Cuối tháng 12/2012, việc Indonesia áp thuế chống bán phá giá (CBPG) từ 13,5-36,6% khiến các doanh nghiệp
xuất khẩu thép vào thị trường này chuyển dần sang thị trường khác như Brazil. Thế nhưng đến cuối năm 2013, Brazil cũng công bố áp thuế CBPG 35,6% đối với thép cuộn cán nguội của VIệt Nam.
Ước tính lượng thép cán nguội xuất khẩu vào Brazil đã giảm 15% so với trước đó. Đại diện Công ty thép SeAH Steel cho biết trong thời gian bị điều tra và chờ Mỹ áp thuế CBPG, sản lượng xuất khẩu đã giảm mạnh khiến Công ty này phải chuyển hướng tìm các thị trường mới ở châu Á... Theo Hiệp hội Thép Việt Nam, đơn vị này đã từng nhận được thư từ Malaysia và Thái Lan cảnh báo tôn phủ kim loại và sơn phủ màu có nguy cơ bị kiện CBPG khi số lượng xuất khẩu từ Việt Nam vào hai nước này đang gia tăng. Ngay cả Indonesia cũng đã dùng biện pháp tự vệ bằng cách nâng thuế nhập khẩu đối với sản phẩm tôn mạ vào nước này.
Các sản phẩm thép của Việt Nam đang đối diện nhiều vụ kiện phòng vệ thương mại tại các thị trường xuất khẩu.Tổng Giám đốc một Công ty thép tại TP.HCM cho rằng hiện nay các nước có xu hướng bảo hộ nền sản xuất trong nước thông qua các hàng rào thương mại, đây là những trở ngại lớn cho các doanh nghiệp khi muốn xuất khẩu sản phẩm. Ông Lê Phước Vũ, Chủ tịch HĐQT Công ty Hoa Sen nhận xét, việc điều tra của Indonesia đối với tôn lợp nhà nhập khẩu từ Việt Nam là việc bảo hộ thái quá, tạo nên sự cạnh tranh không bình đẳng và làm tổn hại đến mục tiêu tự do hóa thương mại trong khối ASEAN. Các động thái đó sẽ gây bất lợi cho doanh nghiệp và nguy cơ mất thị trường xuất khẩu tại các nước ASEAN nếu không có giải pháp đối phó tích cực.
Mất thị trường xuất khẩu ASEAN sẽ khiến cho nhiều
doanh nghiệp thép nội càng trở nên khốn khó hơn bởi thị trường nội địa nhiều năm nay đã rơi vào tình trạng cung vượt cầu. Cụ thể, công suất tôn cán nguội của các doanh nghiệp Việt Nam trên 3 triệu tấn/năm nhưng năng lực tiêu thụ tại thị trường nội địa chỉ bằng một nửa, khoảng 1,5 triệu tấn/năm. Tương tự, công suất lắp đặt các nhà máy tôn mạ lớn hiện nay là 2,5 triệu tấn/năm nhưng tiêu thụ tại nội địa chỉ khoảng 1 triệu tấn/năm... Đó là chưa kể các doanh nghiệp
thép nội còn phải cạnh tranh khốc liệt với sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc, Đài Loan và với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tại thị trường nội địa.
Quỳnh Trang (TH/ Thanh niên)