Tại châu Âu và các nước phát triển ở châu Á, từ thập niên 60, 70 của thế kỷ trước, ngành sản xuất
vật liệu không nung đã phát triển mạnh, đến nay đã gần thay thế hoàn toàn gạch đất sét nung. Vật liệu không nung chiếm thị phần ngày càng lớn do chính phủ nhiều quốc gia sớm có những chính sách hỗ trợ để loại vật liệu này có thể cạnh tranh với vật liệu nung.
Điển hình như Trung Quốc đã ban hành lệnh cấm sản xuất, sử dụng gạch đất sét nung ở 170 thành phố từ năm 2003. Thái Lan không ban hành chính sách khuyến khích vật liệu không nung, nhưng quản lý chặt việc sử dụng đất đai, do đó vật liệu nung có giá cao hơn rất nhiều
vật liệu không nung. Bên cạnh đó, yếu tố thị trường điều tiết khiến công nghiệp vật liệu không nung ở Thái Lan rất phát triển, như bê tông nhẹ đã có cách đây 10 năm. Tại Ấn Độ, gạch không nung đang có xu hướng trở thành vật liệu phổ biến thứ hai sau gạch nung, chiếm khoảng 24% tổng vật liệu xây dựng.
Tại các nước
phát triển, vật liệu không nung chiếm khoảng 60% tổng vật liệu xây dựng, gạch đất sét nung chỉ chiếm khoảng 10 - 15 %. Tại Mỹ, những chương trình xây dựng xanh đang có chiều hướng tăng với tốc độ đáng kể do chính sách ưu đãi và khuyến khích của chính quyền địa phương và liên bang, có tới 1/3 các công trình xây dựng thương mại mới là các công trình xanh, hoàn toàn xây dựng bởi vật liệu thân thiện với môi trường như vật liệu không nung. Trong 5 năm tới, hoạt động xây dựng xanh của khu vực thương mại dự kiến tăng gấp 3 lần, trị giá tới 120 - 145 tỷ USD trong xây dựng mới.
Ở Việt Nam, nhu cầu về vật liệu xây rất cao do nước ta đang trong giai đoạn phát triển. Dự báo nhu cầu năm 2020 khoảng 42 tỷ viên gạch, nhưng hiện tại sản xuất vật liệu không nung chỉ chiếm khoảng 8 - 10% tổng vật liệu xây. Tính đến năm 2014, về sản xuất gạch block cả nước có hơn 1.000 dây chuyền có công suất 7 triệu viên/năm trở lại; 50 dây chuyền công suất từ 7 - 40 triệu viên/năm.
Gạch AAC có 22 doanh nghiệp đầu tư dự án, trong đó có 9 nhà máy hoạt động. Gạch bê tông bọt 17 dây chuyền, nhưng hoạt động cầm chừng. Ở Việt Nam vật liệu không nung phát triển chậm do thói quen sử dụng gạch đất sét nung, người dân chưa quen với
gạch không nung, chưa ý thức sử dụng như là một hành động bảo vệ môi trường; Chất lượng, giá thành gạch không nung chưa bằng hoặc rẻ hơn gạch đất sét nung. Trong khi gạch đất sét nung chất lượng tốt, giá thành rẻ; thiết bị đơn giản, đầu tư thấp, doanh nghiệp sản xuất gạch nung có lợi nhuận do không chịu thuế môi truờng, giá nguyên liệu, nhiên liệu và nhân công rẻ.Chính sách, quy hoạch và quản lý của Chính phủ về vật liệu không nung chưa kịp thời, đến năm 2010 Chính phủ có QĐ 567/QĐ-TTg về vật liệu không nung.
Sản xuất và sử dụng vật liệu không nung, xây dựng xanh, là xu thế tất yếu của thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Sự ra đời của Thông tư “Quy định
sử dụng vật liệu không nung trong các công trình xây dựng” cùng những biện pháp cứng rắn của Chính phủ và sự quan tâm của người dân, hy vọng vật liệu không nung sẽ phát triển trong tương lai.
Quỳnh Trang (TH)