Tại hội thảo, ông Trần Việt Trung, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội đã trình bày báo cáo tham luận của Sở Xây dựng Hà Nội về tình hình công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực sản xuất, sử dụng vật liệu xây nung, không nung trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Theo đó, đến nay UBND thành phố Hà Nội đã chỉ đạo chấm dứt việc sản xuất gạch nung bằng lò thủ công gây ô nhiễm môi trường, hoàn thành việc xóa bỏ các lò gạch thủ công theo chỉ đạo của Bộ Xây dựng. Một số khu vực còn các vỏ lò đã ngừng hoạt động, tuy nhiên việc tháo dỡ chưa triệt để. Việc sử dụng gạch xây nung cho thấy, hầu hết các công trình, dự án khu đô thị và một số dự án khu nhà ở, khu đô thị thuộc các huyện được thiết kế trước năm 2010 chủ yếu sử dụng vật liệu xây nung. Tuy nhiên đến nay một số chủ đầu tư đã chuyển đổi sang sử dụng vật liệu xây không nung trong các công trình xây dựng.
Ngày 29/9/2011, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành Quyết định số 4524/QĐ-UBND phê duyệt Quy hoạch phát triển vật liệu xây dựng thành phố Hà Nội đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Trong đó trên địa bàn Hà Nội đã quy hoạch 39 nhà máy gạch tuynel, công suất mỗi nhà máy khoảng 20 - 40 triệu viên/năm để đến năm 2020 đạt khoảng 1,1 tỷ viên/năm. Đồng thời xây dựng lộ trình đến giai đoạn năm 2016 - 2020 không đầu tư mới sản xuất gạch đất sét nung. Đối với vật liệu xây không nung, mặc dù đã được UBND thành phố phê duyệt trong quy hoạch vật liệu xây dựng 18 nhà máy sản xuất gạch không nung (công suất mỗi nhà máy khoảng 20 -70 triệu viên/năm, song đến nay trên địa bàn Hà Nội hầu hết các nhà máy được quy hoạch đều chưa có dự án đầu tư.
Ông Phạm Văn Bắc, Phó Vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng cho biết, theo dự báo nhu cầu sử dụng vật liệu xây ở Việt Nam vào các năm 2015, 2020 tương ứng là 24 tỷ viên và 33 tỷ viên quy tiêu chuẩn. Để sản xuất 1 tỷ viên gạch đất sét nung phải tiêu tốn 1,5 triệu m
3 đất sét (tương đương 75ha đất khai thác ở độ sâu 2m), 150 ngàn tấn than và thải ra môi trường 0,57 triệu tấn CO
2.
“Nếu sử dụng 100% gạch đất sét nung từ nay đến 2020 mỗi năm nước ta tiêu tốn 50 triệu m
3 đất sét (tương đương 2.500 ha đất khai thác ở độ sâu 2m); 5 triệu tấn than và thải ra môi trường 19 triệu tấn CO
2 gây ô nhiễm môi trường và hiệu ứng nhà kính đồng thời ảnh hưởng đến đất canh tác”, ông Bắc phân tích.
Theo Bộ Xây dựng, việc sử dụng vật liệu xây không nung trên thế giới có từ lâu với tỷ lệ sử dụng rất cao. Trong khu vực có Thái Lan, Malaysia với mức sử dụng 70 - 80% trong khi đó Việt Nam tỷ lệ sử dụng thấp khoảng 5 - 10% vào những năm trước 2010.
Hiện Bộ Xây dựng đã xây dựng chương trình phát triển vật liệu xây không nung đến năm 2020 đã được Thủ tướng phê duyệt với mục tiêu thay thế gạch đất sét bằng vật liệu xây không nung đạt tỷ lệ 20 - 25% vào năm 2015, 30% - 40% vào năm 2020. Đồng thời tiến tới xóa bỏ hoàn toàn các cơ sở sản xuất gạch đất sét nung bằng lò thủ công cải tiến.
Quỳnh Trang (TH)