Năm 2018, Việt Nam nằm trong số 10 quốc gia sản xuất xi măng lớn nhất thế giới với công suất lắp đặt 148 triệu tấn/năm. Tuy nhiên, tổng tiêu thụ trong nước thấp hơn nhiều, chỉ khoảng 85 triệu tấn. Công suất dư thừa, cùng với sự gia tăng chi phí sản xuất, bao gồm chi phí nguyên vật liệu (than, dầu) và chi phí công nhân, ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận của ngành xi măng, Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho biết.
Tuy nhiên, xuất khẩu lại mang về những tín hiệu lạc quan cho ngành trong năm 2018. Với nhu cầu gia tăng tại thị trường Trung Quốc, ngành xi măng đã tìm thấy giải pháp cho việc giải quyết dư thừa sản lượng.
Tháng 3/2017, các nhà hoạch định Trung Quốc cân nhắc giảm 10% sản lượng than, thép và xi măng để kiểm soát ô nhiễm không khí. Hơn nữa, Trung Quốc cũng lên kế hoạch cấm mở rộng công suất các ngành công nghiệp nặng, bao gồm cả xi măng vào năm 2018. Điều này mở đường cho xi măng nhập khẩu chen chân vào thị trường đông dân nhất thế giới này.
Theo số liệu của Vụ Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng), xuất khẩu sản phẩm xi măng trong năm 2018 đạt kỷ lục ở khoảng 31,65 triệu tấn, tăng tới 55% so với năm 2017. Kim ngạch xuất khẩu cũng lần đầu vượt qua con số 1 tỷ USD.
Xét về thị trường, Trung Quốc là điểm đến xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, với khối lượng hơn 7,6 tấn và trị giá hơn 276 triệu USD. Bangladesh đứng thứ hai với gần 6 triệu tấn. Tại Đông Nam Á, Philippines là nhà nhập khẩu quan trọng nhất.
Theo VDSC, các công ty xi măng ở miền Bắc sẽ hưởng lợi từ xuất khẩu nhờ lợi thế cạnh tranh về vị trí thuận lợi. Với kịch bản xuất khẩu thuận lợi, cạnh tranh trong nước sẽ bớt gay gắt và gián tiếp hỗ trợ các công ty xi măng tiêu thụ chủ yếu trong nước.
Trong năm 2018 - 2020, xuất khẩu được dự báo vẫn là nhân tố thúc đẩy ngành tăng trưởng, trong đó Trung Quốc tiếp tục là đối tác thương mại lớn nhất. Bangladesh, Campuchia và Philippines cũng là những điểm đến tiềm năng của sản phẩm xi măng Việt Nam do nhu cầu xây dựng của những quốc gia đang phát triển này tăng mạnh trong những năm gần đây.
Trong khi đó, tiêu thụ trong nước khoảng 65,08 triệu tấn, tăng 9% so với năm 2017, theo Vụ Vật liệu xây dựng. Trao đổi với Báo Chính phủ, TS. Nguyễn Quang Cung, Chủ tịch Hiệp hội xi măng Việt Nam, cho biết nhu cầu tiêu thụ sản phẩm của thị trường nội địa vẫn rất lớn. Tuy nhiên khả nặng hạn chế về tài chính và đầu tư xây dựng làm khâu tiêu thụ sản phẩm tại thị trường này mặc dù vẫn tăng trưởng ổn định nhưng chưa thực sự có bứt phá ấn tượng.
ximang.vn (TH/ NDH)