Thông tin chuyên ngành Xi măng Việt Nam

Đầy tâm tư, ông Vũ Tiến Lộc, chủ tịch phòng Thương mại và công nghiệp (VCCI) cho biết: “Trong năm 2013, khó khăn sẽ còn tiếp tục bởi nhiều vấn đề nội tại chưa được cải thiện như khả năng quản trị, định hướng chiến lược, năng lực cạnh tranh của nhiều doanh nghiệp không những kém mà rất kém. Hiện tại, lượng hàng tồn kho vẫn rất lớn, giải quyết hàng tồn kho để tiếp tục năng lực sản xuất là điều không dễ dàng. Bên cạnh đó còn nhiều vấn đề khác ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của doanh nghiệp như vốn, lãi suất, nhân lực… chưa thể cải thiện nhanh được sẽ khiến hoạt động của doanh nghiệp tiếp tục khó khăn”.

Doanh nghiệp “chết” nhiều, số còn sống thì phần lớn ốm yếu, èo uột. VCCI kêu gọi doanh nghiệp phải quyết liệt tái cơ cấu, vậy cần tái cơ cấu theo hướng nào?

Không thể phủ nhận được là doanh nghiệp đã trải qua một thời kỳ phát triển nóng, cùng với chứng khoán và bất động sản tăng. Cộng thêm với sự cởi mở hơn của cơ chế, trong thời kỳ đó số lượng doanh nghiệp đăng ký thành lập mới đã tăng nhanh, tăng đều hàng năm. Đây là một tín hiệu vui. Tuy nhiên, phần lớn các doanh nghiệp ở Việt Nam là vừa và nhỏ, thậm chí siêu nhỏ, đi cùng với thực tế đó là vốn ít, trình độ quản trị kém và định hướng chiến lược kiểu ngắn hạn. Nhiều doanh nghiệp quản trị kiểu luộm thuộm, gia đình trị và không có điều kiện tiếp cận với mô hình, công nghệ quản trị tiên tiến để học hỏi. Với nội lực như vậy, khi gặp các biến cố, khả năng chịu đựng của doanh nghiệp kém và dễ rơi vào khủng hoảng.

Do vậy, nâng cao năng lực quản trị, năng lực định hướng chiến lược là điều doanh nghiệp nên tập trung trong giai đoạn này. Nhờ năng lực quản trị tốt mà nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) ở Việt Nam đã chịu ảnh hưởng ít hơn từ suy thoái và đứng vững vàng hơn doanh nghiệp nội địa.

Doanh nghiệp FDI vững hơn do họ vay được nguồn vốn lãi suất rẻ từ công ty mẹ tại nước ngoài. Lãi suất cao trong một giai đoạn dài đã đẩy doanh nghiệp Việt Nam vào khủng hoảng sâu hơn như vậy?

Đúng là so với nhiều nước trong khu vực, lãi suất ở nước ta đang cao hơn nhiều, thậm chí cao gấp đôi và hơn gấp đôi. Lãi suất cao như vậy trong một thời gian dài đã giảm khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp, nhiều nơi còn không dám vay… Điều đó làm gia tăng đầu vào và giảm khả năng cạnh tranh. Hiện tại Chính phủ đang ưu tiên giảm lãi suất, tuy nhiên cũng vẫn còn cao. Vốn luôn là vấn đề sống còn với doanh nghiệp, nhưng ở thời điểm hiện tại, việc tiếp cận vốn chỉ thuận lợi khi các ngân hàng giải quyết được nợ xấu của chính họ.

Như vậy, chưa dễ để vấn đề vốn được giải quyết. Có cách nào khác không, thưa ông?

Chúng tôi đang tích cực hỗ trợ doanh nghiệp bằng cách tìm kiếm những nguồn vốn từ bên ngoài, đặc biệt từ Nhật Bản. Chúng tôi đã tiếp xúc với nhiều doanh nghiệp và các hiệp hội doanh nghiệp ở đây và họ vẫn tiếp tục tăng đầu tư vào Việt Nam. Có thể các doanh nghiệp nước ngoài sẽ vào Việt Nam thông qua việc mua lại một phần doanh nghiệp hoặc một dự án, một công ty con của doanh nghiệp để đầu tư. Doanh nghiệp trong nước cũng phải chấp nhận bán đi một phần để tập trung vào ngành nghề kinh doanh cốt lõi của mình và có cơ hội tiếp tục nâng cao năng lực quản trị.