Thông tin chuyên ngành Xi măng Việt Nam

Xu hướng tất yếu

Cùng với thực hiện lộ trình xóa bỏ lò nung gạch thủ công, UBND tỉnh Bắc Kạn đã ban hành Chỉ thị số 18/CT-UBND ngày 09/10/2013 về việc tăng cường sử dụng vật liệu không nung và hạn chế sản xuất, sử dụng gạch đất sét nung trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, theo Thông tư 09/2012/TT-BXD ngày 28/11/2012 của Bộ Xây dựng quy định đối với các công trình của Nhà nước sử dụng vốn ngân sách từ năm 2014 trở đi sẽ phải sử dụng tối thiểu 50% loại vật liệu không nung để xây dựng và sau năm 2016 hoàn toàn phải sử dụng 100% vật liệu không nung xây dựng công trình.

Có sẵn nguồn nguyên liệu từ mỏ đá được cấp phép khai thác và nhận thấy thị trường gạch không nung còn bỏ ngỏ tại huyện Ba Bể, doanh nghiệp tư nhân Việt Anh bắt đầu sản xuất gạch không nung từ tháng 9/2016. Tính đến hết năm 2016, tổng sản phẩm gạch không nung mà doanh nghiệp tiêu thụ được vào khoảng 70.000 viên. Ông Trịnh Đức Thái, Giám đốc doanh nghiệp tư nhân Việt Anh cho biết, tuy mới chỉ đạt khoảng 30% công suất thiết kế của dây chuyền sản xuất, nhưng vừa sản xuất, vừa thăm dò thị trường, doanh nghiệp tư nhân Việt Anh vẫn xác định đây là hướng đầu tư tiềm năng, nhất là khi hoàn thành lộ trình xóa bỏ lò gạch thủ công trên toàn tỉnh. 
 

Công ty Cổ phần Hồng Hà là doanh nghiệp tiên phong đầu tư nhà máy sản xuất gạch không nung tại thành phố Bắc Kạn. Năm 2016 Công ty Cổ phần Hồng Hà đã sản xuất và tiêu thụ khoảnh 5 triệu viên, sản xuất gần đạt công suất tối đa (7 triệu viên/năm). Sản phẩm gạch không nung của Công ty được bán cho các công trình xây dựng cơ bản trong tỉnh.

Trong năm 2016, Sở Xây dựng thực hiện thẩm định thiết kế dự toán công trình tuân thủ theo quy định Chỉ thị số 18/CT-UBND, qua kiểm tra, nghiệm thu công trình cho thấy cơ bản các huyện, thành phố đã sử dụng vật liệu không nung như: Trụ sở Công ty xăng dầu Bắc Thái, trụ sở làm việc Trung tâm Phát triển quỹ đất, trụ sở Cục Thuế… Sản lượng tiêu thụ gạch không nung toàn tỉnh trong năm 2016 ước đạt 10 triệu viên.

Theo phê duyệt của Chính phủ, ngành công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng phải tiến tới sản xuất sạch, chuyển từ vật liệu nung sang vật liệu không nung. Xu hướng phát triển sản xuất gạch không nung là tất yếu, bởi đây chính là dòng sản phẩm thay thế cho gạch nung truyền thống.

Cần quy hoạch để phát triển

Bắc Kạn có nguồn khoáng sản vật liệu xây dựng thông thường khá dồi dào với 17 mỏ đá vôi (tổng công suất các mỏ 456.100m³/năm, tổng trữ lượng 11.249.335m³) và 03 mỏ cát sỏi được cấp phép (tổng công suất là 98.000m³/năm, tổng trữ lượng 1.026.279m³). Đây chính là nguồn nguyên liệu phong phú cho phát triển sản xuất gạch không nung chất lượng cao tại địa phương.

Thông tin từ Sở Xây dựng, toàn tỉnh hiện có 06 dự án sản xuất gạch không nung với tổng công suất thiết kế của các nhà máy này là 107 triệu viên/năm. Trong đó: nhà máy sản xuất của Công ty Cổ phần Hồng Hà (công suất 7 triệu viên/năm) đang sản xuất, tiêu thụ ổn định. 03 nhà máy hiện nay đang sản xuất thử nghiệm là Công ty Cổ phần Tư vấn Phát triển Hạ tầng (tại thành phố Bắc Kạn) công suất 21 triệu viên/năm; doanh nghiệp tư nhân Việt Anh (Ba Bể), công suất 15 triệu viên/năm; Công ty TNHH Một thành viên Khoáng sản và Thương mại Đồng Nam (Chợ Đồn), công suất 20 triệu viên/năm.

Ngoài ra, Công ty Cổ phần Sao Mai Bắc Kạn (Na Rì) có công suất 9 triệu viên/năm đã cấp chứng nhận đầu tư nhưng chưa triển khai sản xuất và dây chuyền sản xuất công suất 35 triệu viên/năm của Công ty TNHH 9999 dự kiến sẽ đầu tư tại phường Xuất Hóa (TP. Bắc Kạn) hiện đang trong quá trình lập thủ tục đầu tư.

Có thể thấy, chỉ trong năm 2016, các nhà máy sản xuất gạch không nung theo quy mô công nghiệp (công suất từ 10 – 20 triệu viên/năm) đã xuất hiện rải rác tại các địa phương trong tỉnh. Chưa kể, còn có khá nhiều cơ sở sản xuất gạch không nung từ xi măng cốt liệu tự phát theo hình thức thủ công của các hộ kinh doanh cá thể. Do vậy, đầu ra của sản phẩm gạch không nung cũng là bài toán tính đến bởi hiện chưa có quy hoạch cụ thể về quản lý và phát triển sản xuất gạch không nung trên địa bàn.

Đồng chí Hoàng Thị Thúy, Phó Giám đốc Sở Xây dựng cho biết, so với nhu cầu tại địa phương thì 06 dự án sản xuất gạch không nung được đầu tư nếu như hoạt động hết công suất sẽ cơ bản đáp ứng cung cấp xây dựng cơ bản của tỉnh. Qua thẩm định, năm 2017 các công trình xây dựng cơ bản sẽ sử dụng 100% gạch không nung theo quy định.

Từ năm 2012, UBND tỉnh Bắc Kạn đã có quy hoạch phát triển vật liệu xây dựng trên địa bàn, hiện nay Sở Xây dựng đang phối hợp với các ngành liên quan và các địa phương rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch. Căn cứ vào một số yếu tố như vốn xây dựng cơ bản của địa phương, công suất các nhà máy hiện có và nhu cầu sử dụng của người dân, từ đó sẽ định hướng phát triển gạch không nung trong quy hoạch phát triển vật liệu xây dựng tỉnh đến năm 2020, định hướng đến năm 2030.

Năm 2017, Sở Xây dựng đặt ra chỉ tiêu phấn đấu tổng sản lượng tiêu thụ gạch xây không nung đạt khoảng 50 triệu viên (gấp 5 lần so với năm 2016). Với công suất hiện có của các nhà máy gạch không nung đã và đang đầu tư thì sản lượng sản phẩm không phải là vấn đề đáng ngại. Tuy nhiên, nếu như không có quy hoạch phát triển thì dễ dẫn đến tình trạng đầu tư ồ ạt sẽ khiến hoạt động sản xuất gạch không nung phát triển thiếu định hướng và các dự án đầu tư lại trở thành gánh nặng cho doanh nghiệp.

Với tổng số vốn đầu tư hàng chục tỷ đồng từ mặt bằng đến dây chuyền máy móc theo quy mô công nghiệp, các doanh nghiệp sản xuất gạch không nung đều mong muốn tỉnh có quy hoạch rõ ràng để phát triển, tạo môi trường kinh doanh hiệu quả cho lĩnh vực sản xuất vật liệu xây không nung. Tránh tình trạng đầu tư ồ ạt, dẫn đến mất cân đối cung – cầu, để các doanh nghiệp đầu tư sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng trên địa bàn hoạt động đúng định hướng và mang lại hiệu quả cao.