Hải Dương: Thị trường VLXD khó kiểm soát

Nhiễu loạn

Chuẩn bị vật liệu xây dựng (VLXD) xây nhà, anh Nguyễn Văn Đức ở lô 5.2-10 khu đô thị An Phú 1, phường Tân Bình (TP Hải Dương) băn khoăn: “Thị trường VLXD hiện nay rất phong phú nhưng chất lượng cũng tạp nham. Ngay từ cát xây dựng, nếu không tinh ý sẽ mua phải loại có chứa nhiều tạp chất. Sử dụng loại cát này khi trát sẽ khiến tường lồi lõm. Lo nhất là chất lượng xi măng vì đã có lần tôi mua phải xi măng rởm nhái nhãn xi măng mác cao của Hoàng Thạch”.

Không chỉ lo ngại về chất lượng, nhiều người còn băn khoăn về giá VLXD. Bởi trên thị trường có quá nhiều loại VLXD cùng thương hiệu nhưng mỗi nơi lại bán một giá. Khảo sát một vài cửa hàng chuyên kinh doanh sơn, chúng tôi thấy những băn khoăn của người tiêu dùng là có cơ sở. Cùng một loại sơn chống thấm thương hiệu MyColor cao cấp nhưng tại cửa hàng T.L trên phố Lê Thanh Nghị giá bán khoảng 1,3 triệu đồng/thùng loại 4,37 lít, còn tại cửa hàng Thắng Hoan cũng trên phố này lại có giá 1,4 triệu đồng/thùng cùng khối lượng. Anh Nguyễn Văn Khoa, một chủ thầu xây dựng có nhiều kinh nghiệm trong lựa chọn VLXD cho biết nhiễu loạn hơn về chất lượng và giá cả phải kể đến thị trường thiết bị vệ sinh và gạch ốp lát. Bởi những sản phẩm này được làm giả rất tinh vi. Người không có kinh nghiệm khó có thể phân biệt được. Những thương hiệu nổi tiếng như Toto, Inax hay bị làm giả nhất bởi giá bán cao và được nhiều người lựa chọn. 

Đại diện lực lượng quản lý thị trường tỉnh cũng thừa nhận thị trường VLXD hiện nay có nhiều sản phẩm bị làm nhái tinh vi. Có chủ cửa hàng bày hàng thật nhưng khi giao hàng lại tráo hàng giả khiến người tiêu dùng phải chịu thiệt. Thị trường VLXD phong phú, nhiều chủng loại và có quá nhiều cửa hàng kinh doanh nhỏ lẻ nên lực lượng quản lý thị trường khó có thể kiểm soát hết.

Xử phạt còn nhẹ

Việc kiểm soát, đánh giá chất lượng các loại VLXD do Sở Công thương và Sở Xây dựng đảm trách. Theo ông Trịnh Nam Hưng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng, chất lượng VLXD tại các nhà máy được thể hiện qua các chứng nhận hợp chuẩn, hợp quy. Tuy nhiên, những quy chuẩn này lại do doanh nghiệp tự công bố. Nếu doanh nghiệp nghiêm túc thuê đơn vị kiểm định uy tín để đánh giá thì loại VLXD đó cơ bản có chất lượng bảo đảm. Song nếu doanh nghiệp có ý định làm cho xong thủ tục để lấy chứng nhận thì chưa chắc sản phẩm đó đã đạt chất lượng theo yêu cầu. Việc mua phải VLXD kém chất lượng phần lớn xảy ra ở các công trình xây dựng dân dụng bởi người dân tự mua. Các công trình dân dụng gần như không thuê đơn vị tư vấn hay giám sát chất lượng. Khi mua VLXD, đa phần người dân chưa chú ý đến cam kết về chất lượng sản phẩm hoặc làm hợp đồng cam kết bảo đảm chất lượng sản phẩm như các công trình lớn. Điều này vô tình đã tiếp tay cho VLXD kém chất lượng tồn tại.
 

Mức xử phạt vi phạm đối với việc kinh doanh VLXD kém chất lượng (phần lớn là hàng giả, hàng nhái) theo quy định tại Nghị định 185/2013/NĐ-CP ngày 15/11/2013 của Chính phủ cũng chưa đủ sức răn đe, chỉ từ vài trăm nghìn đến vài chục triệu đồng/lần vi phạm đối với cơ sở kinh doanh, buôn bán VLXD. Với những cơ sở kinh doanh VLXD có giá trị lớn như thiết bị vệ sinh, sắt, thép hay xi măng thì mức phạt này chả nhằm nhò gì so với khoản lãi khủng nếu bán hàng giả trót lọt.

 Do đó, để kiểm soát tốt thị trường VLXD, ngoài tăng nặng mức xử phạt còn cần phải quản lý chặt từ gốc. Các cơ sở sản xuất VLXD trong nước phải được các cơ quan chức năng thuộc ngành xây dựng giám sát, lấy mẫu kiểm định để công bố hợp quy. Đối với những sản phẩm nhập khẩu cần kiểm soát chặt ngay từ khâu làm thủ tục hải quan, ngăn chặn hàng nhập lậu từ cửa khẩu. “Người dân không có kinh nghiệm và phương tiện để đánh giá chất lượng của VLXD nên rất dễ bị mắc bẫy một số cửa hàng làm ăn không chân chính. Cần phải kiểm soát tận gốc mới có thể giúp người dân tránh mua phải VLXD kém chất lượng”, ông Nguyễn Văn Cương ở khu 5, phường Thanh Bình đề xuất. 

Lực lượng quản lý thị trường cần thường xuyên kiểm tra, giám sát hoạt động của các cơ sở kinh doanh VLXD để kịp thời xử lý vi phạm. Người tiêu dùng nên mua VLXD tại những cửa hàng có uy tín, phản ánh kịp thời với các cơ quan chức năng hoặc cơ quan truyền thông về những nơi sản xuất hoặc kinh doanh VLXD kém chất lượng để những người khác không mua phải VLXD kém chất lượng.