Thông tin chuyên ngành Xi măng Việt Nam

Trước 1980, cả nước chỉ có 2 nhà máy xi măng lò quay phương pháp ướt công suất nhỏ và một số nhà máy xi măng lò đứng. Nhà máy xi măng Hải phòng (1899), công suất 30.000 tấn/năm, nâng công suất dần đến 600.000tấn/năm (1960). Nhà máy xi măng Hà Tiên (1964), công suất 240.000 tấn/năm.

Đầu những năm 80, cùng với việc thành lập Liên hiệp các xí nghiệp Xi măng Việt Nam (nay là Tổng Công ty Xi măng Việt Nam) từ ngày 1/4/1980, xuất hiện nhiều nhà máy xi măng lò quay công suất lớn hơn như nhà máy xi măng Bỉm Sơn, (1981) công suất 1.2 triệu tấn/năm sử dụng phương pháp ướt, nhà máy xi măng Hoàng Thạch (1983), công suất 1.1 triệu tấn/năm sử dụng phương pháp khô. Đội ngũ công nhân ngành Xi măng Việt Nam tiếp tục phát huy truyền thống cách mạng của cha anh đã phấn đấu lao động, học tập, rèn luyện và trưởng thành lên một bước mới.

Trong những năm 1990, Xi măng lò đứng đã được định hướng phát triển và đạt được tổng công suất trên 3 triệu tấn xi măng/năm với thiết bị công nghệ tiên tiến hơn, có trang bị điều khiển tự động từng phần đảm bảo chất lượng ổn định, góp phần cân đối cung cầu xi măng trong cả nước.

Thực hiện đường lối đổi mới do Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng, từ năm 1996, Hiệp hội Xi măng Việt Nam ra đời, cho đến nay đã quy tụ gần 100 đơn vị thành viên trực tiếp sản xuất và phục vụ sản xuất xi măng trong cả nước với trên 43.500 công nhân lao động.

Sau đó nhiều nhà máy xi măng lò quay lớn, hiện đại lần lượt xuất hiện: Chinfon (1997, 1.4 triệu tấn/năm), Bút Sơn (1998, 1.4 triệu tấn/năm), Nghi Sơn (2000, 1.8 triệu tấn/năm), Hoàng Mai (2002, 1.4 triệu tấn/năm). Bước sang đầu thế kỷ 21 nhiều nhà máy khác được xây dựng và đi vào hoạt động.


Trong 10 năm qua (2005 - 2014) ngành xi măng Việt Nam đã phát triển mạnh và đạt được nhiều thành tựu nổi bật về năng lực sản xuất, về trình độ công nghệ, ứng dụng khoa học công nghệ, chất lượng sản phẩm.

Sản lượng xi măng của Tổng Công ty Xi măng nói riêng và của các thành viên trong Hiệp hội Xi măng nói chung thực hiện hàng năm đều vượt mức kế hoạch được giao và liên tục năm sau cao hơn năm trước. Sản lượng xi măng tăng từ 23 triệu tấn năm 2005 đến 73,62 triệu tấn năm 2013; gấp hơn 3 lần. Từ năm 2010 hoàn toàn cân đối cung cầu trong nước, không phải nhập khẩu clinker; từ năm 2011 bắt đầu xuất khẩu clinker và xi măng, năm 2014 xuất khẩu ước đạt 21 triệu tấn clinker và xi măng. Ngoài ra cả nước hiện có các trạm nghiền lớn với tổng công suất thiết kế trên 20 triệu tấn/năm.


Hiện nay tổng công suất thiết kế của các nhà máy xi măng trong nước đạt gần 80 triệu tấn/năm; trong đó doanh nghiệp Nhà nước có 19 nhà máy với 25 dây chuyền chiếm 41,07% tổng công suất thiết kế (Riêng Vicem 8 nhà máy, 14 dây chuyền, chiếm 27,52% TCSTK); doanh nghiệp tư nhân có 25 nhà máy với 35 dây chuyền chiếm 33,11% tổng công suất thiết kế; doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) có 7 nhà máy với 13 dây chuyền chiếm 25,82 %  tổng công suất thiết kế.

Công nghệ sản xuất đã hoàn toàn loại bỏ công nghệ sản xuất theo phương pháp ướt, cơ bản loại bỏ phương pháp bán khô (công nghệ lò đứng); các dây chuyền sản xuất quy mô lớn, công nghệ tiên tiến ngày càng nhiều hơn. Có 26 dây chuyền công suất (4000 – 6000) tấn clinker/ngày với tổng công suất thiết kế 47 triệu tấn xi măng/năm, chiếm 64 % TCSTK.


Chất lượng sản phẩm xi măng Việt Nam nhiều năm nay đã khẳng định được tên tuổi. Từ công tác quản lý, vận hành, sửa chữa được làm một cách khoa học nề nếp, đến nay nhiều nhà máy xi măng đã xây dựng và thống nhất áp dụng được hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9000, ISO 14000. Đặc biệt nhiều kỹ sư và công nhân Việt Nam đã thay thế được các vị trí quan trọng trong vận hành và sửa chữa mà trước đây phải thuê chuyên gia nước ngoài, góp phần tiết kiệm một số lớn về ngoại tệ.

Hiện nay năng lực sản xuất  xi măng và clinker của Việt Nam đứng thứ 7 Thế giới. Tại thị trường xuất khẩu, Việt Nam đã trở thành quốc gia xuất khẩu xi măng đứng đầu khối Asean. Đây là kết quả ghi nhận cho những nỗ lực không ngừng của toàn ngành chủ động vượt qua giai đoạn khó khăn của nền kinh tế.