Trước áp lực tăng chi phí đầu vào (giá than, xăng dầu), từ tháng 3 đến nay, ngành xi măng đã phải 3 lần điều chỉnh tăng giá bán, với biên độ tăng cả 3 lần từ 220.000 - 270.000 đồng/tấn tùy từng thương hiệu. Tuy nhiên, mức tăng này vẫn chưa làm giảm bớt gánh nặng chi phí đầu vào cho các doanh nghiệp sản xuất xi măng, đã xuất hiện tình trạng một vài nhà máy phải dừng lò nghiền clinker do càng sản xuất càng lỗ.
Trước đây, giá than nội địa chỉ giao động ở mức 1,8 triệu đồng/tấn, hiện đã tăng lên 4 triệu đồng/tấn, trong khi giá than cám 4b nhập khẩu tăng lên 5,5 triệu đồng/tấn. Dù giá than nội địa tăng cao, các doanh nghiệp cũng không thể mua được do than được ưu tiên cho nhiệt điện, nhập khẩu cũng gặp nhiều trở ngại do khó thuê tàu vận chuyển dù chấp nhận chi phí logistics cao ngất ngưởng. Trong khi đó, tỷ trọng than trong giá thành sản xuất xi măng chiếm 35 - 40%.
Bên cạnh đó, giá xăng dầu Thế giới và trong nước cũng tăng hơn 50% trong 6 tháng đầu năm 2022 đã kéo theo sự gia tăng của cước vận tải và logistics. Một nguyên liệu quan trọng nữa trong sản xuất xi măng là thạch cao cũng tăng giá 50%. Điều này đã tác động không nhỏ đến giá thành sản xuất xi măng.
Hiện nay, giá thành sản xuất xi măng khoảng từ 1,4 - 1,5 triệu/tấn, nhưng thực tế giá bán ra trên thị trường chỉ khoảng từ 1,1 - 1,3 triệu/tấn. Như vậy, doanh nghiệp sản xuất xi măng sẽ chịu lỗ từ 200.000 - 240.000 đồng/tấn. Chi phí sản xuất tăng mạnh buộc doanh nghiệp phải tính toán lại kế hoạch kinh doanh năm nay.
Nếu ở các ngành hàng khác đều gặp áp lực do đại dịch, xung đột Nga - Ukraine đẩy giá nguyên, nhiên liệu tăng cao, thì xi măng còn đối diện với khủng hoảng kép, bởi ngoài chi phí sản xuất gia tăng, ngành này còn đang mất cân đối cung - cầu nghiêm trọng.
Nguồn cung xi măng trong nước khoảng 107 triệu tấn/năm, nhưng thực tế có thể sản xuất khoảng 120 -130 triệu tấn thành phẩm nếu điều chỉnh tỷ lệ trộn phụ gia. Tuy nhiên lượng xi măng tiêu thụ trong nước chỉ khoảng 64 - 65 triệu tấn, khiến áp lực tiêu thụ đổ dồn sang xuất khẩu.
Từ trước đến nay, tiêu thụ nội địa vốn được các doanh nghiệp sản xuất xi măng kỳ vọng do dịch bệnh đã được kiểm soát, nền kinh tế đã mở cửa cũng chưa thật sự sáng. Nhìn vào tốc độ giải ngân vốn đầu tư công, thì nhà sản xuất xi măng chưa thể yên tâm. Giải ngân vốn đầu tư thuộc nguồn vốn ngân sách nhà nước trong 6 tháng ước đạt 151.046,65 tỷ đồng, bằng 27,86% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn mức 29,02% của cùng kỳ năm ngoái. Đầu tư ít thì giải ngân vốn ít, kéo theo nhu cầu xi măng ở mức thấp.
Tiêu thụ nội địa chậm, doanh nghiệp phải tìm mọi giải pháp, nhưng bán hàng rất vất vả. Nhiều nhà phân phối cho biết, giá xi măng tăng cao, nên người tiêu dùng không muốn xây sửa nhà, do thu nhập của họ cũng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh suốt 2 năm qua, thậm chí có nhà đang xây dựng cũng tạm dừng, ông Lê Xuân Khôi, Giám đốc Công ty TNHH MTV Vicem Hoàng Thạch chia sẻ.
Dự báo, từ nay đến hết năm, xuất khẩu xi măng tiếp tục sụt giảm, bởi Trung Quốc - thị trường lớn nhất của ngành xi măng vẫn duy trì chính sách Zero-Covid, sẽ giảm nhập khẩu xi măng, clinker từ Việt Nam. Trong khi đó, các thị trường Philippines, Bangladesh đang gia tăng chính sách bảo hộ sản xuất trong nước. Đơn cử, Philippines áp thuế chống bán phá giá với xi măng, nhiều doanh nghiệp đang phải chịu mức thuế trên 10 USD/tấn.
Trước áp lực tồn kho tăng do chậm tiêu thụ, có thể sắp tới, một số nhà máy xi măng phải làm việc lại với nhà phân phối để giảm giá nhiều hơn cả mức tăng đợt trước. Nếu tình huống này xảy ra, thị trường xi măng trong nước có thể bước vào đợt cạnh tranh tiêu thụ bằng chiêu thức phá giá để giải phóng hàng tồn.
Theo ông Hoàng Mạnh Trường, Chủ tịch Tập đoàn xác nhận, từ Tết Nguyên đán đến nay, The Vissai phải vật lộn để duy trì mức hòa vốn, mong qua cơn bĩ cực. Nhưng từ đầu tháng 7/2022, giá than tiếp tục tăng, doanh nghiệp không thể chống đỡ nổi.
Khó khăn, đối diện thua lỗ và dừng sản xuất là tình trạng của một bộ phận nhà máy xi măng lúc này, nhất là với những dây chuyền cũ, công nghệ lạc hậu, tiêu hao nhiều nguyên, nhiên liệu. Tạm dừng lò là phương án sau cùng, bởi điều này đồng nghĩa với không có dòng tiền, doanh nghiệp không thể chi trả các chi phí tài chính về đầu tư từ trước đó cho các tổ chức tín dụng, chưa nói tới hàng loạt vấn đề liên quan đến người lao động, trang trải chi phí sản xuất khác.
ximang.vn (TH)
Bên cạnh đó, giá xăng dầu Thế giới và trong nước cũng tăng hơn 50% trong 6 tháng đầu năm 2022 đã kéo theo sự gia tăng của cước vận tải và logistics. Một nguyên liệu quan trọng nữa trong sản xuất xi măng là thạch cao cũng tăng giá 50%. Điều này đã tác động không nhỏ đến giá thành sản xuất xi măng.
Hiện nay, giá thành sản xuất xi măng khoảng từ 1,4 - 1,5 triệu/tấn, nhưng thực tế giá bán ra trên thị trường chỉ khoảng từ 1,1 - 1,3 triệu/tấn. Như vậy, doanh nghiệp sản xuất xi măng sẽ chịu lỗ từ 200.000 - 240.000 đồng/tấn. Chi phí sản xuất tăng mạnh buộc doanh nghiệp phải tính toán lại kế hoạch kinh doanh năm nay.
Nếu ở các ngành hàng khác đều gặp áp lực do đại dịch, xung đột Nga - Ukraine đẩy giá nguyên, nhiên liệu tăng cao, thì xi măng còn đối diện với khủng hoảng kép, bởi ngoài chi phí sản xuất gia tăng, ngành này còn đang mất cân đối cung - cầu nghiêm trọng.
Nguồn cung xi măng trong nước khoảng 107 triệu tấn/năm, nhưng thực tế có thể sản xuất khoảng 120 -130 triệu tấn thành phẩm nếu điều chỉnh tỷ lệ trộn phụ gia. Tuy nhiên lượng xi măng tiêu thụ trong nước chỉ khoảng 64 - 65 triệu tấn, khiến áp lực tiêu thụ đổ dồn sang xuất khẩu.
Từ trước đến nay, tiêu thụ nội địa vốn được các doanh nghiệp sản xuất xi măng kỳ vọng do dịch bệnh đã được kiểm soát, nền kinh tế đã mở cửa cũng chưa thật sự sáng. Nhìn vào tốc độ giải ngân vốn đầu tư công, thì nhà sản xuất xi măng chưa thể yên tâm. Giải ngân vốn đầu tư thuộc nguồn vốn ngân sách nhà nước trong 6 tháng ước đạt 151.046,65 tỷ đồng, bằng 27,86% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn mức 29,02% của cùng kỳ năm ngoái. Đầu tư ít thì giải ngân vốn ít, kéo theo nhu cầu xi măng ở mức thấp.
Tiêu thụ nội địa chậm, doanh nghiệp phải tìm mọi giải pháp, nhưng bán hàng rất vất vả. Nhiều nhà phân phối cho biết, giá xi măng tăng cao, nên người tiêu dùng không muốn xây sửa nhà, do thu nhập của họ cũng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh suốt 2 năm qua, thậm chí có nhà đang xây dựng cũng tạm dừng, ông Lê Xuân Khôi, Giám đốc Công ty TNHH MTV Vicem Hoàng Thạch chia sẻ.
Dự báo, từ nay đến hết năm, xuất khẩu xi măng tiếp tục sụt giảm, bởi Trung Quốc - thị trường lớn nhất của ngành xi măng vẫn duy trì chính sách Zero-Covid, sẽ giảm nhập khẩu xi măng, clinker từ Việt Nam. Trong khi đó, các thị trường Philippines, Bangladesh đang gia tăng chính sách bảo hộ sản xuất trong nước. Đơn cử, Philippines áp thuế chống bán phá giá với xi măng, nhiều doanh nghiệp đang phải chịu mức thuế trên 10 USD/tấn.
Trước áp lực tồn kho tăng do chậm tiêu thụ, có thể sắp tới, một số nhà máy xi măng phải làm việc lại với nhà phân phối để giảm giá nhiều hơn cả mức tăng đợt trước. Nếu tình huống này xảy ra, thị trường xi măng trong nước có thể bước vào đợt cạnh tranh tiêu thụ bằng chiêu thức phá giá để giải phóng hàng tồn.
Theo ông Hoàng Mạnh Trường, Chủ tịch Tập đoàn xác nhận, từ Tết Nguyên đán đến nay, The Vissai phải vật lộn để duy trì mức hòa vốn, mong qua cơn bĩ cực. Nhưng từ đầu tháng 7/2022, giá than tiếp tục tăng, doanh nghiệp không thể chống đỡ nổi.
Khó khăn, đối diện thua lỗ và dừng sản xuất là tình trạng của một bộ phận nhà máy xi măng lúc này, nhất là với những dây chuyền cũ, công nghệ lạc hậu, tiêu hao nhiều nguyên, nhiên liệu. Tạm dừng lò là phương án sau cùng, bởi điều này đồng nghĩa với không có dòng tiền, doanh nghiệp không thể chi trả các chi phí tài chính về đầu tư từ trước đó cho các tổ chức tín dụng, chưa nói tới hàng loạt vấn đề liên quan đến người lao động, trang trải chi phí sản xuất khác.
ximang.vn (TH)
