Xi măng thừa?Nhìn lại bức tranh tổng quan của ngành xi măng Việt Nam những năm qua cho thấy thực tế quy hoạch xi măng đã và đang được thực hiện tốt, bám sát thực tế để có điều chỉnh phù hợp.
Năm 1997, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Quy hoạch tổng thể phát triển ngành công nghiệp xi măng đến 2010”, cho đến nay quy hoạch này đã điều chỉnh 4 lần từ năm 2002 do yêu cầu đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước.
Đặc biệt, năm 2005, do thiếu xi măng phục vụ các ngành công nghiệp quốc kế dân sinh nên quy hoạch tiếp tục được điều chỉnh cho phù hợp. Vì vậy, nếu như năm 2007, nguồn cung thấp hơn cầu gần 10 triệu tấn, cả nước phải nhập khẩu lên tới gần 9 triệu tấn thì từ năm 2009 đến nay, lượng xi măng sản xuất trong nước đã đáp ứng được nhu cầu trong nước và có một phần xuất khẩu. Hiện tổng công suất các nhà máy xi măng đang hoạt động trên cả nước đạt trên 70 triệu tấn.
Trong giai đoạn nền kinh tế thế giới nói chung và kinh tế trong nước nói riêng gặp khó khăn, không riêng gì xi măng mà hầu hết tất cả các ngành sản xuất đều gặp khó.
Nhưng nhìn nhận một cách khách quan, sản xuất, tiêu thụ xi măng lạc quan hơn rất nhiều ngành sản xuất khác. Đơn cử tiêu thụ xi măng và clinker 11 tháng của năm 2013 đạt 55,170 triệu tấn, trong đó tiêu thụ nội địa 42,720 triệu tấn, xuất khẩu đạt 12,5 triệu tấn, bằng 162,7% so với cùng kỳ năm 2012.
Tồn kho trong cả nước tháng 11/2013 là 2,650 triệu tấn, chỉ tương đương 12-14 ngày sản xuất. Đây là lượng sản phẩm tối thiểu để luân chuyển trong quá trình sản xuất.
Hầu hết các nhà máy không sản xuất dư thừa so với mức tiêu thụ. Tổng sản lượng xi măng tiêu thụ năm 2013 khoảng 61 triệu tấn, đạt 107,5% so với kế hoạch năm, tăng 13,9% so với năm 2012, trong đó tiêu thụ nội địa khoảng 47 triệu tấn, tăng 1,5 triệu tấn so với năm 2012, xuất khẩu khoảng 14 triệu tấn, tăng gần 6 triệu tấn so với năm 2012.
Theo ông Lê Văn Tới, Vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng, điều hành và thực hiện tốt Quy hoạch phát triển xi măng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, chúng ta không bị quá dư thừa trong giai đoạn kinh tế suy thoái và cũng sẽ không bị thiếu hụt nguồn cung khi kinh tế cũng như thị trường xây dựng phát triển.
Góp phần cân đối nhập siêuCó ý kiến cho rằng không nên lạc quan quá sớm bởi xi măng vượt kế hoạch tiêu thụ là nhờ xuất khẩu còn tiêu thụ nội địa vẫn… ì ạch. Phân tích thực tế cho thấy: Mặc dù thị trường xây dựng, BĐS (tiêu thụ phần lớn lượng xi măng) chưa thực sự hồi phục mạnh mẽ nhưng tiêu thụ xi măng nội địa năm 2013 ước đạt 47,5-48 triệu tấn đã là sự cố gắng lớn của toàn ngành, nhất là sự nỗ lực đẩy mạnh tiêu thụ của các doanh nghiệp sản xuất.
Phải nói một cách đầy đủ dù sản xuất xi măng không tập trung cho mục tiêu xuất khẩu, nhưng trong điều kiện hiện nay sản xuất không tiêu thụ hết công suất thì xuất khẩu là giải pháp tốt nhằm duy trì sản xuất, giúp doanh nghiệp có dòng tiền để trả nợ đầu tư và khấu hao, đồng thời góp phần giảm nhập siêu, cân đối cán cân xuất khẩu nhập của đất nước.
Theo Báo Xây dựng (SJ)