VNCA cho biết tính đến hết năm 2017, cả nước có 82 dây chuyền sản xuất xi măng lò quay, với tổng công suất thiết kế 99 triệu tấn/năm, nhưng tiêu thụ xi măng trong nước chỉ vào khoảng 60,27 triệu tấn, xuất khẩu đạt 21 triệu tấn, nên các nhà máy sản xuất xi măng đang thừa công suất khoảng 18 triệu tấn/năm.
Năm 2017, ngành xi măng đưa vào vận hành thêm 3 dự án mới, gồm Xi măng Long Sơn 2 (Thanh Hóa), công suất 2,3 triệu tấn/năm; Xi măng Thành Thắng (Hà Nam), công suất 2,3 triệu tấn/năm; Xi măng Xuân Thành (Hà Nam), công suất 4,5 triệu tấn/năm.
Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp cũng triển khai đầu tư một số trạm nghiền xi măng tại các tỉnh Khánh Hòa, Hậu Giang, An Giang, Bến Tre. Trong khi đó, VNCA cho biết theo kế hoạch trong năm 2018 sẽ có thêm nhiều dự án xi măng mới được đưa vào vận hành, như Xi măng Sông Lam giai đoạn 2 (Nghệ An), công suất 3,8 triệu tấn/năm; Xi măng Kaitô Hà Tiên (Bình Phước), công suất 4,5 triệu tấn/năm; Xi măng Tân Thắng (Nghệ An), công suất 1,8 triệu tấn/năm…
Nhu cầu tiêu thụ xi măng nội địa tăng lên nhanh chóng trong những năm qua nhưng vẫn không thể tiêu thụ hết công suất của các nhà máy xi măng hiện có, buộc các doanh nghiệp xi măng phải tìm hướng xuất khẩu trong khi giá xuất khẩu không cao và nguồn cung toàn cầu cũng đang vượt cầu khoảng 230 triệu tấn.
Việc gia tăng công suất nhanh chóng, vượt nhu cầu tiêu thụ nội địa và áp lực xuất khẩu quá lớn đang ảnh hưởng đến thị trường, làm gia tăng áp lực cạnh tranh giữa các doanh nghiệp sản xuất xi măng trong năm 2018. Vì vậy, VNCA đã kiến nghị Chính phủ xem xét giãn tiến độ đầu tư các dự án xi măng từ nay tới 2025 để nâng cao hiệu quả kinh tế các dự án đã đầu tư, và bảo vệ môi trường theo hướng phát triển bền vững.
VNCA cũng đề nghị Chính phủ đề xuất Quốc hội sửa lại Luật Xuất khẩu với các nội dung liên quan đến các sản phẩm có nguồn gốc từ tài nguyên khoáng sản, việc áp dụng quy định của luật này với xuất khẩu xi măng, clinker gây ra nhiều bất cập cho các doanh nghiệp sản xuất xi măng.
Quỳnh Trang (TH)