũy được của bản thân, người chuyên gia đánh giá sẽ nêu lên được toàn cảnh thực trạng của công đoạn. Tùy thuộc vào từng dây chuyền cụ thể mà nội dung đánh giá có thể có sự khác biệt, nhưng nhìn chung đều tập trung vào các thông số đã đánh giá như nêu ở trên, các nhận xét đều phải đưa ra được lý giải về nguyên nhân.

Đưa ra các khuyến cáo để giải quyết những vấn đề đã phát hiện được

Đây là một việc làm tương đối khó khăn, đòi hỏi chuyên gia đánh giá không những phải nắm vững các lý thuyết về quá trình nghiền xi măng trong máy nghiền bi, mà phải có kiến thức thực tế phong phú, am hiểu về nhiều công đoạn nghiền khác nhau cũng như công đoạn nghiền vừa đánh giá. Có những vấn đề sẽ tìm được giải pháp một cách khá thuận lợi, nhưng cũng sẽ có những vấn đề gặp khó khăn nếu chưa có đủ thông tin, hoặc có sự mâu thuẫn với các tồn tại khác. Do đó, để các giải pháp đưa ra có tính khả thi cao, chuyên gia đánh giá cần có sự bàn bạc trao đổi với các cán bộ kỹ thuật và quản lý của nhà máy, để tìm được phương hướng hành động phù hợp nhất.


Khi đưa ra giải pháp, cần phải ước lượng được chi phí cần thiết để thực hiện cũng như những lợi ích kỳ vọng sẽ thu được của giải pháp đó, những thuận lợi, khó khăn khi tiến hành, thời điểm thuận lợi và thời gian cần thiết để triển khai giải pháp.

Thực thi các khuyến cáo, có sự theo dõi, tái đánh giá để xác định hiệu quả thu được

Khi các giải pháp được thực thi, cần có sự theo dõi đánh giá theo tiến độ công việc diễn ra, kịp thời ghi nhận các diễn biến bất thường để có sự điều chỉnh cho phù hợp. Mục đích cuối cùng là đạt được mục tiêu đã đề ra, còn giải pháp thì có thể linh hoạt theo tình hình thực tế. Sau  mỗi giải pháp được thi hành đều cần có sự đánh giá, rút kinh nghiệm, tổng kết lại hiệu quả thực tế đạt được, so sánh với hiệu quả ước tính ban đầu.

Do sản  xuất là một quá trình liên tục,  chứa đựng nhiều yếu tố có thể thay đổi nên chu trình đánh giá này cần được lặp lại định kỳ hoặc đột xuất, để kịp thời nắm bắt được sự thay đổi lớn của hệ thống, đặc biệt là mỗi khi công đoạn trải qua các đợt sửa chữa lớn, cải tiến, cải tạo thiết bị hoặc gặp sự cố bất thường.

Kế hoạch triển khai chương trình đánh giá toàn thể hệ thống máy nghiền bi, nghiền xi măng tại các đơn vi thuộc Vicem

Tổng Công ty Công nghiệp Xi măng Việt Nam (Vicem) là một nhà sản xuất xi măng lớn của Việt Nam với hàng chục dây chuyền sản xuất tại các đơn vị thành viên, các chương trình khoa học kỹ thuật của Vicem trong những năm qua đều tập trung hướng tới việc tối ưu hóa, nâng cao năng suất, tuổi thọ làm việc của thiết bị, đảm bảo chất lượng sản phẩm, hạ giá thành sản phẩm để tăng cường năng lực cạnh tranh.

Do trong toàn Tổng Công ty có khá nhiều các dây chuyền đã có thời gian hoạt động từ 10 năm trở lên, do đó công tác đánh giá các công đoạn chính của mỗi dây chuyền đã được Vicem đặc biệt quan tâm.
Sau thành công ban đầu của chương trình đánh giá cân bằng nhiệt hệ thống lò nung clinker đã tiến hành tại Vicem Bỉm Sơn  và  Vicem  Hoàng Mai, ngoài việc  tiếp tục triển khai chương  trình này trở thành đánh giá thường niên tại tất cả các đơn vị thành viên, thì việc đánh giá công đoạn nghiền xi măng cũng rất cần thiết.

Hiện nay, CCID  đang tiến hành các bước cần thiết để xây dựng được đội ngũ chuyên gia đánh giá và sẽ sớm báo cáo lãnh đạo Tổng Công ty để thực hiện chương trình đánh giá toàn thể hệ thống máy nghiền bi, nghiền xi măng tại các đơn vi thuộc Vicem trong năm 2015.