Thực hiện Chỉ thị số 10/CT-TTG ngày 16/4/2012 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường sử dụng vật liệu không nung và hạn chế sản xuất gạch đất sét nung. Ngày 22/5/2013, UBND tỉnh Yên Bái đã ban hành Kế hoạch tăng cường sử dụng vật liệu xây dựng không nung, hạn chế sản xuất, sử dụng gạch đất sét nung trên địa bàn và đến cuối năm 2015, các lò gạch thủ công trên địa bàn chấm dứt hoạt động.
Thực hiện lộ trình này, thời gian qua, các cấp, các ngành tỉnh Yên Bái đã tích cực vào cuộc. Kết quả, hiện có 10 doanh nghiệp thực hiện việc sản xuất gạch không nung xi măng cốt liệu theo tiêu chuẩn. Ngoài ra, có 86 cơ sở sản xuất gạch không nung (gạch ba banh) có kích thước lớn có đường kính 10x15x25cm.
Tuy nhiên, các cơ sở sản xuất gạch ba banh đa số đều là tư nhân, hộ gia đình, quy mô nhỏ và công nghệ còn lạc hậu. Sản phẩm chủ yếu được dùng trong xây dựng các hạng mục nhỏ và các công trình phụ trong gia đình.
Ông Đỗ Đức Vinh, thôn 5, xã Văn Tiến, TP. Yên Bái cho biết, sau 17 năm hoạt động lò gạch nung thủ công, gia đình ông mới chuyển đổi sang gạch không nung (gạch ba banh). Để đầu tư một cơ sở sản xuất gạch không nung xi măng cốt liệu theo tiêu chuẩn thì nguồn vốn của gia đình không đủ. Chính vì vậy, chỉ dám đầu tư máy móc để sản xuất gạch ba banh.
“Trước đây, với lò gạch thủ công phải cần đến 17 công nhân, nhưng gạch ra đến đâu hết tới đó. Tuy nhiên, sản xuất gạch thủ công gây nhiều ảnh hưởng môi trường, sức khỏe của chúng tôi. Do đó, khi có chủ trương của Chính phủ, chúng tôi cũng quyết tâm thực hiện. Giờ chỉ cần 5 công nhân, sản xuất 1000 viên/ngày thế nhưng lượng gạch được đưa ra thị trường rất chậm,” ông Vinh nói.
Tìm hiểu về nguyên nhân gạchkhông nung chưa có chỗ đứng trong thị trường, sau khi khảo sát tại TP. Yên Bái và huyện lân cận, nguyên nhân chủ yếu do người dân thiếu thông tin cũng như chưa có niềm tin vào sản phẩm.
Bà Đỗ Thị Yến, Kế toán Công ty TNHH tư vấn và đầu tư xây dựng AYB Yên Bái cho biết, hiện nhu cầu sử dụng gạch lớn nhất vẫn là trong nhân dân, thế nhưng người dân vẫn có tâm lý gạch không nung chất lượng không đảm bảo, do vậy gạch đỏ vẫn đang áp đảo trên thị trường. Một ngày công ty sản xuất 1 vạn viên, nhưng quá trình sản xuất không đều chỉ hoạt động cầm chừng.
Bà Nguyễn Thị Hương, thị trấn Yên Bình, huyện Yên Bình (Yên Bái) là người dân đang sử dụng gạch nung đỏ chia sẻ, hiện quanh đây tất cả mọi người vẫn đang sử dụng gạch nung đỏ. Hơn nữa các công trình lớn trên địa bàn tỉnh chủ yếu vẫn sử dụng loại gạch này nên gia đình tôi cũng sử dụng nó. Chúng tôi cũng nghe đến gạch không nung nhưng sợ chất lượng lại không đảm bảo, mà chỉ sử dụng gạch không nung (gạch ba banh) vào các công trình phụ hay làm hàng rào.
Ông Nguyễn Minh Châu, Trưởng phòng Kinh tế và vật liệu, Sở Xây dựng Yên Bái cho biết, để tăng cường sử dụng vật liệu xây không nung và hạn chế sản xuất, sử dụng gạch đất sét nung trên địa bàn tỉnh Yên Bái, Sở Xây dựng đã tham mưu cho UNBD tỉnh chỉ đạo, đôn đốc các ngành, các địa phương thực hiện nghiêm túc lộ trình về sử dụng vật liệu xây không nung trong các công trình xây dựng trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, tích cực thực hiện công tác tuyên truyền, vận động người dân thực hiện việc sử dụng vật liệu xây không nung vào các công trình xây dựng. Tuy nhiên, cơ chế hỗ trợ cho các đơn vị chuyển đổi còn gặp nhiều khó khăn về vay vốn, hỗ trợ đào tạo nghề và hướng dẫn chuyển đổi sang ngành nghề khác.
Quỳnh Trang (TH/ Báo TN&MT)