Sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 567/QĐ-TTg ngày 28/4/2010 về việc phê duyệt Chương trình phát triển vật liệu xây không nung đến năm 2020 (Chương trình 567), Bộ Xây dựng đã tổ chức công bố, phổ biến, chỉ đạo triển khai thực hiện Chương trình phát triển vật liệu xây không nung (VLXKN) trên phạm vi cả nước, đồng thời chỉ đạo các đơn vị liên quan tiến hành soát xét và hoàn thiện hành lang pháp lý cho việc sử dụng VLXKN (đến cuối năm 2011, các tiêu chuẩn sản phẩm VLXKN, định mức kinh tế xây dựng sử dụng VLXKN, chỉ dẫn kỹ thuật khi thi công sử dụng block bê tông khí chưng áp đã được ban hành). Các Bộ ngành, địa phương đã rà soát, ban hành các Thông tư hướng dẫn, các cơ chế chính sách hỗ trợ, khuyến khích đối với các dự án phát triển VLXKN và quy định việc sử dụng VLXKN trong các công trình xây dựng.
Hiện nay trên phạm vi cả nước đã có 13 nhà máy sản xuất gạch bê tông khí chưng áp, 17 nhà máy sản xuất bê tông bọt, trên 1000 dây chuyền sản xuất gạch xi măng cốt liệu công suất trên 10 triệu viên QTC/năm và một số chủng loại vật liệu không nung khác (tổng công suất thiết kế đạt gần 6 tỷ viên QTC). Các nhà máy sản xuất ra sản phẩm có chất lượng ổn định. Như vậy chúng ta đã làm chủ được công nghệ sản xuất VLXKN. Chi phí đầu tư cho dây chuyền sản xuất VLXKN loại xi măng cốt liệu không cao, thời gian đầu tư cho một dây chuyền sản xuất cũng không dài, nên trong thời gian vừa qua tốc độ đầu tư sản xuất gạch xi măng cốt liệu tăng nhanh. Đến hết năm 2013 tổng công suất đầu tư VLXKN đã hoàn toàn đảm bảo cung cấp sản phẩm để đạt và vượt mục tiêu của Chương trình. Song việc tiêu thụ sản phẩm VLXKN còn gặp rất nhiều khó khăn, theo số liệu thống kê, tình hình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm gạch bê tông khí chưng áp bình quân chỉ đạt 30-40% công suất thiết kế, trong đó có công ty xuất khẩu tới 70-80% sản lượng sản xuất; với gạch bê tông (có nơi gọi gạch block xi măng cốt liệu) sản xuất và tiêu thụ được 80-85% công suất thiết kế.
Để đạt được kết quả trên, có sự đóng góp không nhỏ của các Tổng Công ty, Công ty trực thuộc Bộ. Tuy nhiên vẫn còn một số đơn vị chưa thực hiện tốt các văn bản nêu trên như: Chủ đầu tư chưa quy định sử dụng VLXKN, nhà thầu tư vấn thiết kế xây dựng công trình chưa đưa vào thiết kế các loại VLXKN phù hợp, nhà thầu tư vấn giám sát chưa giám sát việc sử dụng VLXKN theo đúng thiết kế... Trước thực trạng trên Bộ Xây dựng yêu cầu các Tổng Công ty, Công ty trực thuộc Bộ nghiêm túc thực hiện các nội dung:
1. Người quyết định đầu tư có trách nhiệm quy định sử dụng VLXKN theo quy định khi quyết định đầu tư dự án.
2. Chủ đầu tư có trách nhiệm phải sử dụng các loại VLXKN phù hợp với quy định.
3. Nhà thầu tư vấn thiết kế xây dựng công trình có trách nhiệm đưa vào thiết kế các loại VLXKN phù hợp với từng loại kết cấu.
4. Nhà thầu thi công xây dựng phải tuân thủ quy định của thiết kế về sử dụng VLXKN.
5. Nhà thầu tư vấn giám sát có trách nhiệm giám sát việc sử dụng VLXKN theo đúng quy định của thiết kế.
6. Các tổ chức, cá nhân có thẩm quyền khi thẩm tra, thẩm định các dự án đầu tư xây dựng công trình phải đảm bảo việc sử dụng VLXKN theo đúng các quy định là yêu cầu bắt buộc.
Khánh Linh (Theo BXD)